مریم احمدی شیروان/
گفته شده است که یاد و زیارت حجت‌های الهی، آدمی را در مسیر پاکی و عصمت قرار می‌دهد؛ انسان را به‌واسطه برقراری ارتباط با معصومین و اولیاءالله، بیش از پیش به خدا نزدیک می‌کند و به عبارتی یکی از مهم‌ترین شیوه‌های شفاعت است. اما شاید هنوز برای برخی افراد سؤال باشد که چرا به زیارت می‌رویم؟ آداب و آثار یک زیارت آگاهانه چیست و این زیارت چه برکاتی در زندگی ما دارد؟ در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام دکتر سیدمجید بنی‌هاشمی، به این موارد پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
زائر باید به زیارت‌شونده معرفت داشته باشد
دکتر بنی‌هاشمی با بیان اینکه زیارت در معارف دینی بویژه در فرهنگ شیعه، جایگاهی والا دارد، می‌گوید: یکی از سفارشات مهم اولیای دین به پیروانشان زیارت است و پاداش‌های فراوانی نیز برای زیارت‌کنندگان ذکر شده است. او اضافه می‌کند: اعتقاد داریم که زیارت به معنای بیعت کردن، عهد و پیمان وفاداری زائر با عقاید، افکار، راه و مذهب زیارت‌شونده بوده و بهتر این است که زائر با آگاهی و معرفت بسیار به این کار اقدام کند. زیارت زائر باید با آگاهی و معرفت نسبت به مقام و منزلت مزور باشد تا مستحق اجر و پاداش زیارت باشد زیرا تا زائر زیارت‌شونده را نشناسد و نسبت به او معرفت و آگاهی نداشته باشد، نمی‌تواند زیارت درستی انجام داده و از سفر زیارتی خود بهره‌های معنوی ببرد و اجر و پاداشی کسب کند.
این استاد حوزه در پاسخ به پرسشی درباره نتیجه زیارت آگاهانه و بامعرفت توضیح می‌دهد: زیارت آگاهانه و بامعرفت سبب تقویت معنویت، تثبیت ایمان و عقیده و تحکیم رابطه زائر با زیارت‌شونده که همان جانشینان الهی و نمایندگان خدا در زمین هستند، می‌شود. زیارت آگاهانه و داشتن معرفت به مزور و خواندن زیارتنامه‌های وارده با حضور قلب و معرفت؛ نقش مؤثری در تربیت و اصلاح افراد دارد.
زیارت‌نامه صحیفه امام‌شناسی است
او تشریح می‌کند: زیارت بامعرفت موجب امام‌شناسی می‌شود و در حقیقت زیارت‌نامه‌ها صحیفه امام‌شناسی هستند؛ زیرا زائر با رفتن به زیارت اولیای الهی و خواندن زیارت‌نامه به خود تلقین می‌کند که الگو و اسوه‌اش برای دینداری و رسیدن به هدف آفرینش و زندگی سعادت‌آمیز، راه و رسم زندگی زیارت‌شونده است. علاوه بر آن زائر با خواندن زیارت‌نامه‌ها که دارای دو فرع از فروع دین یعنی تولی و تبری است می‌فهمد که برای رسیدن به خیر، سعادت و قرب الهی باید به طور مستمر با دشمنان خدا در ستیز و با دوستان خدا در مودت و دوستی باشد و چنین زائری هرگز دوستان دین را رها نکرده و با دشمنان دین سر سازش پیدا نمی‌کند، زیرا زائر در فرازی از زیارتش می‌گوید: «موال لکم و لأولیائکم و مبغض لأعدائکم»؛ یعنی دوست شما و دوستان شما و کینهورز نسبت به دشمنان شما هستم.
