قدس آنلاین- گروه استان ها- محمد رضایی: شاید تاکنون از مخلوط سازی خاک با گندم خبری نشنیده بودید تا اینکه همین هفته چشم مردم به دیدن گزارشی از خبرنگار شیرازی در بخش خبری ۲۰ و۳۰ روشن شد!

خبر داغ رسانه‌ها طی در روزهای گذشته این بود؛ پرده برداری از تخلف گندم نمای خاک فروش با کمک خبرنگار شیرازی.

دوربین مخفی برای تخلف آشکار!

در گزارش «گندم نمای خاک فروش» سعید پرویزی از خبرنگاران خبرگزاری صدا و سیما بوسیله دوربین مخفی به موضوع «ناخالصی گندم‌های تحویلی به سیلوها و مخلوط بودن آن‌ها با خاک» پرداخته بود.

تصاویر موبایلی پخش شده در این گزارش مربوط به یک مورد تخلف آشکار در یکی از شهرستان‌های استان فارس بوده که در تاریخ یازدهم تیر امسال پس از ورود دو محموله گندم غیراستاندارد مخلوط با خاک به یکی از مراکز خرید گندم بخش خصوصی مورد پیگیری قرارمی گیرد. این موضوع تأسفبار و تأمل برانگیز خبرنگار ما را بر آن داشت تا بیشتر به بررسی آن بپردازد.

مشکلی به نام نداشتن سامانه استاندارد

مهندس علیرضا پورسینایی، کارشناس سابق ارزیابی غله و پیمانکار بخش خصوصی وزارت جهاد کشاورزی در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: نظارت‌ها در سیلوهای گندم دولتی به صورت کامل انجام می‌شود، اما برخی سیلوهایی که متعلق به بخش خصوصی هستند به دلیل نداشتن سامانه استانداردسازی امکان تخلیه گندم آغشته به مواد خارجی و تقلب در فرآیند فرآوری غلات را دارند.

وی می‌افزاید: اینکه یک مورد از مخلوط سازی محصولات با غش و برملاشدن دغلکاری افراد در رسانه ملی رونمایی شده را باید به فال نیک گرفت، اما هرگز کافی نیست و باید منتظر بود تا در همه حوزه‌های کشاورزی و صنعتی و حتی خدماتی با این نوع تخلفات و بدل اندازی‌ها مقابله شود.

نبود نظارت دلیل اصلی تخلف

عضو هیئت مدیره سمن خوشه‌های طلایی، در توضیح گفته‌هایش یادآور می‌شود: وقتی گران‌ترین برنج شمال کشور با ضایعات و محصول درجه ۳ خارجی مخلوط می‌شود و مصرف کننده نمی‌تواند، حرفش را به گوش مسئولان برساند، آیا وقوع تخلف‌هایی در محصول زیربنایی و راهبردی مانند گندم یا جو نمی‌تواند، رخ دهد؟ بنا براین نبود نظارت‌ها را باید دلیل اصلی این تخلف برشمرد.

وی، عیار سنجی از محصولات وارده به سیلوی گندم و کارخانه‌های مواد غذایی را یک ضرورت اساسی در فرآیند سلامت غذایی دانسته و بیان می‌کند: باید افزون بر قرنطینه محصولات مرکز ویژه‌ای نیز برای پایش سلامت غذایی و بررسی عناصر مفید هر محصول و اینکه آیا از لحظه برداشت، بسته بندی و حمل و تحویل به سیلو یا کارخانه شاخص‌های بهداشتی و استاندارد رعایت شده یا تشکیل شود و این مهم بر عهده نهادهای نظارتی و دولت است.

کم توجهی دولت به مسئولیت های قانونی و کنترلی

این عضو هیئت مدیره سمن خوشه‌های طلایی همچنین بیان می‌کند: همه ساله این نوع تخلف‌ها در زمان برداشت یا حتی فرآوری و بسته‌بندی محصولات چه در گروه غلات، چه در گروه سبزی و صیفی جات و چه در گروه میوه‌ها صورت می‌گیرد، اما کمتر کسی متوجه این مشکلات می‌شود.

وی با بیان اینکه همین تخلفات موردی سبب بی‌اعتمادی مردم به محصول ایرانی شده است، تصریح می‌کند: دیدن چنین تخلف‌هایی که با سلامت مردم ارتباط دارد، کم توجهی دولت به مسئولیتهای قانونی نظارتی و کنترلی را نشان می‌دهد، برای همین باید مردم با مطالبه گری بیشتر بحث پایش و نظارت دقیق را به دغدغه مسئولان تبدیل کنند.

پرده برداری از مافیای دلالی و سوداگری

واقعیت این است که این گزارش با بررسی دقیق این موضوع بر درستیِ کار کشاورزان صحه گذاشته و هر ادعایی علیه کشاورزان را به صورت مستند باطل اعلام می‌کند و درستکاری و بی‌گناهی آن‌ها را علی رغم فرافکنی دلالان به اثبات می‌رساند.

همچنین این خبرنگار متعهد و تیمش با کمترین امکانات تلاش می‌کنند تا علت اصلی این ناخالصی را پیدا کنند که در نهایت به سوداگران و دلالان مافیایی می‌رسند و از تخلفات آن‌ها که مخلوط کردن عمدی ماسه بادی در بار گندم است، پرده بر می‌دارند!

