به گزارش قدس آنلاین ، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد در هشتمین برنامه «سه‌شنبه‌های فرهنگی» برای رونمایی مجموعه نفیس نسخ خطی و مصور شاهنامه در حضور محققان و پژوهشگران 15 کشور اظهار کرد: کتابخانه آستان قدس هزار سال است که پا برجا است و قدیمی‌ترین نسخه‌ای که در این کتابخانه وجود دارد متعلق است به 1938 میلادی است.
وی افزود: دو چیز در کتابخانه آستان قدس ویژه است، یکی از آن‌ها مجموعه قرآن‌های نفیس است که من سال‌ها با آن‌ها زندگی کرده‌ام و با آن‌ها خاطره دارم؛ گنجینه قرآن‌های آستان قدس بدون تردید در ایران و جهان بی‌نظیر است.
یاحقی ادامه داد: 27سال طول کشید تا فرهنگ‌نامه قرآنی که بر اساس 146 قرآن خطی آستان قدس گردآوری شد را ترتیب دادیم و منتشر کردیم. هزاران هزار نسخه خطی قرآن در کتابخانه آستان قدس وجود دارد که تعداد زیادی از آن‌ها ترجمه‌های نفیس فارسی دارد که برخی از آن‌ها به قرون اولیه دوره‌های اسلامی باز می‌گردد و در کتابخانه آستان قدس نگهداری می‌شود، به همین دلیل پیوند خجسته زبان فارسی با زبان عربی در این قرآن‌ها مجسم می‌شود که من سال‌ها با آن‌ها زندگی کرده‌ام و انس گرفته‌ام.
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: ارتباط فردوسی با کتابخانه و مجموعه فرهنگی آستان قدس در واقع برگشت به همان سنت تاریخی هزار سالهای است که بین زبان فارسی و زبان قرآن وجود داشته است. عمده‌ترین نسخه‌های قرآن در کتابخانه آستان قدس موجود است همینطور بسیاری از نسخه‌های شاهنامه ما هم که به تعبیری قرآن عجم است نیز در این کتابخانه وجود دارد. این پیوند خجسته‌ای است که در وجود شخص فردوسی محقق شده است.
وی مطرح کرد: ما ایران اسلامی را در شاهنامه و زبان فارسی داریم و اولین کلمات زبان فارسی ترجمه‌های قرآن بوده است. می‌توان با روایات مشخص کرد که اولین متون مدون فارسی ترجمه‌های قرآن است و به عبارتی دیگر تعالیم اسلامی در شاهنامه تبلور پیدا کرده است.
یا حقی عنوان کرد: من این پیوند خجسته و همت افراد را برای بازگشایی این کتابخانه تحسین میکنم، این کتابخانه سرمایه ملی و اسلامی کشور است و متعلق به جهان است. چرا که سرمایه دراز آهنگی است که در طول تاریخ اجداد و نیاکانمان آن را به یادگار گذاشته‌اند. امیدوارم این گشایش در کار کتابخانه در واقع گشایش در حوزه انفجار فرهنگی اسلام باشد تا بتوانیم آن را به جهان معرفی کنیم.
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: 25 اردیبهشت روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و پاس‌داشت زبان فارسی است که این دو ملازم هم هستند. این که شاهنامه‌های متفاوتی در این کتابخانه وجود دارد و به دلیل نبود فهرست‌های لازم ومحدودیت‌هایی که در مراجعه به این کتاب‌ها بوده است تا به حال به عنوان کسی که سالهای زیادی در این کتابخانه فعالیت می‌کند نمی‌دانستم که 51 نسخه شاهنامه در کتابخانه آستان قدس وجود دارد.
وی اضافه کرد: یک پروژه بزرگ به نام شاهنامه‌های مصور وجود دارد، شاهنامه‌های مصور ارزش‌های خاصی دارد و من می‌خواهم تاکید کنم که پروژه‌ای سنگین در دنیا در مورد نگاره‌های شاهنامه انجام شده که در یک اقدام جهانی تمام نسخه‌های نگاره‌دار دنیا را جمع‌آوری کرده‌اند جز کتابخانه آستان قدس، از آستان قدس فقط یک نسخه در آن جا موجود است.