دکتر بنی‌هاشمی به بخشی از زیارت امیرالمؤمنین(ع) اشاره کرده و می‌گوید: در زیارت حضرت علی(ع) در شب مبعث آمده است که: «...کُنْتَ لِلْمُؤْمِنِینَ أَباً رَحِیماً... کُنْتَ عَلَی الْکَافِرِینَ عَذَاباً صَبّاً وَ غِلْظَةً وَ غَیْظاً وَ لِلْمُؤْمِنِینَ غَیْثاً وَ خِصْباً...» یعنی برای اهل ایمان پدری مهربان بودی، بر کافران عذابی ریزان بودی و شدید و خشمگین و برای مؤمنان باران رحمت و نعمت فراوان و... زائر با اقرار، به اخلاق، رفتارها، سیره و سنت زیارت‌شونده آگاهی پیدا می‌کند که با دوستان و دشمنان دین چگونه رفتار کند. همین طور او با خواندن زیارت‌نامه ترغیب می‌شود که با سنت، سیره و سلوک معصومین(ع) شیوه زندگی و مردن را هم بیاموزد.
زیارت موجب می‌شود که انسان به طهارت جسم و جان نائل شود
این کارشناس دینی بیان می‌کند: زیارت زائر همراه با معرفت مزور موجب می‌شود که راه و رسم، اخلاق و مرام، جنگ و ستیز و صلح و دوستی حضرات معصومین(ع) تا آخرین لحظه عمر ملاک زندگی او باشد. زائر تلاش می‌کند با تمسک عملی به راه و روش مزور با پرونده‌ای سفید و نورانی به محضر خدای متعال وارد شده و در پیشگاه الهی حجتی برای سبک و سیره زندگی خود ارائه دهد.
عضو مرکز موضوع‌شناسی فقهی می‌افزاید: همان گونه که طهارت و نظافت از پلیدی‌های ظاهری از لوازم ضروری و حتمی حیات طبیعی انسان است، طهارت از پلیدی‌ها و زشتی‌های باطنی نیز هماهنگ با فطرت و دین است تا انسان همواره خود را از شرور نفس و خبائث سیرت از یک سو و گناه از سوی دیگر تطهیر کند. بنابراین زیارت اماکن مقدسه موجب می‌شود که انسان به طهارت روح و روان و جسم و جان نائل شود و اگر خصلت‌های دیوی در سیرت خود دارد، به خصلت‌های نوری، معنوی و انسانی همانند خصائل ولی دین و معصوم(ع) که در حال زیارتش است نیز نائل شود.
رعایت آداب زیارت در کمال نتیجه مؤثر است
او با تأکید بر اینکه برای دریافت بهترین نتیجه از زیارت باید آدابی را نیز انجام دهیم تا نتیجه آن به حد کمال برسد، می‌گوید: غسل کردن و تحصیل طهارت ظاهری، ایستادن بر آستانه حرم، دعا کردن و اجازه ورود خواستن در کمال خشوع و حضور قلب و رقت دل، رو به قبر و پشت به قبله ایستادن و انجام زیارت مطابق با آنچه اولیای دین(ع) توصیه کرده‌اند بخشی از این آداب است. افزون بر آن خواندن دو رکعت نماز زیارت و دعا کردن و تلاوت قرآن و اهدای آن به مزور از دیگر موارد آداب زیارت است. البته موارد بسیار دیگری نیز برای داشتن زیارتی بامعرفت ذکر شده که شرح کامل آن در کتاب‌های دینی آمده و بهتر است زائر پیش از زیارت آن‌ها را بخواند.
بنی‌هاشمی درباره علت مخالفت وهابیت با زیارت نیز عنوان می‌کند: همان طور که گفته شد زیارت سبب تقویت معنویت، تثبیت ایمان و عقیده و تحکیم رابطه زائر با مزور که جانشینان الهی و نمایندگان خدا در زمین هستند می‌شود و زیارت آگاهانه و بامعرفت و حضور قلب، نقش مؤثری در تربیت و اصلاح افراد دارد. بدیهی است که دشمنان دین و اسلام مایل به تحصیل چنین آثار و تربیت معنوی در زائران نیستند. ضمن اینکه چون دشمنان می‌دانند که اگر زیارت‌ها توأم با معرفت و از سر آگاهی انجام شود زائر همانند زیارت‌شونده شخصیتی ظلم‌ستیز و مؤمن با شوکت و دینداری پیدا کرده و زیر بار ظلم و زور نمی‌رود. به همین دلیل دشمنان تلاش می‌کنند مؤمنین را از سرچشمه‌های هدایت دور کنند که یکی از سرچشمه‌های هدایت، زیارت مزور توسط زائر است.
نظر شما