به گزارش قدس آنلاین، برای مشخص شدن عنوان بازار دارایی فکری باید گفت «بهره‌گیری از دانش فنی و اختراعات در صنایع و تجاری‌سازی فناوری و نوآوری مسیری طولانی، طاقت‌فرسا و پرپیچ و خم است» و تأمین مالی و جذب سرمایه‌گذاری یکی از چالشهای کلیدی در این زمینه به شمار می‌رود.

یکی از راهکارهای بهینه برای پاسخ به این چالش اتصال نظام‌مند و هدفمند شبکه‌های تأمین مالی و سرمایه‌گذاری است.

بازار دارایی فکری به عنوان محلی برای عرضه و خرید وفروش اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری، به جذب سرمایه‌گذار برای ایده‌های خلاقانه کمک می‌کند.

این معاونت در راستای سیاست تنوع بخشی به منابع تأمین مالی و سرمایه‌گذاری دانش‌بنیان براساس تفاهم‌نامه‌هایی که با سازمان بورس و اوراق بهادار و شرکت فرابورس منعقد کرده، به طور جدی در بازار دارایی فکری و رفع موانع پیش‌روی آن مشارکت کرده است.

بازار دارایی فکری، ساختار جدیدی در شبکه تبادل فناوری کشور است که امکان تبادل مصادیق مالکیت فکری را در فضایی شفاف، تخصصی و کارآمد فراهم می‌کند.

در این بازار گواهینامه‌های ثبت اختراع، علائم تجاری و طرحهای صنعتی بعد از طی فرآیندهای ارزیابی فنی، تهیه طرح تجاری، ارزش‌گذاری، قیمت‌گذاری، بازاریابی و نهایتا با تأیید کمیته عرضه، منتشر و معامله می‌شود.

تاکنون 157 اختراع، سه طرح صنعتی و یک علامت تجاری در فهرست عرضه بازار داراییهای فکری جا گرفته و تاکنون پنج معامله نیز انجام شده است.

این پنج معامله در مجموع 37.5 میلیارد ریال ارزش داشته و محصولات مذکور به تولید انبوه نیز رسیده‌اند.

انواع اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری:

حق انحصاری اثر: حقوق پدیدآورندگان آثار ادبی و هنری

علائم تجاری: نشانه شاخصی که معرف کالاها یا خدمات معین ایجاد شده توسط شخص یا شرکت خاصی است.

طرحهای صنعتی: جنبه تزئینی یا زیبایی شناسی کالا را نشان می‌دهد، طرح می‌تواند شامل خصوصیات سه‌بعدی مثل شکل کالا یا خصوصیات دوبعدی مانند الگوها، خطوط و رنگ باشد.

حق ثبت اختراع: حقی انحصاری که در قبال اختراع ثبت شده به مخترع یا نماینده قانونی او اعطاء می‌شود.

سایر موارد مثل مالکیت صنعتی، تحقیق بنیادی و کاربردی، اختراعات و...

تشکیل بازار دارایی فکری

بازار دارایی فکری در راستای اجرای بند «د» ماده 17 قانون برنامه پنجم توسعه مبنی بر حمایت مالی از ایجاد و توسعه بورس ایده و بازار فناوری به منظور استفاده از ظرفیتهای علمی برای پاسخگویی به نیازهای بخش صنعت، کشاورزی و خدمات تشکیل شد و یازدهم خرداد 1393 به طور رسمی آغاز به کار کرد.

این بازار در سطح کلان با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سازمان بورس و اوراق بهادار و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و در سطح اجرایی با همکاری شرکت فرابورس ایران، پارک فناوری پردیس و سازمان مالکیت صنعتی طراحی و تأسیس شد.

برای کمک به توسعه این بازار نیز کارگروه بازار دارایی فکری با حضور نمایندگانی از معاونت علمی و فناوری، سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت فرابورس ایران و پارک فناوری پردیس تشکیل شده است.

اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری به چهار طریق در بازار قابل عرضه است:

عرضه اوراق بهادار شرکتهای سهامی خاص مبتنی بر دارایی فکری

عرضه مستقیم اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری

عرضه حق بهره‌برداری اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری برای مدت زمان معین

عرضه حق بهره‌برداری اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری برای مقدار معین

اهداف تشکیل بازار دارایی فکری:

استفاده از اسناد اختراعات ارزش‌گذاری شده در فرابورس به عنوان وثیقه در نهادهای بانکی کشور

تسهیل قیمت‌گذاری منطقی اوراق مالکیت معنوی بر مبنای قیمت بازار رقابتی

هدفمندسازی اختراعات کاربردی شدن پایان‌نامه‌های دانشجویان و تکیه بر نیازهای عینی بازار

ارتقای شاخص ثبت اختراعات کشور در مراجع بین‌المللی به عنوان یکی از شاخصهای اصلی توسعه علم‌وفناوری

تسهیل در ارزش‌گذاری داراییهای معنوی و کاهش ریسکهای قیمتی در پیوند با اوراق بهادار مبتنی بر ماکیت معنوی

تسهیل انتقال فناوری

ایجاد ساختارهای منسجم و متمرکز ارزش‌یابی، قیمت‌گذاری و مشاوره، کشف قیمت دقیق، شفاف و عادلانه، امکان انتشار اطلاعات مربوط به قیمتها، بررسی حجم و ارزش معاملات مربوط به حقوق مالکیت معنوی، افزایش شفافیت در بازار نقل و انتقال اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری

حمایت از دارندگان دانش فنی و امتیاز ثبت اختراع

چالشها

مهمترین چالشهایی که پیش‌روی بازار دارایی فکری قرار دارد، عبارتند از:

دشوار بودن ارزش‌گذاری داراییهای فکری

آشنا نبودن شرکتها، سازمانها و افراد با سازوکار بازار دارایی فکری و کارکردهای آن

پایین بودن اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار دارایی فکری

زمان‌بر و چالشی بودن معاملات داریی فکری