به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی قدس آنلاین، یکی از جاذبه‌های بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم برای هنردوستان و علاقه‌مندان به نسخ کهن و تاریخی، رونمایی از بزرگترین قرآن خطی جهان است که توسط آستان قدس رضوی به نمایش درآمده و با استقبال کم نظیر بازدیدکنندگان مواجه شده است.

قرآن بایسنغری بزرگترین قرآن کتابت شده در طول تاریخ تمدن اسلامی است که که به احتمال زیاد در سده نهم هجری در دوره تیموری به خط محقق توسط بایسنقر میرزا فرزند شاهرخ تیموری کتابت شده است. این قرآن از نظر اندازه صفحه و دانگ قلم، بزرگ‌ ترین قرآن در تاریخ کتاب ‌آرایی ایرانی به شمار می ‌آید. اندازه‌های این قرآن ۱۰۵ در ۱۸۷ سانتی ‌متر است. براساس پژوهش‌ های انجام‌ گرفته و با درنگ بر ویژگی‌ های این مصحف شگفت‌انگیز و بی‌نظیر، به ویژه در زمینه‌های شیوه تذهیب، فرم نقش‌ها، آرایه‌ها، جنس کاغذ، نوع خط، مرکب، صحافی و تجلید، می‌توان دریافت کتابت آن احتمالا در دوره تیموری در منطقه شمال خراسان بزرگ، به ویژه سمرقند و بخارا انجام پذیرفته است. این قرآن سرنوشتی شگفت‌انگیز در تاریخ ایران دارد؛ هرچند مشخص نیست این نسخه اسرارآمیز دقیقاً چه سرنوشتی در گذر روزگاران یافته و خود را به امروز رسانده است؛ از آن‌رو که اکنون برگ‌هایی از آن در موزه‌های بزرگ ایران و جهان نگهداری می‌شود.بیشترین تعداد برگ‌ های این مصحف یعنی ۱۴۴ صفحه، به دنبال سنت نیکوی وقف در کتابخانه و موزه مرکزی آستان قدس رضوی و نیز کتابخانه و موزه ملی ملک نگهداری می‌شود.

جواد براتی مسؤول روابط عمومی مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی که در غرفه آستان واقع در بخش عترت نمایشگاه قرآن حضور دارد درباره حضور این نسخ خطی در نمایشگاه می‌گوید: مؤسسه آفرینش‌های هنری در راستای مأموریت‌هایی که درباره ترویج فرهنگ و هنر ایرانی و اسلامی دارد اقدام به بازنشر تعدادی از آثار موجود در گنج خانه آستان قدس رضوی کرده است که از جمله این آثار دو قرآن موجود در این غرفه است که به عهد تیموری برمی گردد و معروف‌ترین آنها همین دو قرآنی است که اینجا وجود دارد.

وی در ادامه افزود: قرآن بایسنغری توسط بایسنغر میرزا و برادر ناتنی‌اش ابراهیم سلطان کتابت شده است. همانطور که می‌دانید بایسنغرمیرزا فرزند شاهرخ و گوهرشاد خاتون است و جالب‌تر این است که باینسغرمیرزا و ابراهیم سلطان هر دو از نوادگان تیمور گورکانی هستند.

براتی تأکید کرد: ما معتقدیم که قرآن بایسنغر بزرگ‌ترین و نفیس‌ترین قرآن کتابت شده در تاریخ اسلام است. این قرآن نفیس در ابعاد ۱۸۷ سانتی متر در ۱۰۵ سانتی متر به نگارش درآمده است که ما یک صفحه از آن را به عنوان نمونه برای نمایش در معرض دید عموم قرار داده‌ایم.

وی افزود: این قرآن به خط محقق جلی نوشته شده و در حال حاضر ۱۴۴ صفحه از آن در کشور موجود است و متأسفانه بقیه آن در طول تاریخ به یغما رفته و از کشور خارج شده است. این قرآن به اعتراف اهل فن در نوع خودش بزرگترین قرآن کتابت شده هم به لحاظ ابعاد و هم به لحاظ نفاست و قوت دست و نوع نگارش است و برای خودش صاحب عنوان است.

براتی یادآور شد: قرآن دیگری که در این غرفه وجود دارد مربوط به ابراهیم سلطان است که برادر نانتی بایسنغر میرزا بوده است. ابراهیم سلطان در این نسخه ۱۲ سوره از قرآن کریم را به خط محقق خفی یا ریحان کتابت کرده و آنها را با سر سوره هایی به خط ثلث نگاشته است. این قرآن با طلا نوشته شده که این هم یکی دیگر از مواردی است که این نسخه را در نوع خودش منحصر به فرد کرده است.

براتی در پایان تصریح کرد: خوشبختانه روزهای اخیر با بازدید خیلی خوبی از غرفه روبرو بودیم. به نظرم شاید نمایشگاه در روزهای نخست به خوبی معرفی یا تبلیغ نشده بود اما از روزهای میانی نمایشگاه تا به امروز با استقبال خوبی مواجه هستیم.

علاقه‌مندان می‌توانند برای بازدید از این اثر نفیس تاریخی تا ۴ خردادماه هر روز از ساعت ۱۷ به بخش عترت، غرفه آستان قدس رضوی واقع در طبقه همکف مصلی امام خمینی (ره) تهران مراجعه کنند. 

انتهای پیام/