کیان راد/

جنسش انگار با تمام نمازجمعه‌های دیگر فرق داشت. از سربندهای «یا منتقم» که در مصلی توزیع می‌شد بگیر، تا تصاویر حاج قاسم و مردمی که از سر و کول هم بالا می‌رفتند تا خودشان را زودتر به مصلی برسانند. این احتمالاً اولین نمازجمعه تهران بود که بزرگ‌ترین رسانه‌های جهان هم بخشی از برنامه‌هایشان را به پخش زنده خطبه‌های آن اختصاص داده بودند. لابد تقدیر این بود که حالا و پس از گذشت‌ حدود ۴۰ سال از ۲۸ دی ماه ۵۸، آن بخش از خطابه رهبر انقلاب در اولین نماز جمعه‌ای که از سوی امام خمینی(ره) به امامت جمعه منصوب شده بودند را بهتر از همیشه درک کنیم: «نماز جمعه یک واجب سمبلیک است، یک سمبل و رمز است، اولاً نماز است و ذکر خداست. ثانیاً سلاح است، حالت جنگیدن با دشمن خدا و با شیطان‌هاست. امام جمعه که رمز نماز جمعه است باید عصای خود را سلاحی قرار بدهد و در مقابل مردم بایستد و اساسی‌ترین و لازم‌ترین و اصلی‌ترین مسائل را در اجتماعی بزرگ از زبانی ایمن و مورد اطمینان با مردم درمیان بگذارد».

و ان یکاد بخوانید

شهادت حاج قاسم، موشکباران عین‌الاسد در عراق که نخستین حمله به پایگاه نظامی آمریکا پس از جنگ جهانی دوم به‌حساب می‌آمد، سانحه سقوط بوئینگ اوکراینی و ورود سه کشور اروپایی عضو برجام به مرحله جدید یا همان مکانیسم ماشه؛ مجموع این اتفاقات را که کنار هم بگذارید، متوجه خواهید شد چرا کاربران فضای مجازی از عصر روز پنجشنبه، هشتگ #نماز_جمعه_تاریخ_ساز را در توییتر فارسی ترند کردند و از نماز جمعه‌ای نوشتند که با تمام نماز جمعه‌های دیگر تفاوت داشت و قرار بود در تاریخ ۴۰ ساله انقلاب، ثبت شود. در ادامه چند نمونه از توییت‌هایی که کاربران فضای مجازی منتشر کرده بودند را می‌خوانید: «وان یکاد بخوانید که ماه می‌آید... جمعیت میلیونی ملت ایران در تشییع سردار سلیمانی را فراموش کردید و به چند صد نفر در کف خیابان دلخوش کردید. پس مجدد حضور عظیم مردم ایران و پرچم‌های لگدمال شده در زیر پای آن‌ها را نگاه کنید... از شهید نواب صفوی پرسیدند شما چرا آرام نمی‌نشینی. ببین آیت الله بروجردی آرام است. گفت آقای بروجردی سرهنگ است و من سرباز. اگر سرباز کارشو درست انجام نده، سرهنگ و فرماندهان مجبور می‌شن بیان تو میدون. حالا ببینید ما سربازها در کجا کوتاهی کردیم که قرار است فرمانده وارد میدان شود».

استعفا!؟

مثل همیشه، در ابتدای کار، حاشیه‌ها پررنگ‌تر از متن بودند. در روزهای پیش از برگزاری نمازجمعه، چند فیلم در ارتباط با ممانعت دانشجویان از رد شدن از روی پرچم آمریکا در فضای مجازی منتشر شده بود. این فیلم‌های جنجالی حتی به دست دولتمردان آمریکایی هم رسیده بود و بعضی‌هایشان با استناد به همین فیلم، مدعی شده بودند مردم ایران هیچ دشمنی‌ای با حکومت آمریکا ندارند! اما فیلم‌هایی که چند ساعت پیش از برگزاری نماز جمعه در فضای مجازی منتشر شد، نشان می‌داد نمازگزاران با استفاده از پرچم آمریکا کفش‌هایشان را تمیز می‌کنند! این فیلم با سرعت زیادی در توییتر فارسی دست به دست شد. یکی از کاربران به زبان انگلیسی خطاب به ترامپ نوشته بود: «تصویر واقعی مردم ایران را ببین و بترس؛ مثل سربازهایت در عین الاسد».

