سرتاسر حیات طیبه رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و لحظه به لحظه آن در نزد مسلمانان دارای اهمیتی بس شگرف و والاست؛ چرا که نه تنها کلام رسول اکرم به نص صریح آیات قرآن، عاری از هرگونه هوا و هوس و متصل به سرچشمه وحی است، بلکه عمل و فعل آن بزرگوار نیز بر تک تک مسلمانان حجت است و صراط مستقیم را به عالمیان می‌نمایاند. اما در این میان، مقاطعی خاص از زندگی آن بزرگوار، به جهات گوناگون از اهمیتی ویژه برخوردار می‌باشد که یکی از بارزترین آنها، واقعه غدیر خم است. واقعه غدیر از ابعاد مختلف و از جهات متفاوت، دارای درخشندگی خاصی در تاریخ اسلام است. کمتر مقطع تاریخی را میتوان در جهان اسلام یافت که از لحاظ سند، اطمینان از اصل وقوع، کثرت راویان و اعتماد بزرگان و علمای مسلمین، قوت و استحکامی نظیر این رویداد مهم داشته باشد ازاین رو واقعه غدیر یک فرمان الهی است که بر پیامبر نازل شد تا دین خدا در آخرین روزهای عمر پیامبر رحمت تکمیل شود. اهمیت عید غدیر و تاثیر آن برتاریخ اسلام ونقش ائمه اطهار بر هدایت جامعه اسلامی بر همگان آشکاراست. در آستانه عید سراسر سعادت غدیر خم به این مناسبت قدس آنلاین در گفتگو با حجت الاسلام جواد نصرالله پور کارشناس دینی واستاد مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم به بررسی اهمیت واقعه غدیر خم پرداخته است.
*به عنوان اولین سوال می خواستم درباره واقعه غدیر خم و آنچه در آن روز تاریخی بر مسلمانانی که در حج الوداع با پیامبر همراه شده بودند توضیح دهید. اینکه غدیر چیست وچرا تعیین جانشینی پیامبر عید غدیر نامیده شد؟
غدیر اساسی ترین و مهمترین برنامه پیامبر اکرم(ص) برای تضمین استمرار اسلام و حفظ عظمت اسلام و جامعه اسلامی است. پیامبر در بازگشت از آخرین حج رسالت نهایی و تکمیلی خود را انجام داد در حالی که دستور آمد: "یا ایها الرسول بلِّغ ما انزل إلیک..." ای پیامبر آن چه از سوی پروردگارت بر تو نازل شده است به مردم ابلاغ کن، و اگر نکنی، پیامش را نرسانده ای. خداوند تو را از گزند مردم نگه می دارد" پیامبر(ص) در پی نزول این آیه و دستور خداوند در هیجدهم ذی الحجه سال ١١هجری در مکانی به نام غدیر خم نخست به مردم فرمود: آیا من نسبت به شما ولایت ندارم؟ همه گفتند: بلی ای پیامبر خدا سپس فرمود: "هر که را من مولا و رهبر او هستم، زین پس علی رهبر و مولای او است. خدایا، دوست بدار هر که علی را دوست می دارد، و دشمن بدار هر که علی را دشمن می دارد. خدایا، یاری کن هر که علی را یاری می کند و خوار بشمار هر که علی را خوار شمارد".
* به نظرتان اگر غدیر را تنها یک روز تاریخی و حتی مهم برای جامعه اسلامی بنامیم دچار خطایی جبران ناپذیر شده ایم؟
بله یقینا اینگونه است. بعد از این معرفی امام علی (ع) از سوی خداوند متعال به امامت و ولایت، بزرگان صحابه و سپس تمام مسلمین به علی(ع) تبریک گفتند. از این که از این به بعد امام علی(ع) مقام ولایت را بر عهده دارد، آیه ٣ سوره مائده نازل شد که با این کار دین اسلام و نعمت کامل شد اگر غدیر را فقط یک روز بدانیم و به فلسفه تاریخی آن و جایگاه و پیام غدیر توجه نکنیم ظلم کردیم. بنابراین باید گفت غدیر یک پیچ تاریخی است.
