محمود مصدق/

حسین خنیفر؛ رئیس دانشگاه فرهنگیان با تأیید اینکه یک سوم و به تعبیری 300 هزار معلم و پرسنل وزارت آموزش و پرورش کشور تا دو سال آینده بازنشسته می‌شوند در پاسخ به قدس می‌گوید: ما برای جبران یا جایگزینی این نیروها تا همین مدت زمان داریم. در واقع دانشگاه فرهنگیان نیز هر سال دانشجو تحویل می‌گیرد و معلم به آموزش و پرورش تحویل می‌دهد.

وی با اشاره به اینکه نیاز آموزش و پرورش به معلم 300 هزار نفر نیست بلکه 78 هزارمعلم است، می‌افزاید: با توجه به سیر جمعیت دانش آموزی کشور،برای جایگزینی معلمان بازنشسته تا سال 1404 برنامه‌ریزی کرده‌ایم.ضمن اینکه برای مدیریت تأمین معلم دستگاه آموزش و پرورش در سال آینده نیز برنامه داریم. البته از ظرفیت دانشگاه‌های دیگر هم استفاده می‌کنیم.

وی می‌افزاید: برای سال98 از محل ظرفیت کنکور سراسری و همچنین از طریق ماده 28 حدود 55 هزار معلم جذب می‌کنیم؛ بنابراین در یک بازه زمانی دو ساله این نیاز رفع می‌شود. یعنی دانشگاه فرهنگیان قادر است از طریق کنکور و قانون ماده 28 نیاز آموزش و پرورش به معلم را رفع کند.

به عبارت دیگر هرچه دانشجو وارد دانشگاه فرهنگیان می‌شود پس از چهار سال جذب سیستم آموزش و پرورش خواهند شد. اکنون ما نزدیک 70 هزار دانشجو داریم و برای مهرماه 98 بیش از 25 هزار دانشجو دانش آموخته شده و جذب وزارت آموزش و پرورش می‌شوند؛ بنابراین ظرف دو سال کمبودها ترمیم خواهد شد و به کف خواهیم رسید.

وی در همین زمینه تأکید می‌کند: اگر مساعدت کنند و ردیف و بودجه ما را به موقع بدهند مشکل خاصی در تأمین معلم برای سیستم آموزش و پرورش پیش نخواهد آمد وگرنه نمی‌توانیم معجزه کنیم.

وی می‌گوید: نقش این دانشگاه تأمین معلم برای کلاس‌هایی است که معلم ندارند. ردیف و بودجه آن هم مشخص است؛ بنابراین دانشگاه باید حمایت شود. یک دانشگاه، دانشجو تربیت می‌کند و آن‌ها را در خیابان رها می‌کند و یا دانشگاهی مثل صنعتی شریف بیشترین بودجه را دریافت می‌کند، اما 90 درصد دانش‌آموختگانش از کشور خارج می‌شوند و 10 درصد دیگر هم چشمشان به آن‌سوی آب‌هاست، اما دانش‌آموختگان دانشگاه فرهنگیان در کشور می‌مانند و می‌سوزند.

• مشکل کمبود معلم چه زمانی حل می‌شود؟

دکتر یار محمد حسین بر مدیرکل امور اداری و تشکیلات وزارت آموزش و پرورش هم در این زمینه به قدس می‌گوید: طبق برنامه‌ریزی انجام شده از همه ظرفیت‌های قانونی – جذب حق‌التدریسی‌ها، خرید خدمات آموزشی، ماده 28، جذب نهضتی‌ها و... برای جبران کمبود معلم استفاده می‌شود در نتیجه برای مهرماه امسال هم مشکل خاصی در زمینه تأمین معلم برای کلاس‌های درس نخواهیم داشت.

وی از افزایش جذب دانشگاه فرهنگیان از سال 96 خبر می‌دهد و می‌گوید: ظرفیت‌های جذب این دانشگاه به نسبت سال‌های گذشته چند برابر شده است. یعنی برای نخستین بار سهمیه جذب این دانشگاه از 5000 تا 10 هزار به 30 هزار نفر در سال 98 رسیده است که جذب این تعداد بستگی به نظر دوستان ما در سازمان امور استخدامی دارد.یعنی اگر مجوز جذب را بدهند این اتفاق می‌افتد.

