اگر اهل مشهد باشید بی شک به خاطر دارید که برخی از طرح‌های شهری به دلیل طولانی شدن غیر معمول زمان اجرا به بخشی از خاطرات مشترک تمام شهروندان و حتی مسافران سالانه این شهر بدل شده‌اند.
ساختمان کتابخانه مرکزی مشهد در بلوار هفت تیر نمونه عینی این موضوع در سال‌های اخیر است که دیگر رهگذران از این محل سال هاست که به دیدن تخریب و ساخت دوباره آن عادت کرده‌اند و یکی دیگر از مصداق‌ها که چند سال پیش سرانجام تکمیل شد طرح پل غیر همسطح میدان بار نوغان بود که ستون‌های بتنی نیمه ساز این طرح حدود یک دهه تصویر ذهنی مسافران و ساکنان شهر مشهد شده بود.
خلاصه اینکه با مر اجعه به حافظه خود می‌توانید موارد متعددی از این قبیل طرح‌ها را پیدا کنید که به دلایل مختلف با تأخیر زیاد اجرا شده‌اند و حتی برخی موارد چون بیمارستان امدادی محور غرب مشهد چند دهه است که به حالت نیمه ساز رها شده است. با این مقدمه کوتاه می‌خواهیم به موضوعی اشاره کنیم که به نظر می‌رسد قرار است به یکی از همین طرح‌های خاطره ساز برای اهالی مشهد تبدیل شود.
کمربند ۲۷ کیلومتری شهر
ماجرا مربوط به ساخت کمربند جنوبی مشهد است که سال ۹۱ آغاز شد و به ادعای مدیران وقت شهرداری مشهد قرار بود سال ۹۵ به اتمام برسد. بر اساس مشخصات اعلام شده طول کل طرح از انتهای بلوار شهید برونسی تا اتوبان باغچه حدود ۲۷ کیلومتر است وقرار بود در دو فاز اجرا شود. فاز اول که شامل قطعات اول تا سوم است، به طول ۱۲ کیلومتر بوده که حدفاصل تقاطع شهرستانی تا تقاطع طالقانی را به هم متصل می‌کند.
نکته قابل توجه در این طرح از همان آغاز کار این بود که اجرای این کمربندی یک نتیجه مستقیم وحتمی داشت و آن تخریب ده‌ها کیلومتراز طبیعت وفضای سبز جنوبی شهر بود که همزمان با کلنگ اجرایی طرح از منتقدان و حامیان محیط زیست مطرح شد.
تخریب جبران ناپذیر
با جدی‌تر شدن موضوع پیامدهای جبران ناپذیرساخت این کمربندی رسانه‌ها هم وارد ماجرا شدند ودر گفت و گو با منتقدان مشخص شد ایجاد این کمربندی در ارتفاعات و طبیعت منطقه اثرات غیر قابل جبرانی به دنبال دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
۱-از بین رفتن ۴۰ آبراهه و تخریب چشمه‌ها و مسیر روان‌آب‌هایی که موجب تغذیه سفره‌های زیرزمینی می‌شوند. ۲-ایجاد گسست بین شهر و طبیعت واز بین رفتن امکان دسترسی راحت مردم به تفرجگاه طبیعی. ۳-هجوم ریزگردها و در معرض سیلاب قرار گرفتن مناطق مجاور ارتفاعات. ۴-تمرکز آلودگی‌ها و ایجاد جزیره گرمایی روی شهر و عدم امکان ایجاد جریان همرفتی هوا و تولید باد و باران که تهدید جدی برای سلامت عمومی شهروندان است.
همچنین به گفته کارشناسان زیست محیطی تخریب گسترده در ارتفاعات از یک سو و زمینه سازی این مسیر برای ساخت بناها یا تغییر در وضعیت منطقه به دلیل افزایش ارزش زمین‌ها از سوی دیگر موجب خواهد شد موج دوم تخریب‌های زیست محیطی آسیب‌های بیشتری به منطقه وارد کند ...
انفجارهای شبانه تخریب‌های روزانه
در حالی که موج انتقادات به این طرح هر روز بیشتر می‌شد اما مجریان آن بی توجه به تمام نقدها همچنان مشغول تخریب طبیعت بودند و حتی در مقاطعی انفجارهای شبانه موجب گلایه ساکنان مناطق اطراف بود.
درمقابل مخالفان هم دست به اقدامات منسجم‌تری می‌زدند و هر از گاهی با انجام تجمعاتی اعتراضی دغدغه‌های خود را تکرار می‌کردند و با درخواست‌های متعدد از مراجع مختلف توانستند برخی مسئولان را نیز در جریان اتفاقاتی که در پس ماجرای طرح کمربند جنوبی در حال شکل گیری بود قرار دهند با این حال هنوز نتوانسته بودند روند تخریب‌ها را کند یا متوقف نمایند.
