قدس آنلاین- اگرچه چندی می‌شد بیماری و کسالتِ آیت الله محی الدین حائری شیرازی جزء اخبار پربازدید رسانه‌ها محسوب می‌شد، اما سرانجام مشیت حق بر این بود که این سالک الی الله و عالم ربانی و مبارز جبهه فکر و فرهنگ دعوت حق را لبیک گفته و ردای سفر آخرت بر تن کند.
از این رو و به منظور بررسی ابعاد زندگانی آن مرحوم با تنی چند از علمای حوزه گفت‌وگو کرده‌ایم که مشروح آن به حضورتان تقدیم می‌شود.
عضو مجلس خبرگان رهبری با ابراز تسلیت به مناسبت درگذشت آیت الله حائری شیرازی، گفت: آیت الله حائری شیرازی هم از پیشینه بسیار خوب در پیش از پیروزی انقلاب برخوردار است که البته معمولاً کمتر از آن سخن به میان می‌آید و هم سابقه‌ای بسیار فعالانه و اثرگذار پس از پیروزی انقلاب در کارنامه زندگی‌اش ثبت است.
آیت الله حسن عالمی ادامه داد: درباره پیشینه فعالیت‌های فکری فرهنگیِ وی پیش از انقلاب باید بگویم، به یاد دارم از حدود تقریباً سال‌های ۴۸-۴۹ وی از شاگردان برجسته مرحوم آیت الله اراکی به شمار می‌رفت و نکته مهم آنکه، در آن زمان جلسه درس مرحوم اراکی به فقه دقیق و عمق بسیار معروف بود و معمولاً همگان توان استفاده از درس و بحث آیت الله اراکی را نداشتند و تنها افراد برجسته از چنین استعدادی برخوردار بودند که مرحوم آیت الله حائری شیرازی از جمله آن‌ها بود.
آیت الله عالمی با اشاره به آثار و برکات وجود آن مرحوم برای اسلام و انقلاب، تصریح کرد: اگرچه وی صاحب تألیفات متعدد است، اما پس از شهادت آیت الله دستغیب، به عنوان امام جمعه شیراز معرفی شد و از آنجا بود که ایشان در میان مردم شناخته شد و در واقع از آن زمان کار و برنامه‌های فکری و فرهنگی را در جامعه پایه ریزی کرد.
در حوزه فکر و اخلاق خوش درخشید
عضو مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: آن مرحوم نزدیک به دو دهه در مقام امام جمعه شیراز فعال بود و با تدریس در حوزه بویژه درباره اخلاق و عرفان و نیز فکر و فرهنگ کار کرد و خوش درخشید؛ تألیفات بسیار از وی به یادگار مانده و به عنوان روحانی برجسته همه عمرش را وقفِ خدمت به فکر، فرهنگ و دیانت و تبلیغ دینی کرد.
وی درباره تلاش‌های مرحوم آیت الله حائری شیرازی درباره تولید علم دینی و تحول علوم انسانی، ابراز کرد: آن مرحوم دغدغه‌اش بر آن بود که به احساس وظیفه‌ای که یک عالم دینی در جامعه دارد، پاسخ دهد و با همین ایده نیز در هر حوزه‌ای که لازم بود و دغدغه‌اش احساس می‌شد، ورود می‌کرد. برای مثال به خاطر دارم در جلسه‌ای ایشان در حوزه کشاورزی از نظرگاه دینی هم ورود و بحثی را مطرح کرد، آن هم بحثی دقیق، جامع و ارزنده. امید است خدای متعال بر درجات آن مرحوم بیفزاید.
زندگی زاهدانه
عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز نیز با اشاره به فقدان امام جمعه سابق شیراز، گفت: مرحوم آیت الله حائری شیرازی، انسانی عارف و عالم بود که هم دروس حوزه را خوانده بود و هم با دانشگاه ارتباط داشت و زبان می‌دانست، بنابراین شخصیتی ممتاز و اثرگذار به شمار می‌رفت. همچنین، حضور وی در کسوت امام جمعه شیراز برای سالیان طولانی سبب انجام اقدام‌های شایسته‌ای شد، اگرچه ایشان در مجلس خبرگان رهبری نیز نقش آفرین و بر نسل جوان و دانشگاهی اثرگذار بود.
حجت الاسلام والمسلمین حسین ابراهیمی با اشاره به نفوذ و دامنه اثرگذاری آثار آن مرحوم، تصریح کرد: این آثار بویژه بر نسل دانشگاهی تأثیر داشت. افزون بر این، وی همه عمرش را برای اسلام و انقلاب سپری کرد و از ویژگی‌های مهم او تبعیت کامل از امام و مقام معظم رهبری بود. همه گذشته او بیانگر تلاش و کوششی است که در راه اسلام و انقلاب ایثار کرده است.
