به گزارش قدس آنلاین، محمد علی نجفی صبح امروز طی سخنانی در «سومین کنفرانس ملی شهر سایبری» که در محل دانشکده مدیریت دانشگاه تهران برگزار شد، با بیان اینکه «حیات بشری از بدو تاریخ تا امروز همواره در حال تغییر، تحول و تکامل بوده است» گفت:  در سال های اخیر انسان با تحولاتی مواجه شده و زندگی انسان تحت تاثیر دگرگونی هایی قرار گرفته که سرعت آن در هیچ برهه ای از زمان در این حد نبوده است؛ از این رو در فواصل و دروازه های کوتاه زمانی، تحولات بسیار عمیقی در زندگی بشر و نوع روابط با محیط، طبیعت و سایر ارکان حیات اتفاق می افتد.

وی با اشاره به ورود اولین کامپیوتر ها به کشور در حدود ۵۰ سال قبل، گفت: برای نخستین بار که یک دستگاه IBM وارد دانشگاه تهران شد، خیلی مهم بود که یک دستگاه با سرعت می تواند محاسبات را انجام دهد. بعدا در دانشگاه صنعتی شریف یک دستگاه CTC آوردند اما همین دستگاه ها بعدا انقدر گرفتاری ها و اختلالات داشتند که یک استاد در دانشگاه شریف می گفت IBM یعنی “it’s better manual”  اما امروز به اینجا رسیده ایم که همه زندگی انسان تحت تاثیر سیستم های سایبر و فضاهای هوشمند قرار گرفته است.

شهردار تهران خاطر نشان ساخت: این تحولات و تکامل در فناوری اطلاعات طبیعتا اداره شهرها را هم تحت تاثیر قرار داده و در این میان امروز مدیریت شهری و زندگی شهری بیشتر از همه تحت تاثیر تحولات قرار گرفته است؛ فناوری اطلاعات همه وجوه زندگی انسان را تحت تاثیر قرار داده و به همین خاطر عناوینی مثل عصر اطلاعات و جامعه اطلاعاتی، پر کاربرد ترین نام ها برای تبیین شرایط کنونی جوامع بشری هستند.

نجفی با بیان اینکه «تحول شگرفی که در فناوری اطلاعات رخ داده حتی به دامنه اقتصاد و از آنجا به مسایل اجتماعی و فرهنگی نیز کشیده شده است» تصریح کرد: در بعد اقتصادی کاربرد فناوری اطلاعات مفهوم جدیدی تحت عنوان اقتصاد اطلاعاتی را در دنیا مطرح کرده است، همچنانکه امروز دیگر منبع اصلی تولید ثروت در دنیا خلق دانش جدید و کاربست آن در همه عرصه ها است.

وی با اشاره به تاثیرگذاری فناوری بر ابعاد اجتماعی و فرهنگی زندگی انسان ها، ابراز کرد: افزایش حیرت آور اطلاعات موجب همگرایی فرهنگ ها شده و از طرف دیگر موجب تشکیل خرده فرهنگ های جدیدی به صورت مجازی و فراسوی مرز ها شده است؛ از سوی دیگر این موضوع منجر به تهاجم اطلاعات به قلمرو خصوصی زندگی افراد شده است.

شهر هوشمند باید بهبود کیفیت زندگی شهروندان را تضمین کند

شهردار تهران با بیان اینکه «انسان باید خودش را با فناوری اطلاعات هماهنگ کرده و به نحو احسن از آن استفاده کند تا آرامش و آسایش حیات بشری تامین شود» گفت: از اینجا است که واژه شهر هوشمند مطرح شده است که به عنوان یک برنامه فراگیر و هدف قابل دسترس در بسیاری از شهرهای دنیا مطرح می شود، شهری که به اتکای زیر ساخت های گسترده فناوری اطلاعات بتواند خدمات مدیریتی و بهبود کیفیت زندگی شهروندان را تضمین کند.

به گفته نجفی شهر هوشمند به عنوان یک راه حل عمومی برای مدیریت شهری مطرح شده و این امیدواری را ایجاد کرده است که بتواند موضوع پایداری شهرها و دستیابی به شهر پایدار را محقق کند.

شهردار تهران با تاکید بر اینکه «برنامه استقرار شهر هوشمند در هر جای دنیا باید با اکوسیستم اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مدیریتی آن نقطه متناسب باشد» ابراز کرد: به نظر می رسد نباید دنبال یک نسخه جهان شمول بود و یک فرمول عمومی را مطرح کرد که همه شهرهای دنیا از آن تبعیت کنند؛ بلکه باید راه حل هایی درباره مسایل خاص هر شهر را به عنوان محور طراحی و اجرای برنامه های شهر هوشمند مد نظر قرار داد.

