قدس آنلاین- «داروی چینی نخرید.» این توصیه و هشدار را هنوز بسیاری از پزشکان به بیماران خود می‌دهند؛ آن هم در شرایطی که متولیان دارو و درمان کشور اساساً وجود داروهای چینی را در بازار تکذیب می‌کنند.
تازه‌ترین مصداق در این خصوص به اظهارات سخنگوی سازمان غذا و دارو بر می‌گردد که با استفاده از تریبون خبری سازمان مطبوعش در خصوص شایعاتی که هر از گاه در مورد داروی چینی در ایران مطرح می‌شود، گفته بود: «در ایران داروی چینی نداریم، قصدی هم برای صدور مجوز ورود به داروی چینی وجود ندارد و مطالبی در این خصوص هر از گاهی عنوان می‌شود صحت ندارد».
آن طور که دکتر کیانوش جهانپور می‌گوید بزرگ‌ترین مقصد داروهای مذکور ایالات متحده، استرالیا، آلمان، کره جنوبی و هنگ کنگ هستند و در مورد ایران نه ضرورتی وجود داشته و نه قصدی برای واردات دارویی از این کشور.
به گفته وی ممکن است برخی از داروهای چینی از طریق مسافرانی که از مرز کشورهای افغانستان و پاکستان وارد ایران می‌شوند، در قالب داروی قاچاق وارد شود، اما تحت هیچ شرایطی خرید یا فروش داروهای قاچاق و داروهای قاچاق (اعم از چینی یا غیر چینی) در داروخانه‌های کشور مجاز نیست.
زمزمه‌های تلخ تاریخی
جای پای نخستین هشدارها در خصوص واردات و تبعات مصرف داروهای چینی و البته شاید نقطه آغازین رسانه‌ای شدن آن را می‌توان در اظهار نظر دوم اردیبهشت ماه سال ۹۲دکتر ایرج خسرو نیا، رئیس وقت جامعه متخصصان داخلی ایران یافت؛ آنجا که از جدی بودن «خطر کاربرد داروهای چینی» گفته بود.
وی با استناد به خبر تجویز داروی «پنی سیلین» به بیمار ۴۰سالهای که به دلیل عارضه «گلو درد چرکی» به پزشک مراجعه و در نهایت پس از افت فشار خون و مسدود شدن مجرای تنفسی تنها پس از ۱۵ دقیقه فوت می‌کند، گفته بود: «نتایج رسیدگی به این پرونده نشان داده بیمار مذکور به دلیل استفاده از پنی سیلین وارداتی از چین، جان خود را از دست داده است.»
ساعاتی بعد، سازمان پزشکی قانونی اظهارات رئیس وقت جامعه متخصصان داخلی ایران را تکذیب و اعلام کرد بر پایه بررسی‌های انجام شده مستندی مبنی بر افزایش چنین مواردی در این سازمان وجود ندارد و مرگ‌های ناشی از مصرف داروهای قاچاق توسط پزشکی قانونی، تکذیب می‌شود.
یک بام و دو هوای مسئولان!
با این حال و با وجود تکذیب سازمان پزشکی قانونی، به دلیل انتشار اخبار ضد و نقیض در خصوص مرگ چند تن بر اثر مصرف پنی سیلین‌های قاچاق، نگرانی از مصرف این گونه داروها همچنان ادامه دارد. مراد هاشم زهی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان وقت مجلس شورای اسلامی گفته بود: «متأسفانه پایین بودن کیفیت داروهای وارداتی بویژه داروهای چینی و هندی به مشکلات حوزه سلامت بیش از پیش دامن زده و این موضوع تبعات متعددی برای این حوزه به همراه داشته که بیشتر پزشکان آن را تأیید می‌کنند».