* به نظرتان میتوان گفت هدف از غدیر صرفا انتخاب و انتصاب یک رهبر برای جامعه بوده است؟
هدف از غدیر خم فقط انتصاب یک رهبر و مدیر برای جامعه نبود بلکه غدیر یک چراغ هدایت برای همه بشریت است. هدف غدیر بازگرداندن انسانها به هدایت و فطرت الهی و جلوگیری از ظلم و فساد و جهل تاریخی بشر در سایه علم و عصمت و مدیریت امام (ع) است درسایه فرهنگ غدیر، عدالت علوی، سازه زیستی رهبری امت، معنویت، دفاع از مظلومان، ظلم ستیزی و حق طلبی امیرالمومنین (ع) باید به دنیا معرفی شود علامه امینی ره در کتاب شریف الغدیربحثی در مورد اهمیت تاریخی غدیر اورده است. روز غدیر در تاریخ اسلام موجی ایجاد کرده است که هیچ وقت آرام نمیشود.
* دلیل اینکه مسلمانان به خصوص شیعیان این روز را عید نامیده و جشن می گیرند چیست؟
رمز عید بودن غدیر کمال دین در سایه تداوم نبوت از طریق امامت است. به فرمان پیامبر خدا(ص) مسلمانان مامور شدند ولایت را به صاحب ولایت تبریک بگویند و با آن حضرت بیعت کنند. رسول خدا نیز براین نعمت الهی شادمانی کرد و فرمود: «الحمدلله الذی فضلناعلی جمیع العالمین.»آیه قرآن به صراحت این روز را روز اکمال دین و خشنودی خداوند از این واقعه و این تعیین وصی میداند واین آیات علامت عید بودن غدیرخم است. اهمیت این روز و عظمت این مراسم و عیدبودن غدیر، در آن روز و لحظه برهمگان روشن بود. این نکته را، حتی طارق بن شهاب مسیحی که در مجلس خلیفه دوم حضور داشت، فهمیده بود که گفت: اگر این آیه(الیوم اکملت لکم‌دینکم...)در میان ما نازل شده بود، روز نزول آیه را عید می‌گرفتیم. هیچ یک از حاضران نیز حرف او را رد نکردند. خود عمربن خطاب نیز سخنی گفت که به نوعی پذیرش حرف او بود.
* با پیروزی انقلاب اسلامی یقینا نگاه ویژه ای به روز عید غدیر شد لطفا دراین باره نیز توضیح دهید که نگاه امام خمینی (ره) به واقعه غدیر چه بود؟ و نظر اهل بیت علیهم السلام بخصوص امام رضا علیه السلام دراین باره چیست؟
امام خمینی (ره) عید غدیر خم را که کاشتن بذر ولایت در جان همه مسلمانان است، مختص گروه خاصی نمی‌دانست و در این باره می‌فرمود: روز عید غدیر از بزرگ‌ترین اعیاد مذهبی است این عید عید مستضعفان است عید محرومان است عید مظلومان جهان است عیدی است که خدای تبارک و تعالی به وسیله رسول اکرم (ص) برای اجرای مقاصد الهی و ادامه تبلیغات و ادامه راه انبیا، حضرت علی (ع) را منصوب کرد غدیر منحصر به آن زمان نیست غدیر در همه اعصار باید باشد و روشی که حضرت امیر پیش گرفته است باید روش ملت ها وحکومت ها باشد. همه امامان ما برای معرفی پیام غدیر تلاش کردند و در جوی که سالها روی منبرهای حکومتی بنی امیه به امیرالمومنین (ع) توهین میکردندو پیام غدیر و بیان آن ممنوع بود در زمانهایی که شرایط بهتر میشد اهلبیت (ع) به بیان پیام غدیر می پرداختند مثلا امام رضا (ع) در روز غدیر خم خطبه میخواندند و مجلس شادی بر پا میکردند