فن‌آوری در خدمت حل مسائل تهران

وی در ادامه به مهم ترین موضوعات پیش رو در زمینه هوشمند شدن شهر تهران و دستیابی به شهر هوشمند پرداخت و گفت: ما باید ابتدا مسایل اصلی شهر را شناسایی کرده و متناسب با آن، دنبال راه حل های بومی باشیم. البته علم جهان شمول است و در بخشی از فناوری حتما باید از تجریبات و علم دیگران استفاده کنیم اما باید این علم و فناوری را در خدمت حل مسایل تهران قرار دهیم.

نجفی با اشاره به اهمیت مدیریت یکپارچه شهری برای نیل به شهر هوشمند، تصریح کرد: بسیاری از فعالیت های شهر هوشمند نیاز به دسترسی، فرامین اجرایی و زیر ساخت های کلیدی دارد که در مجموعه مدیریتی یک شهر قابل حصول است و در این میان تنها یک دستگاه به طور خاص و بدون حاکم بودن مدیریت یکپارچه شهری نمی تواند این دسترسی ها را فراهم کند. این موضوع درباره مسایل مزمن و بلند مدت همانند آلودگی و ترافیک و همچنین درباره شرایط اضطرار و بحران مثل زلزله نیز صادق است که در تجربه هفته قبل شاهد بودیم برای ساعات اول به چه صورت ایجاد آشفتگی کرد.

شهردار تهران با تاکید بر اینکه «اگر بخواهیم با ابزار شهر هوشمند مسایل شهر را حل کنیم، حتما باید به مدیریت یکپارچه شهری برسیم» گفت:  مدیریت یکپارچه شهری و دستیابی به شهر هوشمند دو روی یک سکه هستند که در بده بستان و تعامل با یکدیگر قابل تحقق هستند؛ وقتی مدیریت یکپارچه شهری ایجاد می کنیم در واقع ایجاد و استقرار شهر هوشمند ممکن و میسر خواهد بود.

به گفته نجفی شهروندان کلیدی ترین نقش را برای رسیدن به شهر هوشمند دارند و بخش مهمی از اطلاعات سامانه های شهر هوشمند جز با مشارکت شهروندان قابل کسب نیست؛ از این رو باید داده هایی که از شهروندان گرفته می شود، تعامل شهروندان با شهر و مجموعه تاثیرات و تاثراتی که شهروندان از تصمیمات مدیریت شهری می گیرند مورد ارزیابی قرار گرفته و بر اساس آنها مدل نهایی شهر هوشمند را ارایه کرد.

شفافیت ابزار قوی برای مبارزه با فساد اداری است

وی شهروندان را سلول های بنیادی زیست شهری توصیف کرد و گفت: اگر شهروندان مشارکت نداشته باشند و توجیه نشوند، امکان دستیابی به شهر هوشمند میسر نیست. از دیگر سو شهر هوشمند می تواند پیامد های بسیار طلایی برای شهروندان، نظام شهری و نظام حکومتی در یک کشور داشته باشد و منجر به تسریع فعالیت ها و خدمات، چابک سازی فرایند ها و شفافیت در ساز و کار ها می شود؛ همین شفافیت است که می تواند ابزار قوی برای مبارزه با فساد در سیستم های اداری باشد.

شهردار تهران با بیان اینکه «شهر هوشمند می تواند شعار حرکت به سمت شهر شفاف و شیشه ای را محقق کند » اظهار کرد: شهر هوشمند یکی از قطعات مهم این پازل برای رسیدن به عدالت اجتماعی و نظام مبتنی بر عدالت و دور از فساد خواهد بود.

نجفی در بخش دیگری از سخنان خود بر ضرورت کسب مشارکت عموم ذی نفعان برای حرکت به سمت شهر هوشمند تاکید و ابراز کرد: در بعد حکمرانی دولت ها و نهاد های دولتی، بدون ایجاد هم افزایی از طریق همکاری و مشارکت امکان تحقق شهر هوشمند وجود نخواهد داشت. از بعد عملیاتی نیز استارت آپ ها و شرکت های مختلفی در بازار فناوری اطلاعات و ارتباطات وجود دارند که برای این بازار ایجاد ارزش می کنند و ضروری است که در حرکت به سمت شهر هوشمد مشارکت داشته باشند. در این راستا مدیریت شهری باید از مشارکت ذی نفعان به نحو هوشمندانه ای برای ایجاد یک فضای رقابتی، خلاقیت و نوآوری استفاده کند.

