تحولات منطقه

هم اکنون ۹۰ درصد آب مصرفی در استان برای بخش کشاورزی مصرف می‌شود، این در حالی است که در سایر کشورها ۷۰ درصد آب برای مصارف کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چاه‌های غیرمجاز باعث ۸۸ میلیون متر مکعب کسری مخازن آب درخراسان‌رضوی شده اند/ مصرف  ۹۰ درصدی آب استان توسط بخش کشاورزی
زمان مطالعه: ۸ دقیقه

به گزارش قدس آنلاین، معاون نظارت و پایش حفاظت محیط‌زیست خراسان‌رضوی گفت:: سالانه ۸۸ میلیون متر مکعب کسری مخازن آب زیرزمینی داریم و۹۰ درصد آب مصرفی در استان برای بخش کشاورزی مصرف می‌شود.
این مقام مسئول در همایش روز جهانی خاک در سالن ابونصر هروی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد با بیان این‌که ۲۱ درصد بیشتر از میزان جهانی آب مصرف می‌کنیم، گفت: ۱۸۲۶ حلقه چاه غیرمجاز در غرب دشت مشهد حفر شده‌ است که سالانه بیش از ۶۳ میلیون مترمکعب از حجم آبی را که برای تأمین آب شرب مشهد استفاده می‌شود برداشت می‌کنند. همچنین ۶۴۰ حلقه چاه کشاورزی در غرب دشت مشهد سالانه اضافه‌برداشتی معادل ۵۰ میلیون مترمکعب دارند.

«محمد عرفانی» با اشاره به این‌که سالانه ۸۸ میلیون مترمکعب کسری مخازن آب زیرزمینی در استان داریم، افزود: در شرایط حاضر ۹۰ درصد آب مصرفی در استان برای بخش کشاورزی مصرف می‌شود، این در حالی است که در سایر کشورها ۷۰ درصد آب برای مصارف کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

*هدر رفت آب توسط الگوی کشت سنتی و غرقابی


به گفته وی، در استان ۱۱ آبخوان مشترک داریم که ۶ آبخوان در شمال و شرق استان قرار دارد. مساحت آبخوان‌های استان حدود ۵۸۱۶ کیلومترمربع است و برداشت‌های نامتعارف از این آبخوان‌ها باعث مرگ پنهان خاک یا فرونشست خاک شده است. در حال حاضر با مرگ پنهان ۳۳۲ هزار و ۷۰۰ هکتار خاک در ۸ شهرستان استان مواجهیم.

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست خراسان رضوی با بیان این‌که ۴۰ درصد تولیدات کشاورزی در بازه انتقال از اراضی کشاورزی تا رسیدن به سفره مردم ضایع می‌شود، ادامه داد: الگوی کشت سنتی و غرقابی باعث افزایش برداشت از منابع آب زیرزمینی و افت سفره‌های آب زیرزمینی است. اکنون از ۳۷ دشت استان ۱۵ دشت در شرق خراسان رضوی در شرایط بحرانی است.

عرفانی بیان کرد: شدت تخریب و فرسایش خاک در ایران بیشتر از ۲۵ تن در هکتار است که ۵ برابر متوسط جهانی است. این میزان فرسایش خاک در خراسان رضوی ۱۵ تن در هکتار است.

او ادامه داد: سرانه ظرفیت زیستی در ایران ۸۴/۰ هکتار برای هر ایرانی است در حالی که ردپای اکولوژیک ما ۶/۲ است یعنی ۳ برابر ظرفیت ایران از عرصه‌های موجود استفاده می‌کنیم. این رقم در خراسان رضوی ۲۴ درصد بیشتر از ظرفیت زیستی کشور است که بیانگر بهره‌برداری‌های غیراصولی از سرزمین و حاکی از مصرف‌گرایی به‌ دلیل متفاوت بودن الگوی مصرف در منطقه است.


*پوشش گیاهی بیش از ۷۳ درصد مساحت استان خراسان

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی نیز با بیان این‌که وظیفه منابع طبیعی حفاظت و مدیریت خاک است، گفت: براساس نقشه پوشش گیاهی استان بیش از ۷۳ درصد مساحت خراسان را اراضی ملی تشکیل می‌دهد و در این اراضی باید کار مدیریت خاک را انجام دهیم.

«علیرضا صحرایی» ۳ عامل فرسایش آبی، بادی و عوامل انسانی را در فرسایش خاک موثر دانست و افزود: در حفاظت و مدیریت خاک از طریق فرسایش آبی اولین بحث مدیریت پوشش گیاهی است که در این زمینه طرح‌های مرتعداری و جنگلداری هر سال در استان انجام می‌شود. به‌ طور مثال امسال ۷۰۶۰ هکتار عملیات بیولوژیک در ۶۰ حوزه استان اجرا می‌شود.