وی در پاسخ به این پرسش که مشکل آموزش و پرورش در زمینه کمبود معلم چه زمانی حل می‌شود و این وزارتخانه از لحاظ نیرو در چه سالی به ثبات می‌رسد؟ می‌گوید: جذب نیرو به تناسب جمعیت دانش‌آموزی تعریف می‌شود.ما نیرو را در قبال دانش‌آموز جذب می‌کنیم. در یک برهه از زمان آمار دانش‌آموزان کشور نزدیک به 17 میلیون نفر بوده و به تناسب این رقم نیرو جذب و استخدام شده است، اما پس از آن آمار دانش‌آموزی روند کاهشی پیدا کرده، اما نیروها حفظ شده‌اند و اکنون نیروهای جذب شده دارند بازنشسته می‌شوند و ما بر اساس نیازها، نیروهای جدید استخدام می‌کنیم.

• تردید داریم!

وزیر آموزش و پرورش هم از تلاش و پیگیری این وزارتخانه برای افزایش سهمیه دانشگاه فرهنگیان و تقویت بنیه علمی پذیرش معلمان از طریق ماده ٢٨ در سال جاری خبر می‌دهد و می‌گوید: سه برابر بودجه کشور باید به آموزش و پرورش اختصاص پیدا کند تا آموزش و پرورش بتواند نقش‌های خود را بخوبی ایفا کند، اما در کوتاه مدت این شدنی نیست.

به گزارش مرکز امور هماهنگی، ارتباطات و حوزه وزارتی آموزش و پرورش سید محمد بطحایی می‌افزاید: در کشور محدودیت منابع وجود دارد با این وجود در سال ٩٧ اعتبارات آموزش و پرورش سه برابر سال٩۶ است و ان‌شاالله این اعتبارات در سال ٩٨ سه برابر سال گذشته خواهد بود.

با این همه، اما قاسم احمدی لاشکی؛ نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نسبت به توانایی دانشگاه فرهنگیان برای جذب دانشجو معلم ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید: ظرفیت جذب و تربیت دانشجو در دانشگاه فرهنگیان محدود است، چراکه 64 پردیس دانشگاهی در مراکز استان‌ها وجود دارد و حدود 32 دانشگاه در خارج از مراکز استان‌ها موجود است؛ این تعداد دانشگاه در بهترین حالت نمی‌تواند نیاز کشور به معلم را رفع کند؛ بنابراین باید برای آن فکری اساسی کرد.

وی با اشاره به اینکه سازمان مدیریت برنامه‌ریزی و بودجه کشور اعلام کرده تا پایان سال 1399حدود 185 هزار نفر در آموزش و پرورش از طریق آزمون جذب می‌شوند، می‌افزاید:حتی با تحقق این موضوع و ادامه فعالیت برخی از نیروهای بازنشسته هنوز این وزارتخانه با 140 هزار نفر کمبود نیرو مواجه خواهد بود که می‌توان با استفاده از روش 2+ 2 - بر اساس این روش امکانات دانشگاه‌های معتبر در اختیار دانشگاه فرهنگیان قرار می‌گیرد تا این دانشگاه بتواند به تعداد مورد نیاز دانشجو تربیت کند- بخشی از مشکل را حل کرد در غیر این صورت کلاس‌های درس مانند چند دهه گذشته با 50 نفر دانش‌آموز برگزار می‌شود که در پی آن کیفیت آموزشی فدا خواهد شد.

با آنچه گذشت به نظر می‌رسد برای رهایی از دغدغه کمبود معلم در هر سال، بیش از برنامه‌های کوتاه مدت و تکیه بر بودجه و یا حتی یکی دو مرکز آموزش عالی باید به برنامه‌های بلند مدت مؤثرتری اندیشید.