وی شهر هوشمند را «اسم رمز مجموعه فعالیت های کلیدی و مفید در شهرداری» دانست که برای دستیابی به هدف بهبود کیفیت زندگی شهروندان، شفافیت، چابکی، فساد گریزی سیستم و حرکت به سمت برنامه عملیاتی برای مدیریت شهری موثر خواهد بود.

به گفته شهردار تهران ارتقای سرمایه اجتماعی، به مشارکت گرفتن مردم در مسایل شهری،   استفاده از توان فنی کسب و کارهای بومی برای رسیدن به راه حل از مجموعه فعالیت هایی است که برای رسیدن به شهر هوشمند باید مورد تاکید قرار گیرد.

نجفی اتکای بیش از حد به نسخه ها و فرمول های خارجی را یکی از آفات تحقق شهر هوشمند دانست و گفت: آنچه مورد نظر است باید در چهارچوب مسایل و مشکلات شهر و مسایل فرهنگی و اجتماعی که با آن روبرو هستیم، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.

وی خاطر نشان ساخت: باور امروز مدیریت شهر تهران آن است که دستیابی به شهر هوشمند از کلیدی ترین فعالیت های مدیریت شهری تلقی می شود؛ در این میان اگر بخواهیم به رویکرد ها و استراتژی های مورد نظر در اداره شهر تهران برسیم حتما باید موضوع شهر هوشمند را به عنوان یکی از اصلی ترین برنامه های مورد نظر اجرایی کنیم.

شهردار تهران یادآور شد: واقعیت پیش رو آن است که وجود مشکلات، محدودیت ها و چالش های بزرگ در دسترسی به این برنامه، ما را در حرکت به سوی ارتقای سطح سایبری شهر و دستیابی به شهر هوشمند با محدودیت مواجه می کند. اصولا حرکت در جهت شهر هوشمند مستلزم چابک سازی سازمان شهرداری و هماهنگی بین واحد های مختلف شهرداری و همچنین هماهنگی بین شهرداری با واحد های مرتبط در سطح شهر است.

نجفی در بخش دیگری از سخنان خود بر ضرورت گردش راحت اطلاعات در سطح افقی و عمودی و همچنین استفاده و بهره برداری از این اطلاعات تاکید و تصریح کرد: در حال حاضر با ساختار مدیریتی به غایت پیچیده و تو در تو در شهرداری روبرو هستیم که همپوشانی های زیادی دارد. از این رو  یک سیستم اداری بروکراتیک و بسیار کندی در شهرداری حاکم است که همین سیستم به مزمن شدن فساد در شهرداری کمک کرده و گردش و شفافیت اطلاعات را بسیار دشوار می کند.

وی افزود: هم اکنون ضوابط عجیب و غریب دیوان سالارانه ای وجود دارد که مدیران و شهروندان را دچار مشکل کرده است و اگر این مسایل مهم حل نشود، مسئله رسیدن به شهر هوشمند لاینجل باقی می ماند.

شهردار تهران در ادامه به دستورالعمل صادر شده برای معاونت برنامه ریزی شهرداری تهران به منظور تجدید نظر اساسی در ساختار و فرایند های شهرداری اشاره کرد و گفت: امیدواریم در دو فاز شش ماهه و یک ساله ساختار شهرداری را متناسب با شرایط امروز به روز رسانی کنیم؛ البته تعبیر ساختار ناصر الدین شاهی برای شهرداری غلو است اما باید عنوان کرد که ساختار کهنه،   فرسوده و غیر متناسب با شرایط امروز فناوری و علم در شهرداری تهران حاکم است.

نجفی ضمن ابراز امیدواری به منظور تجدید معماری سازمانی شهرداری تهران در برنامه یک ساله، عنوان کرد: البته این تجدید معماری سازمان در یک فاصله زمانی خیلی کوتاه میسر نیست و حتی وقتی درباره تغییرات تصمیم بگیریم، قطعا با مقاومت های زیادی روبرو خواهیم شد.  از طرف دیگر با مجموعه مسایل فوری و فوتی در شهر روبرو هستیم که نمی توانیم حل آنها را به ایجاد ساختار متناسب و فرایند های کارا و کارآمد احاله دهیم.

