علی محمدزاده/
دیروز در خبرها آمده بود معاون هماهنگی و مدیریت امور زائران استانداری خراسان رضوی گفته است با متصدیان خانه‌مسافرهای غیرمجازی که تاکنون نسبت به دریافت مجوز اقدام نکرده‌اند، در ایام نوروز 99 برخورد جدی خواهد شد.
اینکه متولیان ساماندهی این موضوع از هم اکنون به فکر نوروز افتاده‌اند جای قدردانی دارد و مانند بسیاری از طرح‌های مشابه چند هفته مانده به موعد مورد نظر، به فکر اجرای برنامه‌ها نمی‌افتند تصمیم خوبی است که ما نیز امیدواریم نوروز 99 آخرین دوره فعالیت خانه‌مسافرهای غیرمجاز در مشهد باشد.
اما با نگاهی به اتفاقات افتاده در این حوزه در سال‌های گذشته شاید نتوان با قاطعیت از تحقق این آرزو سخن گفت، چراکه اگر بخواهیم اندکی بی‌تعارف به تحلیل موضوع بپردازیم، خواهیم دید ساماندهی خانه‌مسافرها در حد برنامه‌ریزی و ترسیم طرح روی کاغذ راحت و ساده به نظر می‌رسد، ولی آنچه در عمل رخ می‌دهد اندکی با این نظریات متفاوت است.
• خانه‌مسافرهای تاریخی
با نگاهی به آمارهای اعلامی از سوی متولیان این حوزه در سال‌های گذشته به ارقام متفاوتی می‌رسیم که مثلاً از نزدیک به 9هزار خانه‌مسافر در اواخر دهه هشتاد تا به 4هزار مورد در سال جاری تغییر کرده، ولی همچنان به عنوان یک چالش جدی کلانشهر مشهد در بخش گردشگری و زیارتی مطرح است.
اما نکته قابل توجه در امر ساماندهی خانه‌مسافرها همین آمارهای متفاوت است به عنوان نمونه 26دی‌ماه سال 96 رئیس انجمن هتلداران کشور گفت: در مشهد ٧ هزار (در کشور ٢۴٠ هزار) خانه‌مسافر شناسایی شده و با توجه به مشکلاتی که از سوی این خانه‌مسافرها به جامعه هتلداران تحمیل شده و با رایزنی‌های مختلف خوشبختانه ممانعت‌هایی برای صدور مجوز برای این خانه‌مسافرها در حال اجراست.
۱۳ اسفند ۱۳۹۷ معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی بیان کرد: افزون بر 4 هزار خانه شخصی فعال در زمینه اقامت مسافران شناسایی شده‌اند و در حال حاضر 900 خانه‌مسافر در مشهد شرایط دریافت مجوز را دارند و ممانعت از فعالیت آن‌ها قانونی نیست.
یوسف بیدخوری می‌افزاید: به دلیل قانونی بودن خانه‌های مسافر در خراسان رضوی، نمی‌توان از فعالیت آن‌ها ممانعت کرد و هیچ اعتراضی در ارتباط با فعالیت آن‌ها مورد قبول واقع نمی‌شود، خانه مسافرها مورد حمایت تأسیسات گردشگری هستند و کسی نمی‌تواند از فعالیت آن‌ها جلوگیری کند.
لذا با توجه به ارقام اعلامی از سوی دو منبع رسمی این پرسش مطرح است که آیا در مدت یک سال از دی ماه 96 تا اسفند 97 مالکان نزدیک به 3هزار خانه مسافر تصمیم به خداحافظی از این حوزه گرفته‌اند؟
با تمام اوصاف آنچه مسلم است چند هزار خانه مسافر در مشهد و به طور خاص در بافت مرکزی و کوچه‌های قدیمی این شهر وجود دارند که سالیان سال است به منبع درآمدی برای مالکان یا افرادی که آن‌ها را برای اجاره دادن به مسافران اجاره می‌کنند، تبدیل شده‌اند.
• ساماندهی طولانی 4هزار خانه‌مسافر
حال اگر بپذیریم که ارقام اعلامی از سوی مدیران گردشگری واقعی‌تر است باید ببینیم در دو سال گذشته چه تعداد از این خانه‌ها ساماندهی شده‌اند، چراکه اعداد و ارقام اعلامی از سوی خود این مدیران آنچنان که باید امیدوارکننده نیست.
