قدس آنلاین- با ورود نقدینگی سفته بازان و دلالان، چهار بازار خودروهای داخلی وخارجی، سکه و ارز و بتازگی بازار مسکن با نوسان شدید قیمتی روبه رو شده است، البته به باور کارشناسان نوسان قیمتی دربازار مسکن کمتر بوده و فقط در برخی مناطق تهران روی داده است.

نگاهی به بازار داخلی از آن حکایت دارد که خودروهای وارداتی در برخی موارد از۳۰ تا بیش از صد میلیون تومان افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند، البته گفته می‌شود به دلیل محدودیت ثبت سفارش و همچنین احتمال افزایش تعرفه واردات بازار خودروهای وارداتی تکان خورده است، اما سودآوری دراین بازار برخی از سوداگران را واداشته که دراین بازار سرمایه گذاری کنند. افزایش قیمت سکه هم قابل توجه است و در مقاطعی تا ۲۰۰ هزار تومان حباب داشته و دلار در نیمه دوم سال جاری نیزازمرز ۴۲۰۰ تومان گذشته است. این ارز از ابتدای سال تاکنون بیش از۴۶۰ تومان رشد داشته است.

اقتصاد داخلی طی چهار دهه اخیر نشان داده بشدت تحت تأثیر بازار ارز قرار دارد و تمام اصناف قیمت‌های خود را بر مبنای نوسان آن تنظیم می‌کنند. اگر این نوسان‌ها مدیریت نشود، جهش قیمت کالا در سال ۹۷ نیاز به پیش بینی کارشناسان ندارد و مردم نیز می‌توانند از هم اکنون در پیش بودن گرانی‌ها را درک کنند و تورم تک رقمی دوباره دو رقمی شود. ازسوی دیگر، سودآوری در بخش‌های تولیدی نیز کاهش یافته و به همین دلیل بخشی از نقدینگی به سمت بازارهای یادشده سرازیر شده است.

با سقوط برخی مؤسسه‌های اعتباری، درصد نقدینگی کشور در خزانه این مؤسسه‌ها نیز دو راه متضاد را پیموده‌اند. کوچ ۲۰۰هزار میلیارد تومان سپرده؛ در سقف اندکی روانه حساب‌های بانکی شد، اما عمده آن به سمت هدف‌های اقتصادی سودآور مانند طلا و ارز و مسکن تغییر مسیر داد.

سفته بازی که از اوایل دهه ۵۰ و با فروش زمین‌های کشاورزی و تبدیل آن‌ها به آپارتمان درایران متداول شد، یک سراب اقتصادی است که اقتصادملی را از طریق فرارمالیاتی تضعیف، مردم کوچه و بازار را از طریق بدهی و قسط، بدهکار و عده‌ای دلال و پولدار را هم در اسکناس‌های درشت غوطه ور می‌کند.

*خلأ مدیریت بانک مرکزی

یک کارشناس اقتصادی معتقد است، از آنجا که سفته نام یکی از اوراق بهادارکشوراست، بهتر است از واژه سوداگری به جای آن استفاده شود.

به باور آلبرت بغوزیان سوداگران با استفاده از خلأ مدیریت بانک مرکزی به تاخت و تاز در بازار کشور می‌پردازند و این موضوع هر روز بر قیمت طلا، دلار و خودرو و ملک می‌افزاید.

این اقتصاد دان و استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران به خبرنگار ما می‌گوید، سفته بازی وقتی اتفاق می‌افتد که ارزش پول به خاطر تورم کم می‌شود و همچنین ارزش آن در برابر ارز خارجی نیز کمتر می‌شود. در این شرایط مردم دارایی‌شان را به چند نوع تقسیم می‌کنند تا در نوسان بازار فرصتی برای کسب سود ۱۵ تا ۲۰ درصد داشته باشند.