وی ادامه داد: علاوه بر پوشش گیاهی، اقدامات خوبی در خصوص آبخیزداری در ۲۷ سال گذشته صورت گرفته و ۲ میلیون هکتار عملیات آبخیزداری در استان انجام شده است. امسال هم اعتبار خوبی از صندوق توسعه ملی به طرح‌های آبخیزداری اختصاص یافته است.

صحرایی با بیان این‌که سرخس، تایباد و چناران بیشترین میزان فرسایش خاک را در استان داشته‌اند، گفت: اداره کل منابع طبیعی استان دارای مرکز سنجش پایش فرسایش خاک است. این مرکز جزو یکی از ۱۱ مرکز کشور است که در این سال‌ها اطلاعات سیل و رسوب و فرسایش خاک را جمع‌آوری و به تهران ارسال می‌کند و در مطالعات پایه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به گفته وی، در دهه ۳۰ و ۴۰ به دلیل رشد جمعیت و وابسته بودن مردم به محصولات سلولزی عرصه وسیعی از جنوب استان خراسان مورد هجوم شن‌های روان و روستاها در معرض طوفان شن بود.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی با بیان این‌که بیش از ۴۸ درصد خراسان رضوی را عرصه بیابانی و کویری تشکیل می‌دهد، اضافه کرد: سال ۱۳۴۴ اولین استان در کشور بودیم که کار جلوگیری از فرسایش بادی را شروع کردیم. اکنون ۵۷۰ هزار هکتار عرصه‌های کویری استان خراسان احیا شده است و اگر این تلاش‌ها نبود، نیمی از عرصه‌های خراسان قابل سکونت نبود. از طریق کنترل عوامل انسانی، خاک را در ۳ بخش حفاظت فیزیکی، حقوقی و فنی مدیریت می‌کنیم. البته براساس قانون برای اولین بار در تاریخ ایران از کسی که تخریبی به خاک وارد می‌کند، خسارت دریافت می‌شود. حتی دولت و همه کسانی که طرح عمرانی انجام می‌دهند موظف شده‌اند که خسارت واردشده به عرصه ملی را پرداخت کنند.


*امنیت غذایی جامعه توسط جهاد کشاورزی

«مجتبی مزروعی» رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی هم در این همایش گفت: تامین امنیت غذایی جامعه برعهده وزارت جهاد کشاورزی است و حفظ منابع آب و خاک ابزاری اصلی برای توسعه و سلامت جامعه است.