۲۷ خرداد همان سال نیز دکتر محمد مهدی قیامت، عضو هیئت مدیره وقت سازمان نظام پزشکی تهران با انتقاد از عملکرد مسئولان سازمان غذا و دارو اظهار داشت «با وجود هشدارهای جدی، همچنان شاهد ورود قاچاق داروهای بی‌کیفیت چینی و هندی به کشور هستیم و شواهد نشان می‌دهد مسئولان و دست‌اندرکاران مربوطه مدت‌هاست به موضوع دارو و درمان که با جان و سلامت مردم سر و کار دارد کم‌توجه شده‌اند».
فقط مواد اولیه چینی است!
انتشار اخبار ورود داروهای قاچاق و بی کیفیت چینی و تأیید و تکذیب مسئولان حوزه سلامت در سالهای بعد نیز همچنان ادامه یافت. چنان که ۲۳ مرداد ۹۵ رسول دیناروند، رئیس وقت سازمان غذا و دارو با شیوه‌ای نو به تکذیب واردات داروهای چینی به کشور پرداخت و اعلام کرد: «تا امروز هیچ داروی چینی از وزارت بهداشت مجوز ورود نگرفته است، اما می‌توان گفت فقط مواد اولیه برخی داروها از این کشور تهیه می‌شود که البته ۹۰درصد مواد اولیه داروهای کل جهان را هند و چین تأمین می‌کنند. از این رو چینی بودن داروها فقط در بخش مواد اولیه صحت دارد و تاکنون واردات محصول نهایی دارو از این کشور نداشته ایم»!
اواسط بهار ۹۶ بار دیگر انتشار خبر «فوت دختر ۲۴ ساله نیشابوری با تزریق داروی چینی» در فضای مجازی موجی از نگرانی را در افکار عمومی ایجاد کرد و همین مسئله این بار مدیرکل دفتر ارزیابی و کنترل تجویز و مصرف کالاهای سلامت سازمان غذا و دارو را برآن داشت به این موضوع واکنش نشان دهد. مهرناز خیراندیش ضمن تکذیب دلیل مرگ این بیمار به دلیل تزریق دگزامتازون و متوکاربامول وارداتی از چین گفته بود برای واردات دارو از چین مجوزی صادر نشده و درگذشت آن مرحومه نیز هیچ ارتباطی با تزریق آمپول دگزامتازون و متوکاربامول آن هم از نوع چینی ندارد.
مشاهدات میدانی خبرنگار ما آنچه را که مسئولان دارو و درمان در خصوص تکذیب وجود داروهای چینی در بازار می‌گویند، تأیید می‌کند. چنان که دکتر سیمین کرد شاکری، مؤسس و مسئول فنی یک داروخانه وجود هر نوع دارو با برند کشور چین در داروخانه‌ها را رد کرده و می‌گوید:اگر داروی چینی در کشور وجود داشته باشد، به طور حتم از طریق مبادی قاچاق وارد شده و تنها در سطح بازار سیاه دارو به فروش می‌رسد.
دکتر طرقی، مؤسس و مسئول فنی یکی دیگر از داروخانه‌ها هم می‌گوید: داروهای موجود در داروخانه‌های کشور از طریق شرکت‌های معتبر داروسازی و تحت نظارت سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت تأمین می‌شود و در هیچ داروخانه‌ای داروی قاچاق و یا داروهایی با برند کشور چین وجود ندارد.
داروهای قاچاق از کجا می‌آیند؟
به گفته دکتر علیرضا شهریاری، عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان ایران احتمال اینکه مواد اولیه برخی از داروها از شرکت‌های معتبر چینی وارد شود وجود دارد، اما تاکنون نه پیش و نه پس از پیروزی انقلاب واردات داروهای چینی به کشور صورت نگرفته و اگر در مواردی داروهایی با برند کشور چین مشاهده شده، احتمالاً توسط مسافرانی که از مرز افغانستان وارد ایران می‌شوند، به صورت قاچاق وارد شده، اما به طور حتم در هیچ یک از داروخانه‌های کشور عرضه نشده و نخواهد شد؛ چراکه هیچ یک از داروخانه‌های کشور مجاز به خرید و فروش داروهای قاچاق (اعم از داروهای چینی و غیر چینی) نیستند.
