قدس آنلاین: آخرین آمار مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در فاصله سال‌های ۱۳۸۳ تا ۹ ماهه سال ۱۳۹۷ سالانه تنها ۲۵۴ هزار نفر به جامعه شاغلان اضافه شده و تعداد بیکاران هم در همین بازه زمانی از ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار به ۳ میلیون و ۱۷۴ هزار نفر افزایش یافته است و هر سال وضعیت حدود ۳ میلیون نفر بیکار، گزارش شده تا نرخ بیکاری در حدود ۱۲ درصد باشد.
بر همین اساس، جمعیت کشور در پاییز سال گذشته از مرز ۸۲ میلیون نفر گذشته؛ ۲۷ میلیون نفر از این جمعیت در گروه فعال و نیروی کار به حساب می‌آیند که ۳.۱ میلیون نفر بیکار و ۲۳.۹ میلیون نفر نیز شاغل هستند که هر فرد شاغل علاوه بر خود، ۴/۲ نفر دیگر را هم تحت تکفل دارد.
این آمار بدان معنی است که تنها یک چهارم از برنامه‌های دولت‌ها برای اشتغال‌زایی محقق شده حال آنکه بخش قابل توجهی از بیکاران جامعه، تحصیلکرده‌های آسیب‌پذیر شهری و روستایی هستند که از حداقل‌های رفاهی محروم هستند.
به نوشته خبرگزاری مهر، سهم اشتغال روستایی از کل اشتغال کشور در دوره سال‌های ۹۲ تا ۹۶ نزدیک به صفر بوده، اما در سال گذشته و با اجرای برنامه اشتغال پایدار روستایی و عشایری به حدود ۲۵ درصد افزایش یافته است و تحلیل وضعیت اشتغال و بیکاری نشان می‌دهد از ۴۶۴ هزار فرصت شغلی ایجاد شده در سال ۹۷، تعداد ۳۵۳ هزار نفر به طور خالص در مناطق شهری و ۱۱۴ هزار نفر در مناطق روستایی جذب شده‌اند.
در همین حال و در راستای همکاری با دولت برای افزایش آمار اشتغال و اشتغال‌آفرینی برای محرومان، نهادی غیردولتی مانند آستان قدس رضوی به‌ویژه در سال‌های اخیر اقدامات قابل قبولی در کارنامه خود ثبت کرده است، هر چند به گفته مدیرانش بودجه این آستان کمتر از یک هزارم بودجه دولت است.
خیز بلند آستان قدس و کمیته امداد برای اشتغال‌زایی
بنا به اعلام معاونت محرومیت‌زدایی آستان قدس رضوی با هدف اشتغال‌زایی و توانمندسازی محرومان، تاکنون ۳ هزار و ۵۰۰ شغل توسط این معاونت ایجاد شده و تا پایان امسال هم ۶ هزار شغل ایجاد خواهد شد.
در این میان و به گفته معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد امام خمینی(ره)، این نهاد هم در سال گذشته یک سوم اشتغال کشور را در قالب اجرای ۱۳۶ هزار طرح اشتغال و ۱۲ هزار کاریابی، محقق کرده، حال آنکه تنها ۰.۳ درصد تسهیلات کل کشور را در اختیار داشته است.
حجت الله عبدالملکی در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: امسال هم در قالب الگوی ایرانی - اسلامی رفع بیکاری، ۷۰ هزار شغل با مشارکت ۵ هزار راهبر شغلی در کشور ایجاد می-شود.
۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات برای اشتغال‌زایی مددجویان
وی به وجود ۴۰۰ هزار کارآفرین حرفه‌ای در کشور اشاره می‌کند که هر یک با توسعه زنجیره ارزش خود می‌تواند برای ۱۰ نفر فرصت شغلی ایجاد کند تا در مجموع بیش از ۴ میلیون اشتغال جدید در کشور ایجاد شود.
به گفته وی امسال ۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات به اشتغال‌زایی برای مددجویان تخصیص خواهد یافت که از سه بخش تسهیلات تکلیفی بانکی، صندوق توسعه ملی و منابع داخلی کمیته امداد پرداخت می‌شود.
وی یک پنجم کل آمار اشتغال‌زایی کشور را مربوط به کمیته امداد امام خمینی(ره) می‌داند و اضافه می‌کند: سخت‌ترین کار در حوزه اقتصاد، اشتغال‌زایی است و سختی این کار در رابطه با محرومان دو برابر می‌شود، چون این افراد با محدودیت‌های زیادی در زندگی روبه‌رو بوده‌اند.
قاچاق و واردات، جریان اشتغال را کند کرده است
این اقتصاددان با بیان اینکه ۹۰ درصد نقدینگی کشور در اختیار بانک‌هاست، ادامه می‌دهد: زیرساخت‌های بین‌المللی در حوزه مالی، بروکراسی دست و پاگیر، درخواست وثیقه‌های سنگین از سوی بانک‌ها، سیاست‌های پولی غلط که منجر به افزایش نقدینگی و تورم شده، کارآفرینی و اشتغال‌زایی را با سختی همراه کرده است به نحوی که طرح‌هایی که سال گذشته با ۲۰ میلیون تومان اجرا می‌شدند، امسال حداقل ۵۰ میلیون تومان اعتبار نیاز دارند. به باور وی، بازار هم اکنون با دو تهدید قاچاق و واردات کالاهای مشابه داخل روبه‌رو است که جریان ایجاد شغل را کند کرده است.
