مینا افرازه: در پی اعلام وصول استیضاح محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی و در حالی که قرار بود طی هفته جاری طرح استیضاح وی در جلسه علنی مجلس مورد بررسی قرار گیرد، وی با ارائه استعفای خود به رئیس جمهور و پذیرش آن از سوی روحانی موجب شد که هفتمین تغییر در کابینه دولت دوازدهم رقم بخورد. البته در حالی که هنوز حواشی مربوط به استیضاح وزیر کشاورزی تمام نشده است، یکی از اعضای هیئت رئیسه مجلس از تحویل استیضاح وزیر آموزش و پرورش به هیئت رئیسه با ۶۰ امضاء خبر داد.

علی‌اصغر یوسف‌نژاد در این باره اظهار کرده که طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش با ۶۰ امضاء تحویل شد و هیات رییسه آن را برای بررسی به کمیسیون آموزش و تحقیقات ارجاع کرد.

 خبر استعفای محمود حجتی از یکسو و مطرح شدن استیضاح وزیر آموزش و پرورش نیز از سوی دیگر باعث شد تا زمزمه‌های از حد نصاب افتادن دولت دوازدهم قوت بگیرد.

تنها دو تغییر دیگر تا از حد نصاب افتادن دولت

رفتن حجتی از دولت، هفتمین تغییر در ترکیب هیات وزیران دولت دوازدهم است و چنانچه طی دو سال باقیمانده از عمر دولت، فقط دو تغییر دیگر رخ بدهد، دولت از حدنصاب خواهد.

 بر اساس اصل ۱۳۶ قانون اساسی، در صورتی که پس از ابراز اعتماد مجلس به دولت، نیمی از هیأت وزیران تغییر کند، باید دولت مجدداً از مجلس شورای اسلامی برای هیأت وزیران تقاضای رأی اعتماد کند.

البته با اضافه شدن وزیر میراث فرهنگی از حدود دو ماه قبل تعداد وزرای کابینه به 19وزیر رسید و بر این اساس باید در صورت تغییر 8وزیر، کابینه مجدد برای کسب رای اعتماد معرفی شود و در صورت اضافه شدن وزارت تازه تاسیس تجارت و خدمات بازرگانی با رای مثبت شورای نگهبان به این طرح، دولت با تغییر بیش از 8وزیر هم نیازی به کسب مجدد رای اعتماد از مجلس ندارد.

علی اصغر یوسف نژاد هچنین درباره وضعیت استیضاح‌ها در مجلس دهم  که البته مربوط به یک سال گذشته است تعداد استیضاح‌های مجلس دهم را که تقدیم هیات رییسه مجلس شده است ۳۱ مورد اعلام می‌کند که این ۳۱ مورد مربوط به ۱۲ وزارتخانه است. البته باید به این آمار اعلام وصول استیضاح وزیر نیرو، وزیر ورزش و جوانان، وزیر علوم تحقیقات و فناوری و نیز وزیر آموزش و پرورش در کنار وزیر کشاورزی و نفت و کشور را  باید افزود.

شائبه سیاسی بودن استیضاح‌ها

مطرح شدن استیضاح پنج وزیر در مدت زمان کوتاهی پس از اعلام گرانی قیمت بنزین از سوی دولت، به نوعی شائبه سیاسی بودن طرح استیضاح‌ها را شدت بخشیده است.

موضوعی که سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس چندان آن را قبول ندارد و به خبرنگار قدس می‌گوید: هیچ کدام از استیضاح‌های مطرح شده بنای تقابل با دولت را ندارد. بارها نسبت به عملکرد آقای حجتی اعتراضاتی شده و ایشان در دوران وزارت خود چهار تا کارت زرد گرفت، بنابراین طبیعی است که استیضاح وی کلید بخورد. در مجموع، معتقدم اسیتضاح‌ها کاربردی است.

سید حسین نقوی حسینی افزود: درباره استیضاح آقای زنگنه هم باید گفت که بالاخره ایشان مسئول انرژی این کشور است و باید نسبت به مسائل پیش آمده پاسخگو باشد. شب قبل از اجرای طرح گرانی بنزین آقای زنگنه صراحتاً با صدا و سیما مصاحبه کرده و گفته که قیمت بنزین تغییر نمی‌کند در حالیکه اینگونه نبود.

برگ برنده‌ ای برای انتخابات آتی

گرچه بسیاری از نمایندگان، عملکرد تیم دولت را دلیل طرح استیضاح عنوان می‌کنند اما بسیاری از افراد به طرح استیضاح وزرا از سوی نمایندگان به دیده شک و تردید نگاه می‌کنند. علاوه بر آن، در حالی که تنها کمتر از سه ماه به انتخابات مجلس باقی مانده، کلید زدن استیضاح‌های پی در پی این احتمال را که چنین اقداماتی به نوعی رفتاری برای بالا بردن شانس رأی‌آوری در انتخابات باشد را تقویت می‌کند.

همچنین چندی پیش تعدادی از نمایندگان در واکنش به عدم اطلاع آنان از اجرایی شدن گرانی بنزین از سمت نمایندگی خود استعفا دادند که بسیاری از افراد این استعفاها را در راستای همین رفتارها عنوان می‌کنند.

البته از سوی دیگر، برخی از نمایندگان از جمله نائب رئیس کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس نیز در گفته‌های خودشان، عدم اطلاع نمایندگان از زمان آغاز اجرای طرح اصلاح قیمت بنزین را عامل مهمی برای شروع دومینوی اسیتضاح‌ها می‌دانند و صراحتاً به آن اعتراف می‌کنند.

بهترین راه پاسخگویی به مطالبات مردم، همین استیضاح‎ها است

یحیی کمالی پور در واکنش به سوال خبرنگار ما درباره اینکه تا چه حد طرح استیضاح وزرا با موضوع اصلاح قیمت بنزین ارتباط دارد، می‌گوید: در حال حاضر در کف جامعه مطالبات زیادی از سوی مردم عنوان می‌شود و آنها این مطالبات را از وکلای خودشان در مجلس درخواست می‌کنند، بنابراین نمایندگان راهی ندارند جز اینکه پاسخگوی مطالبات مردم باشند و بروز و ظهور این پاسخگویی هم در طرح سوال و یا استیضاح وزرا توسط مجلس است. شاید بهترین راه پاسخگویی نمایندگان به مطالبات، همین استیضاح‎ها باشد.

وی افزود: با توجه به اینکه مجلس هفته آینده تعطیل است و فاصله ده روزه بین جلسات مجلس می‌افتد، بنابراین نمی‌توان سرانجام طرح استیضاح‌ها را  پیش بینی کرد اما مطمئنا نمایندگان تحت تاثیر خواست مردم اقدامات‌شان را انجام خواهند داد.

گرچه طرح سوال یا استیضاح از ابزارهای نظارتی نمایندگان مجلس برای انجام وظایف‌شان محسوب می‌شود اما دولتمردان نیز مطرح می‌کنند که اصلاح قیمت بنزین با تصمیم و تایید روسای سه قوه صورت گرفته و اجرایی شدن این طرح گرچه برخی نارضایتی‌هایی را درپی داشته اما مجلس و سایر نهادها نیز باید دولت را در اجرای این جراحی بزرگ اقتصادی همراهی کنند و شرایط حساس کنونی محل حساب کشی بین دولت و مجلس نیست.