بازتاب ملی تخریب ارتفاعات جنوبی
زمان به سرعت در حال سپری شدن بود و اعتراضات گروه‌ها و شخصیت‌های مختلف نتوانسته بود از تداوم این اقدام جلوگیری نماید اما با تکرار موضوع در رسانه‌های مختلف از یک سو و ارسال گزارش‌های مستند به مراجع مختلف و به طور خاص دفتر مقام معظم رهبری به یکباره تمام محاسبات مجریان به هم خورد.
هشدار رهبری
نوروز چند سال قبل وقتی رهبر انقلاب هشداری جدی در خصوص پدیده کوه خواری و تخریب منابع طبیعی در ارتفاعات جنوبی مشهد مقدس دادند از فردای آن روز تخریب‌ها کاهش یافت و اوایل خرداد ماه نخستین دستور جدی برای توقف انفجارها تا تعیین تکلیف موضوع از سوی دادستانی صادرشد.
همزمان با این مسئله دادستانی هم که از مدت‌ها قبل نسبت به این موضوع واکنش‌هایی نشان داده بود با قدرت بیشتری وارد ماجرا شد واقدامات انجام شده را در راستای تضییع حقوق عمومی دانست واز مجریان طرح و مدیران شهری خواست تا مستندات قانونی اقدامات خود را به دادستانی ارائه دهند.
تازه آن زمان بود که مشخص شد این طرح مجوزهای لازم را از مراجع قانونی نگرفته است وهمین موضوع کافی بود تا دستور توقف ادامه عملیات اجرایی صادر شود اما دادستانی به منظور صیانت از بیت المال مهلتی را به مجریان داد تا بتوانند مجوزهای لازم را اخذ نمایند تا با تعطیلی یکباره طرح هزینه‌های انجام شده از بیت المال هم هدر نرود اما با گذشت مدت زمان معین شده متولیان طرح نتوانستند مستندات قانونی لازم را اخذ کنند وسرانجام اواخر سال گذشته بود که دستور توقف ادامه عملیات اجرایی در کمربند جنوبی از سوی معاون دادستان ومسئول پیگیری حقوق عامه استان صادرشد و طرح رسماً تعطیل شد.
بررسی تهدیدات از سوی متخصصان
همزمان با این اتفاقات از ابتدای سال ۹۶ شکل گفتمان مخالفان این طرح تغییر کرد وآن‌ها سعی کردند با دلایل فنی و علمی این اقدام را تهدیدی جدی برای شهر مشهد بدانند و براین اساس جلسات و میزگردهای متعددی با موضوع بررسی پیامدها و آسیب‌های اجرای این پروژه تشکیل شد و با تصمیم مدیران دستگاه‌های دخیل در موضوع و دادستانی اتاق فکر ویژه‌ای به همین منظور تشکیل شد و با حضور نمایندگان تمامی دستگاه‌ها موضوع ایجاد کمربند جنوبی به صورت فنی و با زبان علمی مورد بررسی قرار گرفت وخروجی جلسات بر این نکته تأکید داشت که ساخت این مسیر نه تنها کمکی به ترافیک نخواهد کرد که خود به تخریب بیشتر محیط زیست منجر خواهد شد.
نتیجه دیگر این جلسات هم آشکار شدن برخی تخلفات مجریان این طرح از همان ابتدا بود چرا که نخستین نیاز اخذ مجوزهای دیگر داشتن پیوست زیست محیطی برای این طرح بوده و مدیران شهری وقت تنها مجوز شورای هماهنگی ترافیک (همتا) استان را گرفته بودند و حتی برخلاف ادعای آن‌ها مجوز کمیسیون ماده ۵هم گرفته نشده است.
آخرین تصمیم
با مطرح شدن مباحث متعدد و بررسی آن در اتاق فکر این موضوع تصمیم بر این می‌شود که به منظور جلوگیری از فرصت سوزی بیشتر و انجام کارهای تکراری، مطالعات جامعی از سوی دانشگاه فردوسی انجام شود که این اقدام صورت می‌گیرد و مقرر می‌شود دانشگاه فردوسی در خصوص تمام مباحث مطرح شده از قبیل تهدیدات زیست محیطی این طرح تحقیقات فنی جامعی انجام و نتیجه را به اتاق فکر استان در این خصوص ارائه دهد.
هرچند این تصمیم اجرایی می‌شود اما با گذشت حدود یک سال از آن زمان هنوز خبری از نتایج مطالعات صورت گرفته نیست و همچنان گمانه زنی‌ها از سرنوشت این پرونده ادامه دارد وطولانی شدن موضوع موجب نگرانی منتقدان شده است. امیدواریم در آینده نزدیک تصمیمی قاطع ومستند به مطالعات و دلایل علمی در این خصوص گرفته شود و بیش از این موجب طولانی‌تر شدن بلاتکلیفی این پرونده نشود ...
منبع: روزنامه قدس
انتهای پیام/
نظر شما