قدس آنلاین-اقدام‌ها و تبلیغات گسترده‌ای، بویژه طی چند سال اخیر با هدف استفاده مردم از پیام رسان‌های داخلی شده، اما نتیجه این تلاش‌ها چندان رضایت بخش نبوده است؛ یعنی تعداد کاربران فعال اپلیکیشن‌های ایرانی در مجموع به ۱۰ میلیون هم نمی‌رسد، در حالی که تنها یک پیام رسان خارجی به تنهایی بیش از ۴۰ میلیون کاربر دارد.

با این وجود و در شرایطی که به اذعان بسیاری از مسئولان فیلترینگ راهکار خیلی مناسبی برای دست کشیدن مردم در استفاده از پیام رسان‌های خارجی نیست، این پرسش مطرح می‌شود که چگونه و با چه روش هایی می‌توان مردم را به استفاده از پیام رسان‌های داخلی ترغیب کرد.

* حمایت از پیام رسان‌های داخلی؛ راهکار نخست

رمضانعلی سبحانی فر؛ رئیس کمیته ارتباطات و فناوری مجلس شورای اسلامی به قدس می‌گوید: با توجه به اینکه هیچ یک از پیام رسان‌های داخلی از لحاظ فنی ظرفیت آن را ندارند که ۴۰ میلیون کاربر را تحت پوشش قرار بدهند، در نتیجه در ابتدا باید از پیام رسان‌های داخلی حمایت شود، تا بتوانند اقدام به بستر سازی کنند و ظرفیت‌های خودشان را افزایش دهند؛ چون در حال حاضر هر یک از آن‌ها قادرند حداکثر به ۵ میلیون کاربر خدمت ارائه کنند.

وی علاوه بر این می‌افزاید: پیام رسان‌های داخلی باید بتوانند سرویس‌های مورد نیاز کاربران از جمله تماس تصویری، تبادلات مالی و... را ارائه کنند.

این عضو کارگروه مصادیق مجرمانه رایانه‌ای تصریح می‌کند: پیام رسان‌ها باید برای مردم ایمن باشند و نباید نشتی داشته باشد؛ یعنی امکان دسترسی آسان به اطلاعات کاربران وجود نداشته باشد.

وی جلب اعتماد کاربران را نکته دیگر و مهم در موضوع یاد شده می‌خواند و می‌افزاید: پیام رسان‌های داخلی باید در ارتباط با حفظ حریم شخصی افراد اعتماد سازی کنند. مثلاً وقتی شخصی می‌خواهد در یکی از پیام رسان‌های داخلی عضو شود، از وی شماره تلفن، کد ملی، آدرس محل سکونت، ایمیل و ... می‌خواهند، در حالی که پیام رسان‌های خارجی چنین درخواست هایی ندارند. اینجا این سؤال پیش می‌آید این موارد را برای چه چیزی می‌خواهند؟ با چنین مواردی دیوار بی اعتمادی را بلندتر می‌کنیم.

وی در همین زمینه می‌افزاید: در حوزه حفظ حریم خصوص دسترسی افراد، دسترسی به اطلاعات آن‌ها و امنیت داده‌ها در فضای مجازی قانون داریم، اما این قانون شفاف نیست و از آن تفسیرهای مختلفی می‌شود؛ بنابراین لازم است دولت در این خصوص لایحه‌ای به مجلس ارسال کند تا این نهاد آن را بررسی و به تصویب برساند. البته دولت و مرکز پژوهش‌های مجلس این موضوع را در دستور کار دارند تا یک بستر مناسبی فراهم گردد.

*معرفی دقیق و کامل پیام رسان‌های داخلی

اما از نگاه دکتر داود زارعیان، سخنگوی شرکت مخابرات ایران برای دستیابی به هدف یاد شده، باید معرفی دقیق و کامل پیام رسان‌های داخلی در اولویت برنامه‌ها باشد.

او با اشاره به اینکه بحث شکستن انحصار تلگرام و ترغیب مردم به استفاده از پیام رسان‌های داخلی عمیق‌تر از این حرف هاست، به قدس می‌گوید: هنوز نتوانسته‌ایم به جامعه بقبولانیم که در کشور پیام رسان داخلی هم داریم و این یکی از بزرگ‌ترین نقص هاست.