و مفصل به موضوع غدیر می پرداختند و غدیر را روز بشارت، شادی، تبسم و عبادت و اطعام معرفی میکردند امام هادی (ع) در روز غدیر خم کنار قبر امیرالمومنین ع زیارت معروف غدیریه را بیان میکنند و در این زیارت چندین ایه قران را برای اثبات امامت و پیام غدیر خم استفاده میکنند امام رضا (ع) در بیان دیگری فرمودند تبلیغ غدیر واجب است و فرمودند کسی که غدیر را تبلیغ کند در زمره شهدا است و فرمودند کسی که در غدیر به مومنین اطعام کند و غذا بدهد ثواب اطعام یک میلیون پیامبر و صدیق و شهید را دارد. همه ما باید در راستای تبلیغ غدیر و رساندند، پیام غدیر با برپایی مراسم بزرگ جشن و شادی و کاروانهای شادی و کمک به ایتام و اطعام فقرا و هدیه دادن به خانواده و چراغانی و تزیین شهرها در ابلاغ پیام غدیر شریک شویم.
* لطفا به عنوان آخرین سوال درخصوص خطبه غدیر و آنچه درباره امام زمان علیه السلام آمده است بفرمایید؟
در خطبه غدیر پیامبر اکرم(ص) بعد از معرفی پیام غدیر و انتصاب امیر مومنان (ع) به ولایت و امامت در پایان حدیث غدیر آخرین جانشین خود و آخرین علمدار ولایت و امامت یعنی حضرت مهدی (ع) و منجی اسلام را معرفی کردند و بیست و یک ویژگی اساسی و مهم از مختصات عمده آن امام را ترسیم می نمایند پیامبر صلی الله علیه آله فرمودند:آگاه باشید همانا آخرین امام، قائم مهدی از ماست. اگاه باشید که او بر تمامی ادیان مسلط خواهد شد اگاه باشیداو انتقام گیرنده ی از ستمکاران است اگاه باشید که اوفتح کننده ی دژها و منهدم کننده ی آن هاست اگاه باشید که اوبر تمامی قبایل مشرکان مسلط میشود و راهنمای آنها خواهد بود اگاه باشید که او منتقم تمامی اولیای خدست اگاه باشید که او یاور دین خداست. اگاه باشید که او به هر ارزشمندی به اندازه ی ارزش او و به هر نادان و بی ارزشی به اندازه ی نادانی اش نیکی می کند. اول این که امامت در خاندان امیر المومنین علی علیه السلام جاری است، به طوری که این رشته الهی در آغاز به دست مبارک امیر المۆمنین (ع) و در نهایت به وجود مبارک مهدی فاطمه سپرده شده است؛ و دوم آنکه حضرت، حق تمامی اهل بیت ع را از غاصبانشان خواهند گرفت ان شاءالله
بعد پیامبر میفرماید آگاه باشید که او برگزیده ی خداست اگاه باشید که او میراث دار دانش ها و احاطه دار بر ادراک ها ست آگاه باشید که او از پروردگارش خبر می دهد و نشانه های او را برپا می کند و استحکام میدهد آگاه باشید او محکم و استوار است آگاه باشید که اختیار امور جهانیان به او سپرده شده است آگاه باشید که پیشینیان از قرن ها ظهور او را پیشگویی کرده اند آگاه باشید که او حجت پایدار خداست و بعد از او حجتی نخواهد بود و راستی و درستی و روشنایی جز با او نیست آگاه باشید که کسی بر او پیروز نخواهد شد کسی که بااو بجنگد یاری نخواهدشد اگاه باشید که او ولی خدا در زمین، داور او در میان مردم و امانت دار امور آشکار و نهان است.
نظر شما