قدس آنلاین- امسال گویا غول آلودگی هوا قصد ندارد براحتی دست از سر کلانشهرهای ایران بردارد. شهری مانند مشهد از آغاز فصل سرما، تقریباً در کمتر روزی آسمانش را آبی دیده است. تنها سه چهار روز پیش و پس از بارندگی بود که عقربه شاخص آلودگی هوا به قسمت سبزرنگ رسید و مشهدی‌ها را خوشحال کرد. این خوشحالی اما بیشتر از یک روز دوام نیاورد و دوباره سنگینی هوای آلوده بر آسمان این شهر حاکم شد.

نکته عجیب این است که با وجود این آلودگی شدید و بسیار خطرناک در کلانشهرها و با وجود شعارهایی که مسئولان داده‌اند و می‌دهند، هیچ حرکت مشخصی را برای برخورد با عوامل اصلی آلودگی هوا شاهد نیستیم.

به‌شخصه این روزها هنگام رفت و آمد در شهر، خودروهای «سواری» زیادی را می‌بینم که دود سیاه به صورتی نمایان و به اصطلاح «تابلو» از اگزوز آن‌ها خارج می‌شود، اما هیچ خبری از پلیس نیست تا جلوی این خودروها را بگیرد و به تعمیرگاه هدایتشان کند.

این خیلی عجیب است که خودروهای دودزا و دارای نقص فنی، براحتی و بدون هیچ گونه احساس نگرانی در خیابان‌ها رفت و آمد می‌کنند و معلوم نیست چرا برخوردی با آن‌ها نمی‌شود؟ مگر یکی از وظایف نیروی انتظامی در این هوای آلوده، بسیج امکانات برای مقابله با خودروهای دودزا نیست؟ پس چرا حتی یک خیابان را هم نمی‌بینیم که ایست و بازرسی خودروها در آن انجام شود و همان طور که زمانی موتورسیکلت‌ها را برای کلاه ایمنی متوقف می‌کردند، خودروهای دودزا و بدون معاینه فنی را هم متوقف کنند؟

متأسفانه تجربه نشان داده است که در این موارد تا برخورد قانونی و تنبیهی؛ یعنی توقیف، جریمه و هدایت خودرو به تعمیرگاه انجام نشود، افراد حاضر به تمکین کردن به قانون نیستند. چنین افرادی به هر دلیل غیرموجه یا به ظاهر موجه، حاضرند سلامتی و جان همشهریان خود را که مصداق بارز «حق‌الناس» است به خطر بیندازند، اما زحمت و هزینه بردن خودروی معیوب خود به تعمیرگاه را قبول نکنند.

بله! فرهنگ‌سازی خیلی مهم است و رسانه‌ها بخصوص صدا و سیما در این باره شدیداً کوتاهی کرده‌اند، اما تا زمانی که فرهنگ شهروندی و رعایت حقوق دیگران رشد نکرده، باید از اقدامات بازدارنده قانونی استفاده کرد. متأسفانه جریمه‌ها نیز در کشور ما اصلاً دارای قدرت بازدارندگی نیستند و تقریباً بی‌اثرند. جریمه عبور از چراغ قرمز ۲۰۰هزار تومان است، در حالی که می‌تواند جان یک یا چند نفر را که معلوم نیست چند صد میلیارد تومان ارزش دارد به خطر اندازد. این در حالی است که به گفته یکی از دوستان که چندین سال در اروپا زندگی کرده بود، در یکی از کشورهای اروپایی جریمه عبور از چراغ قرمز، اره شدن خودرو، بدون برگزاری دادگاه و باطل شدن تقریباً دائمی گواهینامه است. اگر چنین قانون بازدارنده محکمی باشد، کسی هم هزینه سنگین آن را برای عبور از چراغ قرمز یا مثلاً آلوده کردن هوا به جان نخواهد خرید!