بازخوردها امیدوارترمان کرد

داورپناه مدیر روابط عمومی صدا و سیمای مرکز فارس در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: گزارش «گندم نمای خاک فروش» یکی از بهترین تولیدات این مرکز بود که با گزارشگری سعید پرویزی، تصویربرداری مهدی ثابت و تدوین فائزه گریست تهیه شده بود و تشکر مردم و نیز بازخوردهای این گزارش برای تداوم راه امیدوارترمان کرد.

وی می‌افزاید: این گزارش خبری مستند، نخستین گزارش خبری است که در ارزیابی معاونت خبر سازمان موفق به کسب نمره کیفی «الف» شده است و آقای پرویزی پیگیری دنباله داری را برای اثبات ناخالص بودن گندم تحویلی به سیلوها انجام داد.

قصه تلخ اختلاط ماسه بادی با گندم

مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی نیز در این باره به «تسنیم» می‌گوید: در خرید نقدی گندم یکی از شهرستان‌های فارس، کارگران دلال‌ها چندین تن خاک از زمین خاکی این مرکز جمع آوری و وارد گندم‌ها کرده بودند، گوشه دیگری از این مرکز خرید سرویس بهداشتی وجود داشت که در نداشت و با وضعیتی اسفبار گندم‌ها حتی وارد این سرویس بهداشتی هم شده بودند.

وی با ارسال نامه‌ای اظهار می‌دارد: تصاویر پخش شده در این گزارش مربوط به یک مورد تخلف محرز بود و فرد یاد شده در محلی ضمن انباشت گندم و اختلاط آن‌ها با خاک قصد تحویل این گندم‌ها به مراکز خرید تضمینی گندم را داشت.

 دستگیری فرد خاطی

وی می‌افزاید: پیگیری‌های نظارتی خوبی براساس اطلاعات خبرنگاران انجام شد و در نهایت با دستور مرجع قضایی و احضار فرد مورد نظر، طی صورتجلسه‌ای به امضای بخشدار و مسئولان شهرستان و مدیران غله و جهاد کشاورزی شهرستان، فرد خاطی دستگیر شد.

به گفته این مقام بازرگانی با توجه به فاصله قیمت ۱۳۰۰ تومانی هر کیلو گرم گندم به نرخ خرید تضمینی با ماسه بادی توسط فرد سودجو، بلافاصله نسبت بوجاری گندم و جداسازی خاک‌های مخلوط شده اقدام شد تا گندم استاندارد تحویل مراکز خرید شود.

واقعیت و حقیقت چه بود؟

ابتدا توسط کارشناسان شرکت غله، انگشت اتهام آن‌ها به سوی کشاورزان دراز شد به این تعبیر که هنگام درو گندم از رانندگان کمباین‌ها می‌خواهند، تیغه کمباین را برای استفاده بیشتر از ساقه گندم و کاه و کلش بیشتر پایین‌تر بگیرند که از این طریق خاک وارد گندم شود.

اما یکی از رانندگان کمباین در پاسخ به این ادعا می‌گوید: اگر تیغه را هنگام درو کمتر از ۲۰ سانتیمتر پایین بیاوریم، چنانچه سنگ یا کلوخی وارد دستگاه شود، بیش از هفت میلیون تومان ضرر و هزینه تعمیر روی دستمان می‌گذارد به همین دلیل هیچ کمباین داری حاضر نیست زیر ۲۰ سانتیمتر از سطح زمین ساقه گندم را درو کند. کشاورزان نیز می‌گویند: گندم پاک و بدون خاک را به مراکز خرید تحویل می‌دهند و اگر چیزی به گندم‌ها اضافه می‌شود از سوی دلالان یا مراکز خرید است.

در این گزارش اشاره شده بود که رانندگان تریلر حامل گندم در سروستان تجمع کرده و گفتند ۱۲ساعت است که بارهای شان تخلیه نشده است و سرگردان پشت در این سیلو ایستاده‌اند.

کمالی مدیر سیلوی خوشه طلایی سروستان علت تحویل نگرفتن گندم‌ها را معیوب بودن آن‌ها دانست و گفت: گندم‌ها دارای خاک است و نمی‌توانیم آن‌ها را تحویل بگیریم.

در تماس رئیس ستاد رئیس شرکت غله فارس از وی خواسته شد برای بررسی وضعیت گندم‌های مخلوط به خاک در سیلو حاضر شود، اما وی گفت که اگر سیلوی خصوصی خوشه طلایی حاضر به تخلیه گندم‌ها نیست، آن‌ها را به سیلوی دولتی اکبرآباد شیراز انتقال دهند، اما رانندگان گفتند که بارنامه آن‌ها تا این سیلو اعتبار دارد و نمی‌توانند، تغییر مسیر دهند.

سرانجام قرار شد، رئیس شرکت غله فارس سه کارشناس از این شرکت و تعاون روستایی فارس به سیلوی یادشده، بفرستد تا مقدار خاک گندم‌ها را تعیین کنند و وقتی به سیلو آمدند، حاضر نشدند، درصدخاک آن را اعلام کنند.

 با این وجود گندم‌ها پشت در بسته آزمایش شد و وجود خاک به میزان غیرمعمول در آن‌ها ثابت شد و هشت تریلر هرکدام با ۳۰ تن گندم حاوی خاک برگشت داده شدند.