وی در ادامه افزود: امروز با مسایل و مشکلات عدیده ای درباره موضوعات زیست محیطی، ایمنی و تاب آوری در شهر روبرو هستیم؛   نمونه آن را نیز در هفته قبل شاهد بود یم که مردم و مسئولان چه حجمی از اضطراب را به دلیل عدم تاب آوری شهر تحمل کردند. در کنار این موضوع بد قوارگی و بی قوارگی شهر تهران در موضوع معماری و شهرسازی،  هدر رفتن ساعت ها عمر مفید مردم و میلیارد ها دلار سرمایه ملی در ترافکی، شدت مصرف انرژی، بد مصرف کردن منابع حیات شهر، مسایل اجتماعی و فرهنگی و ... از جمله موضوعاتی است که مستلزم پیدا کردن راه حل های فوری خواهد بود و یا در اسرع وقت باید دنبال سریع ترین راه حل باشیم. از یک طرف دیگر فضای دیوان سالاری و ساختار سازمانی اجازه اعمال این راه حل ها را نمی دهد.

شهردار تهران به موضوع بحران مالی و بدهی ها در شهرداری تهران نیز اشاره کرد و گفت: با وجود همه این مسایل بیان پروژه شهر هوشمند و اعلام آن به عنوان یکی از اصلی ترین پروژه های شهرداری  تهران ممکن است در بیان ساده باشد اما د رعمل با مسایل و مشکلاتی روبرو است که باید به شدت روی آن کار شود.

نجفی خاطر نشان کرد: شهرداری با حجم بزرگی از نیروی انسانی مواجه است به نحوی که حدود ۶۸ هزار و ۴۰۰ نفر پرسنل قرادادی، پیمانی و رسمی در شهرداری تهران هستند که این مجموعه منابع انسانی با کارایی بسیار پائین، کاملا به شهرداری وابسته اند؛ این در حالی است که در مقایسه با شهرهای دیگر دنیا شاهد هستیم که آمار نیروی انسانی شهرداری تهران بسیار بالا است.

شهردار تهران در بخش پایانی سخنان خود بر تاکید مجدد بر اینکه « مسایل و مشکلات موجود، راه حل های نوآورانه و خلاقانه ای را می طلبد که بتوانیم از این چالش ها عبور کرده و به نقطعه مطلوبی برای اجرای برنامه های جدید برسیم» گفت:  مجموعه این چالش ها موجب شده است که مواردی را به عنوان محور های فعالیت مد نظر قرار دهیم و یکی از تصمیمات ساختاری برای پیگیری برنامه های شهر هوشمند، تشکیل دبیرخانه یا ستادی در این رابطه است؛ هم اکنون دستورالعمل این موضوع تنظیم شده و به دنبال آن هستیم که نقش هماهنگی یا اجرایی این ستاد یا دبیرخانه را تعیین کنیم تا طی یکی – دو هفته آینده،   ترکیب اعضا و نوع فعالیت مشخص شود.

وی تاکید کرد: این ستاد عهده دار پیگیری و نظارت بر برنامه هایی است که شهرداری تهران در مشارکت با ارگان های بیرونی همانند بخش خصوصی، دولتی و دانشگاهی، باید برای دستیابی به شهر هوشمند انجام دهد.

شهردار تهران همچنین به موضوع جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی درباره پروژه های مرتبط با شهر هوشمند نیز اشاره و تصریح کرد: به سازمان مشارکت و سرمایه گذاری شهرداری تهران ابلاغ شده است که تامین مالی پروژه های شهر هوشمند را در اولویت کاری قرار دهند؛ در این زمینه جلسات و مذاکرات متعددی با سرمایه گذران خارجی انجام داده ایم و امیدواریم طی دو - سه ماه آینده یک همایش بین المللی برای معرفی ۱۰۰ پروژه، تحت عنوان فرصت های سرمایه گذاری در شهر تهران را برگزار کنیم که بخش زیادی از این پروژه ها در زمینه شهر هوشمند خواهد بود.

دعوت شهردار از استارت آپ ها

نجفی همچنین از مذاکره با شهرداران کلانشهرهای کشور در حوزه دستیابی به شهر هوشمند نیز خبر داد و گفت: شنبه هفته آینده دومین جلسه شهرداران کلانشهرها را خواهیم داشت و امیدواریم درباره فعالیت های سایبری و توسعه فعالیت های شهر هوشمند بتوانیم همکاری بین مجموعه کلانشهرها را برقرار کنیم.