تولید بیش از ۹۲درصد داروها در کشور
دکتر شهریاری از خودکفایی کشورمان در خصوص تولید دارو و اینکه بیش از ۹۲ درصد داروها در داخل تولید می‌شود، می‌گوید و تأکید می‌کند مقدار داروی اندکی که از طریق واردات به بازار دارویی کشور تزریق می‌شود نیز با مجوز و نظارت مستقیم سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت و از طریق شرکت‌های داروسازی برخی از کشورهای اروپایی نظیر کانادا و برخی از شرکت‌های داروسازی معتبر هند وارد کشور می‌شود.
کی بود، کی بود؟ من نبودم!
صریح‌ترین و البته تازه‌ترین واکنش به تکذیب واردات داروهای چینی از آنِ سخنگوی فراکسیون غذا و دارو مجلس است. احمد بیگدلی در گفت‌وگو با خبرگزاری خانه ملت اظهار نظر سازمان غذا و دارو مبنی بر نبود واردات داروی چینی به کشور را خلاف واقع دانسته و بر ضرورت پیگیری این موضوع از طریق فراکسیون متبوعش تأکید کرده است.
احمد بیگدلی در مورد علل ارائه نشدن این نوع داروها به عنوان اولویت داروخانه‌ها گفته است: داروخانه‌ها علاوه بر کیفیت دارو بر سود حاصل از داروها هم توجه دارند؛ بنابراین ممکن است سایر داروهایی را که از نظر کیفیت با یک نوع داروی چینی تفاوتی ندارد، در اولویت قرار دهند.
او از پنهان کاری مسئولان سازمان غذا و دارو در خصوص واردات داروی چینی انتقاد می‌کند و می‌گوید: «اگر مسئولان با مردم شفاف صحبت نکنند، قطعاً با مشکل مواجه خواهند شد، ضمن اینکه ۱۰۰ درصد این اظهارنظر به دنبال تأمین منافع برخی مطرح شده است که سعی بر پنهان کاری دارند.»
جالب آنکه بیگدلی سر رشته این گونه تکذیب‌ها را به شعار سال و «حمایت از کالای ایرانی» گره می‌زند و می‌گوید: وزیر بهداشت بر این مهم تأکید داشته است که اگر داروی با کیفیت ایرانی یا تجهیزات پزشکی در داخل کشور تولید می‌شود، باید واردات آن ممنوع باشد.»
تب بد بینی در کالبد جامعه
سخنگوی فراکسیون غذا و دارو مجلس آن قدر بر گفته خود مصمم است که به صراحت می‌گوید قطعاً این موضوع را می‌توان از طریق فراکسیون غذا و دارو پیگیری کرد تا به صورت قانونی از مراجع مربوطه بخواهیم که آمار و مستندات لازم در رابطه با واردات داروی چینی در سال ۹۶ را در اختیار مجلس قرار دهند.
اما با تمام این صراحت بیان، وقتی خبرنگار ما برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص به سراغ او می‌رود وی حاضر به انجام گفت و گو در این خصوص نمی‌شود.
از سوی دیگر بهروز بنیادی، دیگر عضو فراکسیون غذا و دارو نیز پس از آنکه برای بررسی این موضوع و بیان توضیحات خود در این خصوص فرصتی یک روزه می‌خواهد، پس از اتمام این مجال به خبرنگار ما می‌گوید: «اعضای فراکسیون غذا و دارو در خصوص واردات داروهای چینی تاکنون اطلاع دقیقی به دست نیاورده اند!»
خلاصه آنکه جورچین بود و نبود داروهای چینی هر از گاه با اظهاراتی متناقض از سوی مسئولان و کارشناسان اذهان افکار عمومی را آشفته می‌کند و آنچه بر جای می‌ماند سکوت معنا دار همان هایی است که با تزریق اظهارات غیر مستدل و بدون مدرک خود، تب بد بینی را در کالبد جامعه بالا می‌برند.
نظر شما