وی افزود: دولت اعتبارات مناسبی را به حوزه کشاورزی اختصاص داده است و در بخش تولید سرمایه‌گذاری می‌کند، البته باید شرایطی ایجاد شود که با تغییر دولت‌ها و سیاست‌ها بخش کشاورزی با شوک‌ها و نوسانات مواجه نشود.
او ادامه داد: بسیاری از مطالبی که در خصوص محصولات تراریخته مطرح می‌شود صحت ندارد و این شبهه‌ها کار افرادی است که می‌خواهند به اقتصاد بخش کشاورزی ضربه بزنند.
منبع: قدس آنلاین، هفتمین همایش روز جهانی خاک در سالن ابونصر هروی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد. معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست خراسان رضوی در این همایش با بیان این‌که 21 درصد بیشتر از میزان جهانی آب مصرف می‌کنیم، گفت: 1826 حلقه چاه غیرمجاز در غرب دشت مشهد حفر شده‌ است که سالانه بیش از 63 میلیون مترمکعب از حجم آبی را که برای تأمین آب شرب مشهد استفاده می‌شود برداشت می‌کنند. همچنین 640 حلقه چاه کشاورزی در غرب دشت مشهد سالانه اضافه‌برداشتی معادل 50 میلیون مترمکعب دارند. «محمد عرفانی» با اشاره به این‌که سالانه 88 میلیون مترمکعب کسری مخازن آب زیرزمینی در استان داریم، افزود: در شرایط حاضر 90 درصد آب مصرفی در استان برای بخش کشاورزی مصرف می‌شود، این در حالی است که در سایر کشورها 70 درصد آب برای مصارف کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مرگ پنهان خاک معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست خراسان رضوی با بیان این‌که 40 درصد تولیدات کشاورزی در بازه انتقال از اراضی کشاورزی تا رسیدن به سفره مردم ضایع می‌شود، ادامه داد: الگوی کشت سنتی و غرقابی باعث افزایش برداشت از منابع آب زیرزمینی و افت سفره‌های آب زیرزمینی است. اکنون از 37 دشت استان 15 دشت در شرق خراسان رضوی در شرایط بحرانی است. به گفته او، در استان 11 آبخوان مشترک داریم که 6 آبخوان در شمال و شرق استان قرار دارد. مساحت آبخوان‌های استان حدود 5816 کیلومترمربع است و برداشت‌های نامتعارف از این آبخوان‌ها باعث مرگ پنهان خاک یا فرونشست خاک شده است. در حال حاضر با مرگ پنهان 332 هزار و 700 هکتار خاک در 8 شهرستان استان مواجهیم. عرفانی بیان کرد: شدت تخریب و فرسایش خاک در ایران بیشتر از 25 تن در هکتار است که 5 برابر متوسط جهانی است. این میزان فرسایش خاک در خراسان رضوی 15 تن در هکتار است. او ادامه داد: سرانه ظرفیت زیستی در ایران 84/0 هکتار برای هر ایرانی است در حالی که ردپای اکولوژیک ما 6/2 است یعنی 3 برابر ظرفیت ایران از عرصه‌های موجود استفاده می‌کنیم. این رقم در خراسان رضوی 24 درصد بیشتر از ظرفیت زیستی کشور است که بیانگر بهره‌برداری‌های غیراصولی از سرزمین و حاکی از مصرف‌گرایی به‌ دلیل متفاوت بودن الگوی مصرف در منطقه است. بالاترین فرسایش خاک در 3 شهرستان مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی نیز با بیان این‌که وظیفه منابع طبیعی حفاظت و مدیریت خاک است، گفت: براساس نقشه پوشش گیاهی استان بیش از 73 درصد مساحت خراسان را اراضی ملی تشکیل می‌دهد و در این اراضی باید کار مدیریت خاک را انجام دهیم. «علیرضا صحرایی» 3 عامل فرسایش آبی، بادی و عوامل انسانی را در فرسایش خاک موثر دانست و افزود: در حفاظت و مدیریت خاک از طریق فرسایش آبی اولین بحث مدیریت پوشش گیاهی است که در این زمینه طرح‌های مرتعداری و جنگلداری هر سال در استان انجام می‌شود. به‌ طور مثال امسال 7060 هکتار عملیات بیولوژیک در 60 حوزه استان اجرا می‌شود. وی ادامه داد: علاوه بر پوشش گیاهی، اقدامات خوبی در خصوص آبخیزداری در 27 سال گذشته صورت گرفته و 2 میلیون هکتار عملیات آبخیزداری در استان انجام شده است. امسال هم اعتبار خوبی از صندوق توسعه ملی به طرح‌های آبخیزداری اختصاص یافته است. صحرایی با بیان این‌که سرخس، تایباد و چناران بیشترین میزان فرسایش خاک را در استان داشته‌اند، گفت: اداره کل منابع طبیعی استان دارای مرکز سنجش پایش فرسایش خاک است. این مرکز جزو یکی از 11 مرکز کشور است که در این سال‌ها اطلاعات سیل و رسوب و فرسایش خاک را جمع‌آوری و به تهران ارسال می‌کند و در مطالعات پایه مورد استفاده قرار می‌گیرد. به گفته وی، در دهه 30 و 40 به دلیل رشد جمعیت و وابسته بودن مردم به محصولات سلولزی عرصه وسیعی از جنوب استان خراسان مورد هجوم شن‌های روان و روستاها در معرض طوفان شن بود. مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی با بیان این‌که بیش از 48 درصد خراسان رضوی را عرصه بیابانی و کویری تشکیل می‌دهد، اضافه کرد: سال 1344 اولین استان در کشور بودیم که کار جلوگیری از فرسایش بادی را شروع کردیم. اکنون 570 هزار هکتار عرصه‌های کویری استان خراسان احیا شده است و اگر این تلاش‌ها نبود، نیمی از عرصه‌های خراسان قابل سکونت نبود. از طریق کنترل عوامل انسانی، خاک را در 3 بخش حفاظت فیزیکی، حقوقی و فنی مدیریت می‌کنیم. البته براساس قانون برای اولین بار در تاریخ ایران از کسی که تخریبی به خاک وارد می‌کند، خسارت دریافت می‌شود. حتی دولت و همه کسانی که طرح عمرانی انجام می‌دهند موظف شده‌اند که خسارت واردشده به عرصه ملی را پرداخت کنند. شبهات محصولات تراریخته صحت ندارد «مجتبی مزروعی» رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در این همایش گفت: تامین امنیت غذایی جامعه برعهده وزارت جهاد کشاورزی است و حفظ منابع آب و خاک ابزاری اصلی برای توسعه و سلامت جامعه است. دولت اعتبارات مناسبی را به حوزه کشاورزی اختصاص داده است و در بخش تولید سرمایه‌گذاری می‌کند، البته باید شرایطی ایجاد شود که با تغییر دولت‌ها و سیاست‌ها بخش کشاورزی با شوک‌ها و نوسانات مواجه نشود. او ادامه داد: بسیاری از مطالبی که در خصوص محصولات تراریخته مطرح می‌شود صحت ندارد و این شبهه‌ها کار افرادی است که می‌خواهند به اقتصاد بخش کشاورزی ضربه بزنند. منبع: دانشگاه فردوسی انتهای پیام/">دانشگاه فردوسی
 انتهای پیام/ 

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.