وی می‌افزاید: البته این سوداگری‌ها از مدت‌ها پیش خاموش شده بود و مردم خودرو را به عنوان کالای مصرفی می‌دیدند و مسکن هم تقاضای مؤثر داشت، طلا و ارز هم همین وضعیت را داشتند، اما دو سه هفته است بازار به هم ریخته، از آن طرف بانک مرکزی هم هر روز نرخ را تغییر می‌دهد و بالا می‌برد و این نگرش را تقویت می‌کند که قیمت‌ها رو به بالاست.

وی تأکید می‌کند: هیچ جای دنیا این گونه نیست، اینکه مردم هم پول دارند هم نمی‌دانند آن دارایی را چطور تبدیل کنند و هم بازار ارز و خودرو و سکه‌اش این طور رونق داشته باشد، چون در تمام دنیا، خودرو قیمت و تعرفه مشخص دارد و سوداگری در آن معنا ندارد، همچنین دولت‌ها نرخ ارز را مدیریت می‌کنند و از طرفی نرخ بهره هم آن قدر نیست، این‌ها موجب می‌شود فقط ما چنین ویژگی داشته باشیم که سوداگری در بازارهای مختلف برایمان سود آور باشد، بویژه سکه و ارز که نسبت به خودرو و مسکن هزینه معاملات آن کمتر است.

وی بیان می‌کند: حال پاسخ اینکه چه باید کرد، این است که بانک مرکزی باید بازار ارز را مدیریت کند، ولی متأسفانه خودش متلاطم کننده قضیه است، هم به صرافی‌ها گران‌تر می‌دهد و هم در سکه برای خودش بازار درست کرده است.

به گفته وی، بانک مرکزی باید بازار را مدیریت کند تا مردم این سوداگری را کنار بگذارند که حتماً پولشان باید به جای ورود به بخش تولید، به جایی برود که ۱۵ درصد تا ۲۰ درصد سود بدهد، این کار تنها با کاهش نوسان‌ها توسط بانک مرکزی ممکن است.

رئیس سابق اتحادیه املاک هم درمورد تاثیر گذاری نرخ دلار دربخش مسکن تأکید می‌کند: اگر نرخ دلار به روند صعودی خود ادامه دهد بی‌گمان با جهش قیمت مسکن روبه رو خواهیم شد؛ مگر اینکه دولت تدابیری برای کنترل نرخ ارز و طرح‌های خود از جمله مسکن اجتماعی اتخاذ کند.

مصطفی‌قلی خسروی می‌افزاید: با توجه به اینکه دلار از مرز ۴۲۰۰ تومان عبور کرده، خواه ناخواه ارزش افزوده پولی که سپرده‌گذاران در بانک می‌گذارند کاهش می‌یابد. به گفته وی، قیمت مسکن وابستگی مستقیم به دو مؤلفه تقاضا و تورم عمومی دارد.

دکتر احمدی اقتصاددان هم در گفت وگو با خبرنگار ما، راهکار جلوگیری از سفته بازی و تلاطم بازار را، مدیریت جدی این موضوع از سوی بانک مرکزی می‌داند و می‌گوید: سیاست‌های کوتاه مدت و بلند مدت بانک مرکزی می‌تواند بازارها را سامان ببخشد، در سیاست کوتاه مدت تزریق ارز مشخص در یک بازه زمانی کوتاه و گرفتن نبض بازار به صورت مدیریت شده است، آن هم نه به طور مداوم که باز سفته بازی در بازار ارز ادامه پیدا کند.

وی می‌افزاید: سیاست بلند مدت نیز در پیش گرفتن سیاست ارزی شناور مدیریت شده است، هر چند بانک مرکزی می‌گوید سیاستمان این است، ولی آن را به صورت دقیق اجرا نمی‌کنند و شناوری آن کم است و مدیریت ضعیفی هم دارد، به گونه‌ای که می‌شود گفت بازار به حال خود رها شده است.

به گفته وی، در مجموع بحران‌های لحظه‌ای منطقه‌ای، افزایش قیمت نفت ونداشتن یک سیاست بلند مدت برای جلوگیری از تأثیر بحران‌ها روی بازارهای ایران از عوامل نوسان قیمتی دربازارهای فوق بوده است.