وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِی هَذَا الْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ

«و ما در این قرآن برای مردم هر گونه مثلی آوردیم»

(سوره مبارکه زمر آیه ۲۷)

«قرآن» کتاب خداست. آخرین کتابی که او برای هدایت بندگانش فرستاده است. کتابی که پشتوانه آخرین و کاملترین دین الهی است. ضروری است که این کتاب واجد شرایط ویژه‌ای باشد. از جمله اینکه نسخه دردهای معنوی و حتی جسمی انسان را داشته باشد و راه رسیدن او به سعادت را روشن کرده باشد. در نگاهی دقیق و عمیق به قرآن کریم می‌بینیم که این «نور الهی» واجد تمامی این ویژگی‌هاست. یکی از این ویژگی‌ها که برای هدایت انسان‌ها ضروری است، استفاده از «مَثَل»ها و آوردن سرنوشت اقوامی است که در گذر زمان، سخنان پیامبران الهی را تکذیب کردند، به تمسخر گرفتند و دچار عذاب الهی و خسران ابدی شدند. سرنوشت این مردمان، برای همیشه تاریخ و ما انسانهایی که در این روزگار زندگی می‌کنیم مایه عبرت است.

قرآن کریم درباره هیچ مسئله‌ای که به زندگی انسان مربوط می‌شود سکوت نکرده است. از مسایل علمی گرفته تا تاریخ و اقتصاد و اجتماع و فلسفه و هر موضوعی که انسان باید درباره‌اش بداند، در قرآن کریم بحث شده است. به همین دلیل است که خداوند در قرآن می‌فرماید برای مردم هرگونه «مَثلی» که لازم بوده آورده‌ایم.

در سوره نحل آیه ۸۹ می‌فرماید: «و این کتاب را که روشنگر هر چیزی است و برای مسلمانان رهنمود و رحمت و بشارتگری است، بر تو نازل کردیم». در سوره یوسف آیه ۱۱۱ نیز می‌فرماید: «[قرآن] سخنی نیست که به دروغ ساخته شده باشد، بلکه تصدیق آنچه از کتابهایی است که پیش از آن بوده و روشنگر هر چیز است و برای مردمی که ایمان می‌آورند رهنمود و رحمتی است». در این دو آیه عبارات: «تبیاناً لکلِّ شیء» و «و تَفصیلُ کلِّ شیء» دلالت بر این دارد که قرآن جامع مطالب و بیانگر و تفصیل دهنده هر چیزی است. یعنی هدف از نزول، روشنگری است؛ زمانی توسط آیات قرآن و زمانی توسط پیامبر(ص). نکته دیگر در عبارت: «لِکلّ شَیءٍ» است. یعنی روشنگری در هر علم و معرفتی که به سرنوشت و سعادت ابدی انسان مربوط است.

مولای متقیان حضرت علی(ع) درباره جامعیت قرآن می‌فرمایند: آیا خداوند دین ناقصی را فرو فرستاده تا با کمک دیگران آن را تمام کند؟ یا آنها در تکمیلش شریک هستند تا آنها بگویند و خداوند بر آن راضی باشد؟ یا خداوند دین کاملی فرستاده، اما پیامبر(ص) در رساندن پیام و بیانش کوتاهی کرده است؟ در حالی که خداوند می فرماید: ما هیچ چیزی را در کتاب فروگذار نکردیم و قرآن بیانگر هر چیزی است».

پس باید قدر چنین گوهر ارزشمندی را دانست و بیشتر با آن انس گرفت و از انوار تابانش بهره‌مند شد زیرا عمل به چنین نسخه‌ای، ضامن سعادت دنیا و آخرت انسان است.