 وی با اشاره به اینکه پیام رسان‌های داخلی برای مردم معرفی نشده‌اند، می‌گوید: بسیاری از مردم ما نمی‌دانند مالک هفت پیام رسان داخلی، چه کسانی هستند و اطلاعات کاربران آن‌ها کجا می‌رود؟ کیفیت فنی آن ها، حدود اخلاقی، مقرراتی و مؤلفه‌های امنیتی آن‌ها چگونه است؟

وی با تأکید بر اینکه هر پیام رسانی که به صورت گمنام وارد جامعه شود، قطعاً مورد استقبال قرار نمی‌گیرد، تصریح می‌کند: چون پیام رسان‌ها داخلی به صورت شفاف نیامده‌اند و محل سرمایه گذاری شان مشخص نیست مردم به آن‌ها اعتماد ندارند؛ بنابراین اگر می‌خواهیم پیام رسان‌های داخلی تقویت شوند، باید اقدام به معرفی کامل آن‌ها کنیم؛ یعنی شناسنامه شان را به اطلاع مردم برسانیم. در واقع نام مالک، سرمایه گذاران آن ها، نرم افزار و سخت افزاری که استفاده می‌کنند، دفاتر اصلی و فرعی شان، آیین نامه‌ها و دستورعمل‌های آن‌ها و مسائل امنیتی شان و... به طور شفاف برای مردم تشریح شود در این صورت نتیجه مورد انتظار که همان اعتماد مردم و استفاده آنان از اپلیکیشن‌های داخلی است، محقق می‌شود و این تنها راهکار است.

وی با اشاره به اینکه بحث کنترل پیام رسان‌ها از سوی برخی از دستگاه‌ها در درجه دوم اهمیت قرار دارد، می‌گوید: مردم ما چون نمی‌دانند با چه کسانی طرف حساب هستند، به خارجی‌ها پناه می‌برند، اما اگر طرف خود را بشناسند، آن وقت به پیام رسان‌های خارجی پناه نمی‌برند؛ چون ۹۵ درصد شان از پیام رسان‌ها استفاده مثبت می‌کنند و در نتیجه این موضوع به جز برای پنج درصد افراد خلافکار، عامل نگرانی بسیاری از کاربران نیست.

وی با اشاره به ضرورت برخورداری پیام رسان‌های داخلی از کیفیت فنی بالا می‌گوید: بحث امنیت پیام رسان‌ها بسیار پیچیده است؛ یعنی نباید امکان هک در آن‌ها وجود داشته باشد یا نباید اطلاعات کاربران نشت کند و... این‌ها نکات مهمی هستند که باید از سوی هر پیام رسانی مورد توجه قرار گیرد. برای این منظور نیز باید یک مجموعه کاملی پیام رسان‌ها را در حوزه‌های سخت افزاری، نرم افزاری و امنیتی حمایت کند تا یک پیام رسان کاملی داشته باشیم، با این وجود معتقدم همه این مسائل در اولویت دوم است. اولویت نخست شفاف سازی و مشخص شدن اینکه مالک پیام رسان و سرمایه گذارانش چه کسانی هستندو دفترشان کجاست و چه اهدافی را دنبال می‌کنند و...

* ارائه خدمات خوب و با کیفیت

میلاد موحدین، مدیر اجرایی پیام رسان بیسفون نیز ارائه خدمات خوب و با کیفیت را مهم‌ترین روش جذب کاربران به پیام رسان‌های داخلی ارزیابی می‌کند و می‌گوید: تلگرام با این راهکار به نتیجه رسید؛ یعنی با وجود اینکه عقبه تلگرام شفاف نیست، اما وقتی در ایران فعال شد، که این پرسش برای خیلی‌ها وجود داشت که این پیام رسان از کجا پشتیبانی می‌شود یا از چه محلی کسب درآمد می‌کند، اما هنگامی که دیدند خدمات خوب و با کیفیتی ارائه می‌کند، دیگر چندان به مسائل یاد شده، توجهی نکردند. بنابراین باید این موضوع را از دید کاربران ببینیم و تعریف کنیم. در واقع اگر به کاربران خدمات خوب و متنوعی چون سرویس پرداختی و محتوایی و تماس ارائه کنیم، آن وقت ما هم می‌توانیم جامعه کاربر خود را روز به روز گسترش بدهیم.

 وی با اشاره به اینکه برای کاربران از لحاظ اعتماد تفاوتی چندانی بین پیام رسان‌های داخلی و خارجی نیست، می‌افزاید: اینکه برخی‌ها می‌گویند حتماً مردم باید از پیام رسان‌های داخلی استفاده کنند، چون سرورهای آن‌ها داخل کشور است، روش درستی در حمایت از پیام رسان‌های داخلی نیست؛ چون این مسئله خود موجب بی‌اعتمادی مردم می‌شود.