وی ادامه می‌دهد: علاوه بر این‌ها، اشتغال‌زایی برای محرومان چه زیرپوشش و چه خارج از آن، چالش‌های خاص‌تری به همراه دارد. از جمله اینکه این افراد امکانات اولیه را برای ایجاد شغل ندارند و اینکه از نظر مهارتی و مدیریت کسب و کار ضعیف هستند، بنابراین کمیته امداد به رفع این مشکلات هم ورود داشته است.
اجرای ناقص قوانین، مانع اشتغال‌زایی برای محرومان است
باوجود بهبود نسبی میزان اشتغال‌زایی روستایی و ارائه آمار قابل اعتنا از سوی نهادهای غیردولتی در این خصوص، در مجموع اشتغال‌زایی برای محرومان همچنان با چالش‌های مختلفی روبه‌رو است. به گفته یک عضو پیشین کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، امروز دست‌کم حدود ۴ میلیون نفر در کشور بیکار هستند که ایجاد شغل برای این جمعیت که بیشتر در مناطق محروم شهری و روستایی ساکن هستند همکاری گسترده مجموعه‌هایی مانند آستان قدس رضوی، کمیته امداد امام خمینی، بهزیستی، صندوق کارآفرینی امید، بنیاد برکت، بنیاد مستضعان، بخش اقتصادی سپاه پاسداران، دولت، قوه قضائیه و مجلس را می‌طلبد.
موسی‌الرضا ثروتی به خبرنگار ما می‌گوید: باید بنگاه‌هایی که به هر دلیلی از جمله تأثیر تحریم‌ها تعطیل شده‌اند، احیا شوند. ضمن اینکه لازم است قوه قضائیه بر بنگاه‌های واگذار شده به افراد یا گروه‌های ناباب که سهم زیادی در ریزش نیروی کار داشته‌اند، ورود جدی‌تری داشته باشد.
وی در توضیح چالش‌های پیش روی اشتغال‌زایی برای بیکاران و به‌ویژه بیکاران طبقات محروم می‌گوید: نبود قانون و عدم اجرای درست قوانین موجود، بلای جان اشتغال‌زایی شده است. مثلاً بر اساس قانون هدفمندی باید ۳۰ درصد از درآمدهای اجرای این قانون صرف ایجاد شغل در حوزه‌های کشاورزی و صنعتی شود، اما در ۹ سال گذشته هیچ دولتی این قانون را درست اجرا نکرده است و بودجه‌های مصوب سنواتی هم تاکنون تخصیص بهینه نداشته‌اند.
کم کاری دولت در مسکن، اشتغال را با چالش روبه‌رو کرد
به گفته وی موفق نبودن دولت در فعال‌سازی حوزه مسکن به عنوان حوزه پیشران و مرتبط با ۴۵۰ نوع شغل، چالش دیگری در مسیر اشتغال‌زایی به سود محرومان است. ثروتی معتقد است: اگر برنامه‌هایی از قبیل مسکن اجتماعی، احیای بافت‌های فرسوده، بهره‌مندی از زمین‌های دولتی و افزایش تسهیلات در دولت اجرایی می‌شدند، حوزه مسکن به خوبی می‌توانست برای بخش زیادی از افراد جویای کار، اشتغال را محقق کند.
این کارشناس اقتصادی، عدم اجرای درست قانون بهبود فضای کسب وکار و اجرای ناقص قانون رفع موانع تولید را به گونه‌ای که تنها ۱۱ حکم از ۵۴ حکم آن اجرایی شده، از چالش‌های دیگر در مسیر افزایش آمار اشتغال دانست.
وی ادامه می‌دهد: بر اساس قانون رفع موانع تولید، بانک‌ها باید در سه سال از زمان ابلاغ قانون، از بنگاه‌داری خارج می‌شدند، اما با وجود گذشت هشت سال از اجرای قانون، این امر محقق نشده و رونق اقتصاد و اشتغال‌زایی به فراموشی سپرده شده است.
توجه به اشتغال‌زایی باید فرادستگاهی باشد
به باور این اقتصاددان، به انحراف رفتن منابع بانکی و منابع صندوق توسعه ملی، مشکل بزرگ دیگری برای ایجاد شغل در کشور است. ثروتی می‌گوید: بنا بود منابع صندوق توسعه ملی برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و غیر دولتی هزینه شود، اما دولت‌ها یکی پس از دیگری به این منابع دست‌اندازی کرده‌اند و متأسفانه مجلس هم مانع این برداشت‌ها نشده است.
ثروتی معتقد است: برای افزایش اشتغال‌زایی در جامعه به‌ویژه محرومان یا باید منابع بانکی تجهیز و یا سرمایه‌گذاری خارجی جذب شود که مورد دوم با توجه به شرایط و محدودیت‌های خاص اقتصاد کشور، فعلاً منتفی است. وی اشتغال را مقوله‌ای فرادستگاهی می‌داند و تأکید می‌کند: با توجه به وجود ۴ میلیون بیکار و اضافه شدن سالانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار بیکار به این آمار، اشتغال‌زایی سالانه ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار نفری دولت، نمی‌تواند به بهبود آمار اشتغال کمک کند.
انتهای پیام/
نظر شما