یاحقی ادامه داد: به همین دلیل ما باید امکانات را فراهم کنیم تا نسخه‌های مربوطه به آن‌جا منتقل شود. تمام این نسخهها در اینترنت موجود است و به همه معرفی شده است و تمام دنیا می‌بینند که در هندوستان، ترکیه و ... چه نسخه‌های خطی وجود دارد و امیدوارم که نسخه‌های آستان قدس نیز به آن جا معرفی شود.
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: شاهنامه عرصههای مختلفی دارد و از جهات مختلف با نگاه‌مختلف می‌شود به شاهنامه نگاه کرد. هرکس هر تخصصی که دارد می‌تواند در شاهنامه آن تخصص را پیدا کند برای مثال شاهنامه در مورد معلم، مهندس، طبیب، کشاورز و ... مطلب دارد.
وی مطرح کرد: یک جلوه بسیار مهم و خاصی که شاهنامه برای ما دارد قسمت‌های هنری آن است یعنی شاهنامه در چشم‌انداز هنر، دنیایی رنگارنگ و زیبا است؛ منظور من از هنر تنها هنر نگارگری نیست بلکه انواع هنرها از صحافی، جلدسازی، مرکب و خط مد نظر ما است؛ قرآن عرصه بسیار زیبای هنرمندان ما بوده و بازدید از این موزه قرآن برای هر محققی لازم است تا در آن تعقل کند و ارزش‌های هنری که اجداد ما خلق کرده‌اند را ببینند.
یاحقی تشریح کرد: شاید شاهنامه پس از قرآن در جلوه‌های خاص هنری حرف اول را بزند، به این دلیل که انواع و اقسام هنرها در شاهنامه مانند هنر خط، جلدسازی‌ها و از همه مهم‌تر نگارگری وجود دارد. به عقیده من شاهنامه، هنر نگارگری رابه کتاب‌های دیگر منتقل کرده است چرا که ظرفیت نگارگری داستان‌های شاهنامه به قدری بالا است که همه هنرمندان را به کار نگارگری علاقه‌مند می‌کند.
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد منشا هنرنگارگری شاهنامه دانسته و اضافه کرد: هنر نگارگری از شاهنامه به کتاب‌های دیگر رسیده است برای مثال یکی از مهم‌ترین گنجینه‌های نفایس نگارگری در خمسه نظامی است که 200 سال بعد از شاهنامه نوشته شده است و تمام این‌ها تحت تاثیر شاهنامه اتفاق افتاده است به خصوص این‌که اشتراکات زیادی بین داستان اسکندر و شاهنامه وجود دارد و نظامی کاملا تحت تاثیر فردوسی بوده است.
وی ادامه داد: این هنر زیبایی‌ها و نقش‌ها را نباید دست کم گرفت چرا که تمام زیبایی‌های گذشتگان ما در مکاتب مختلف مانند مکتب شیراز، تبریز، مشهد و ... در حوزه نقاشی در شاهنامه تبلور پیدا کرده‌اند.
یاحقی گفت: دو سوم بودجه شهرداری صرف زائران امام‌رضا(ع) می‌شود بنابراین خدمتی که شهرداری به آستان قدس و زائرین امام‌رضا(ع) می‌کند به نظر من محترم است. همانطور که شهرداری به آستان قدس خدمت کرده است به فردوسی هم خدمت کند، این همه ساختمان‌ها و دیوارهایی که برای نگارگری آماده است انجام دهیم و ارزش‌های کتاب‌هایی که مردم از آن بی‌خبرند را از کتابخانه به بیرون منتقل کنیم. شهرداری همانطور که به ظاهر شهر رسیدگی می‌کند باید در خدمت فرهنگ جامعه و مردم نیز باشد.
انتهای پیام
نظر شما