ابراهیمی، با اشاره به مؤلفه‌های حاکم بر سبک زندگی آن مرحوم، ادامه داد: مرحوم آیت الله حائری شیرازی همواره زاهدانه زیست و ذخایر دنیا هرگز او را فریب نداد و همیشه در راهی حرکت کرد که اهل بیت(ع)، بزرگان و سلف صالح ما در آن مسیر حرکت کرده بودند و اقتدایش به علمای عامل و زاهد بود؛ خداوند او را که زندگی سعادتمندانه‌ای را پشت سر نهاد، درجات متعالی عنایت و در آخرت به اولیای خودش ملحق کند.
عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز، درباره برکات حضور آیت الله حائری شیرازی در کسوت امام جمعه شیراز، ابراز کرد: ایشان در کسوت امامت جمعه نیز بسیار خدمت کرد، خطبه‌ها و سخنرانی هایش به دلیل آنکه عالمِ عامل بود، تأثیر بسیار داشت، هر چند شیاطین سعی داشتند از این جایگاه و شأن بکاهند، اما دامنه تأثیرگذاری ایشان در شهر، استان و کشور گسترده بود و امامت او هم ممتاز و مؤثر محسوب می‌شد، در حالی که کمتر ائمه جمعه این گونه آثار معنوی برجای می‌گذارند، اما آن مرحوم آثار معنوی فراوانی بویژه در بعد زهد در شیراز از خود بر جای گذاشت.
وی، درباره پیامدهای رحلت علمای ربانی همچون آیت الله حائری شیرازی برای حوزه و نظام و مردم، بیان کرد: اصولاً هر عالمی که از دنیا می‌رود، رخنه‌ای در فضیلت آسمان ایجاد می‌شود، «اِذا ماتَ العالمُ ثُلمَ الاسلامِ» و این رخنه و کم فروغ شدن روشنایی با هیچ چیز جبران نمی‌شود؛ بنابراین مرگ عالم، آسمان را می‌لرزاند بویژه علمایی که اهل عمل هستند و عمل آن‌ها سرمشق دیگران قرار می‌گیرد. از این رو، از دست دادن علمایی مانند آیت الله حائری شیرازی، شهیدان مطهری، بهشتی و دستغیب، ضایعه‌ای جبران ناپذیر است و نمی‌شود جای خالی آن‌ها را به این سادگی‌ها پر کرد.
حجت الاسلام ابراهیمی خاطرنشان کرد: نمی‌توان از رحلت این عالمان عالم جلوگیری کرد، بنابراین جز درخواست علو درجات برای آن‌ها و صبر برای خودمان از خدای متعال، چاره‌ای نداریم.
ویژگی‌های آیت‌الله حائری شیرازی
نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری هم به تبیین شخصیت چند بعدی و جامع آیت‌الله حائری پرداخت و درباره شخصیت والای وی گفت: ویژگی‌های آیت‌الله حائری بسیار فراوان است هم به لحاظ اخلاقی و اخلاص، تواضع، ساده‌زیستی، دوری از زخارف دنیوی و منش الهی و برخورداری از حاکمه اخلاقی، یعنی از جنبه‌های این شخصیت والامقام جمع تعبد و تعقل همراه با عقلانیت و خردورزی است.
آیت‌الله علی اکبر کلانتری افزود: یکی از منابع استنباطی ما عقل است، اما معمولاً در طول تاریخ فقاهت آن‌طور که باید و شاید از این منبع بهره کافی گرفته نشده، اما آیت‌الله حائری به معنای واقعی کلمه بر تعقل تأکید داشته است.
این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه نگاهی به نظرات آیت‌الله حائری درباره ربا و همچنین پول ثابت و اقتصاد داشت و بیان کرد: یکی از دیدگاه‌های ایشان این است که برای ایجاد و ثبات اقتصاد مقاومتی، باید رباخواری و پیامدهای آن برچیده شود، از این رو بتازگی طرحی به رئیس مجلس ارائه کردند بلکه تصویب و در جامعه اجرایی شود.
آیت الله کلانتری افزود: جنبه دیگر این عالم ربانی، اهتمام ویژه بر علوم انسانی اسلامی است که واقعاً باور داشت مادامی که علوم انسانی دانشگاه‌های ما بومی و مبتنی بر موانع دینی و قرآنی نشوند، جامعه ما دچار انواع مشکلات و معضلات خواهد بود، زیرا مدیران و کارگزاران ما همین پرورش یافتگان علوم انسانی هستند.
وی از دیگر ویژگی‌های آیت‌الله حائری را بهره‌گیری از تمثیل و بیان واقعیات و زیبایی‌های آموزه‌های اسلامی در قالب مثال و تمثیل برشمرد.
نظر شما