قدس آنلاین-گروه استان ها: دریاچه ارومیه به‌عنوان بزرگ‌ترین دریاچه داخلی در شبکه آبی ایران و به‌عنوان تالاب بین‌المللی در کنوانسیون رامسر ثبت‌شده است و از مهم‌ترین میراث‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی ایران به شمار می‌رود.
متأسفانه در سال‌های گذشته سطح آب دریاچه ارومیه پایین آمد و خشکیدگی علاوه بر ایجاد توفان‌های نمکی موجب مهاجرت بسیاری از ساکنان هم‌جوارش شد اما بهار امسال به لطف بارش‌های الهی جان تازه‌ای گرفت.
هرچند که تا دیروز خبرهای افزایش تراز آب خوشحالی زائدالوصفی را در میان مردم پمپاژ می‌کرد اما با گرم شدن دمای هوا این روزها خبرها حاکی از کاهش تراز آب نسبت به ماه گذشته دارد.
کاشت محصولات آب‌دوست
چغندرقند یکی از محصولات آب‌دوست است که کاشت آن در حوزه دریاچه ارومیه مشتری بسیاری دارد و البته بنا بر گفته کارشناسان محیط‌زیست آب این دریاچه را می‌بلعد.
چنانچه ۳سال از تصویب مصوبه هیئت‌وزیران در رابطه با ممنوعیت خروج چغندرقند از استان آذربایجان غربی گذشته است اما آمارها نشان می‌دهد در این مدت نه‌تنها این مصوبه اجرانشده بلکه شرایط بدتر هم شده است
اگر در طی دو سال گذشته به دلیل خشک‌سالی‌های حادث‌شده مقررشده بود تا سطح زیر کشت چغندرقند در حوضه آبریز دریاچه ارومیه ۱۲ هزار و ۶۰۰ هکتار باشد اما سال گذشته طبق برنامه ابلاغی از سوی سازمان جهاد کشاورزی درمجموع حدود ۳۰هزار و ۶۵۲ هکتار از اراضی زراعی استان به زیر کشت این محصول رفت.
بنا بر گفته مسئولان جهاد کشاورزی در هرسال زراعی جاری حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن چغندرقند در این استان تولید شود که فقط یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار تن آن در کارخانه‌های قند داخل استان مصرف می‌شوند.
هرچند چغندرقند به‌تنهایی کام دریاچه ارومیه را تلخ نکرده! بلکه چرخ صنعت چوب و مبل هم در آذربایجان غربی وهم شرقی زیر سایه صنوبرها می‌چرخد. صنوبر هم درختی پرآب بر است. از سوی دیگر زندگی هزاران نفر در این دو استان به صنوبر و چغندر و صنایع مرتبط با آن، وابسته است و تاوان آن را دریاچه می‌دهد.
کاشت جایگزین
کارشناسان از کاشت زعفران و پسته به‌عنوان محصول جایگزین سخن می‌گویند و نسخه درمانی دریاچه را در زراعت گیاهان دارویی می‌بینند.
کاشت زعفران به‌صورت آزمایشی در شهرهای مرند، شبستر، آذرشهر، ورزقان، هشترود طی دو سال گذشته شروع‌شده است و کاشت آن موفق هم ارزیابی می‌شود.
در همین رابطه میاندوآبی‌ها سال ۹۶ برای اولین بار زعفران برداشت کردند.
چاههای غیرمجاز
مدیرعامل شرکت آب منطقه آذربایجان غربی چاههای غیرمجاز را یکی از عوامل کاهش آب دریاچه عنوان می‌کند و می‌گوید: ٢٣ هزار و ٨٢٨ حلقه چاه غیرمجاز جدید الحفر در استان وجود دارد که پس از بازرسی از منابع آب شناسایی‌شده و جز اولویت‌های شرکت برای برخورد قضایی قرار دارد.
کیومرث دانشجو بابیان اینکه این تعداد چاه قبل از سال ۱۳۸۵ حفر شدند بیان می‌کند: علاوه بر تعداد چاه فاقد پروانه اعلامی تعداد ۱۸ هزار و ٤٠١ حلقه چاه بدون پروانه نیز در قالب سامانه تعیین تکلیف چاههای فاقد پروانه ثبت‌نام نموده و مدعی شدند که چاه محفوره قبل از سال ۸۵هستند که رسیدگی گردیده ودرصورت احراز شرایط به لیست چاههای مشمول قانون اضافه‌شده و پروانه بهره‌برداری خواهند گرفت.
وی یادآور می‌شود: در صورت پر و مسلوب المنفعه کردن تمامی چاههای غیرمجاز در سطح محدوده مطالعاتی ارومیه حدود۱۴۷ میلیون مترمکعب آب صرفه‌جویی خواهد شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی بابیان اینکه حفر و بهره‌برداری از چاههای غیرمجاز، ممنوع بوده و با متخلفان برابر قانون برخورد می‌گردد یادآور شد: قطع به‌یقین تفکیک اراضی کشاورزی و خرد شدن اراضی از عوامل اصلی توسعه حفر و بهره‌برداری از چاههای غیرمجاز در استان می‌باشد.
کاهش تراز دریاچه طبیعی است
مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی با اشاره به کاهش ۲۰۸ سانتی‌متری تراز آب این دریاچه نسبت به درازمدت گفت: تراز فعلی دریاچه ارومیه نسبت به زمان مشابه سال گذشته ۱۰۳ سانتی‌متر افزایش و نسبت به درازمدت ۲۰۸ سانتی‌متر کاهش را نشان می‌دهد. «
فرهاد سرخوش» در خصوص کاهش تبخیر آب این دریاچه در مقایسه با سال‌های گذشته اظهار کرد: دریاچه ارومیه در سایه افزایش حجم آب و حل شدن نمک‌های رسوب شده در کف آن در بسیاری از نقاط عمیق‌تر شده و تراز و وسعت آن مطلوب‌تر از سال‌های گذشته است.
وی بابیان اینکه ورودی آب به این دریاچه طی هفته‌های گذشته با کاهش تدریجی مواجه شده است، افزود: ورودی آب دریاچه از رودخانه‌های شهرچای، زرینه‌رود، سیمینه‌رود، گادار و باراندوز تا ۶۵ مترمکعب بر ثانیه بود اما به ۱۰ مترمکعب کاهش یافت.
وی با اشاره به اینکه افزایش دما در فصل تابستان و روند کاهش تراز دریاچه امری طبیعی است، گفت: وسعت فعلی دریاچه ارومیه ۳۱۸۶ کیلومترمربع است که نسبت به زمان مشابه سال گذشته ۸۴۰ کیلومترمربع افزایش دارد.
وی بابیان اینکه بارش‌های مناسب سال جاری به همراه اقدامات انجام‌شده در ستاد احیا باعث افزایش چشمگیر تراز دریاچه ارومیه شد، ادامه داد: هرسال شاهد کاهش نزدیک به ۷۰ سانتی‌متری تراز دریاچه ارومیه در فصل گرما هستیم و این مقدار در زمان بارش‌ها جبران می‌شود.
نظر شما