15 تیرماه سال جاری معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی از پلمب 80 واحد غیرمجاز پذیرش مسافر خبر می‌دهد.
بیدخوری با تکرار دوباره وجود افزون بر 4هزار خانه‌مسافر در مشهد، می‌افزاید: تعداد خانه‌مسافرهایی که در مشهد از نظر آیین‌نامه و ضوابط، امکان دریافت مجوز فعالیت دارند ۷۵۰ باب است و تابستان امسال برای ۶۵۰ خانه‌مسافر در مشهد مجوز موقت فعالیت به منظور پذیرش و اقامت زائران صادر شده است.
کمتر از دوماه پس از این خبر در تاریخ 8 شهریور ماه سال جاری معاون هماهنگی و مدیریت امور زائران استانداری خراسان رضوی اعلام می‌کند: بر اساس مصوبه ستاد خدمات سفر، خانه‌مسافرهای فاقد مجوز تا پایان شهریورماه ساماندهی می‌شوند.
محمد صادق براتی در جلسه ستاد اجرایی خدمات سفر استان اظهار می‌کند: با انجام پژوهش‌های میدانی، پنج نیاز ضروری زائران در مشهد احصا شده است، بنابراین پاسخگویی و رفع آنان از اولویت‌های این ستاد است.
اولین انتظار؛ نظارت و کنترل گرانی‌ها در شهر مشهد است که باید دستگاه‌های متولی در این راستا اقدام کنند. گرانی کالا و یا به تعبیر مناسب‌تر، تفاوت قیمت‌ها در مشهد قابل قبول نیست و دستگاه‌های نظارتی با تلاش مستمر این مشکل را در اسرع وقت برطرف کنند.
وی می‌افزاید: موضوع دومی که مورد انتظار زائران بوده، رسیدگی و نظارت بر اماکن و اقامتگاه‌هاست؛ نظارت بر اماکن اقامتی دارای مجوز به صورت مستمر توسط دستگاه‌های ناظر و اداره کل میراث فرهنگی انجام می‌گیرد، اما خانه‌مسافرهای فاقد مجوز مشکلاتی را ایجاد کرده‌اند که براساس مصوبه ستاد اجرایی خدمات سفر، این گونه اقامتگاه‌ها باید ضمن دریافت مجوزهای قانونی تا پایان شهریورماه ساماندهی شوند.
وی مشکلات ترافیکی و کمبود پارکینگ اطراف حرم و افزایش امکانات تفریحی و رفاهی را از دیگر نیازهای زائران می‌داند.
• آغاز مأموریتی تابستانه از زمستان
حال با بازگشت به خبر اعلامی که در ابتدای مطلب به آن اشاره شد به نظر می‌رسد مأموریت ساماندهی خانه‌مسافرها یک بار دیگر تکرار شده و تنها تفاوت این بار با دفعات قبلی فقط زمان اعلام آن است و در فصلی که خبری از حضور میلیونی زائران در شهر نیست، متولیان این حوزه مأموریت دارند تا وظیفه خود را انجام دهند.
محمد صادق براتی در جلسه روز گذشته ستاد اجرایی خدمات سفر استان خراسان رضوی می‌افزاید: در فرصت باقیمانده وضعیت خانه‌مسافرهای فاقد مجوز بررسی و در صورت عدم پیگیری برای دریافت مجوز از اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان، برخورد جدی و قانونی با آنان صورت خواهد گرفت.
نکته قابل توجه دیگر اینکه بنا به اعلام معاون استاندار در هشتم شهریور ماه قرار بود پایان همان ماه آخرین مهلت ساماندهی خانه‌مسافرها باشد وبه نظر می‌رسد تعبیر دستور اخیر این باشد که در پایان شهریور ماه اتفاق خاصی نیفتاده و ادامه کارهای ناتمام از هم اکنون در دستورکار است.
امیدواریم آغاز مأموریتی که اهدافش در ماه‌های گرم سال تعریف شده در روزهای سرد زمستان دستاوردهای ملموس‌تری برای زائران و مجاوران داشته باشد.
نظر شما