این البته تنها حاشیه پیش از برگزاری نماز جمعه نبود. چند ساعت مانده به آغاز خطبه‌خوانی رهبر انقلاب، رسانه‌های آن‌طرف آبی شروع به شایعه‌پراکنی در مورد حضور آشوبگران در میان نمازگزاران کردند و مدعی شدند قرار است معترضان ایرانی در هنگام سخنرانی رهبر انقلاب، جو مراسم را به‌هم بزنند! برخی از شبکه‌ها هم مدعی شدند رهبر معظم انقلاب قصد دارند در نمازجمعه تهران، استعفایشان را اعلام کنند! شایعه‌ای که البته فقط چند ساعت بعد و پس از پایان مراسم، تبدیل به سوژه شوخی‌های توییتری کاربران شد. یکی از کاربران دراین‌باره نوشته بود: «شاید باورتون نشه ولی براندازهای توییتری حتی الان هم معتقدن آیت الله خامنه‌ای به زبان عربی انصراف دادن تا کسی نفهمه و نظام هم درحال سقوطه. همین‌قدر تباه».

ملت مقاومت

کاربران فقط چند ساعت پس از پایان نمازجمعه تهران، علاوه بر هشتگ #نماز_جمعه_تاریخ_ساز، هشتگ #ملت_مقاومت_علیه_آمریکا را هم در توییتر فارسی داغ کردند. در ادامه چند نمونه از توییت‌های منتشر شده در قالب این هشتگ‌ها را می‌خوانید: «وقتی از ملت مقاومت علیه آمریکا صحبت می‌کنیم، از ملت قاسم سلیمانی‌پروری حرف می‌زنیم که مادرانش لالایی جهاد و مقاومت در گوش نوزادان زمزمه می‌کنند. از ملتی حرف می‌زنیم که ۴۰ سال، در مقابله با استکبار آمریکا، شهید داد اما بیدارتر و مقاوم‌تر و مجاهدتر شد... ‌امام روح الله: ما می‌گوییم تا شرک و کفر هست، مبارزه هست و تا مبارزه هست ما هستیم. امام خامنه ای: رزمندگان سپاه قدس، ‌رزمندگان بدون مرز هستند و هرکجا لازم باشند هستند. خامنه‌ای، خمینی دیگر است... ‌کسینجر و سایر مغزهای متفکر غربی، نویسندگان و اندیشمندان غربی به زودی خواهند نوشت زوال امپریالسیم و قدرت پوشالی آمریکا و صهیونیست از لحظه شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی سرعت بیشتری به خود خواهد گرفت. خوشا به حال ما که نظاره‌گر سقوط آن‌ها خواهیم بود».

بیست و هفتم دی ماه ۹۸

در کنار کاربران فضای مجازی اما چهره‌های شاخص سیاسی، فرهنگی و رسانه‌ای هم به نمازجمعه تاریخ‌ساز، واکنش نشان دادند. مهدی محمدی، تحلیلگر مسائل سیاسی در صفحه شخصی خود در توییترنوشته بود: «انرژی‌های عظیم آزاد شده پس از شهادت حاج قاسم سلیمانی باید صرف چه چیزی شود؟ رهبر انقلاب تکلیفش را روشن فرمودند: قوی‌تر شدن ایران و کنار گذاشتن هر جریانی که می‌خواهد ایران را ضعیف کند».

عطاالله مهاجرانی هم دراین‌باره نوشته بود: «انا اعطیناک الکوثر... ملت ایران مصداق کامل و تفسیر زنده کوثر است. نماز جمعه تهران را می‌بینم. درود بر ملتی زنده، هوشمند، امیدبخش و پاک‌کننده غبارها و آلودگی‌ها و آلایش‌ها».

برای حسن ختام اما بد نیست تحلیل جمع و جور و دقیق علی علیزاده از نمازجمعه تاریخ‌ساز را بخوانید: «اگر آقای خامنه‌ای طرح جدیدی ارائه می‌کرد و سخنی متفاوت می‌گفت عملاً در مقام واکنش به ترامپ قرار می‌گرفت و می‌پذیرفت که در وضعیت اضطراری و دشواری هستیم. این می‌توانست باعث افزایش اضطراب جامعه شود. اما سخنرانی او نشان داد وضع فرقی نکرده. راه همان است. «نه جنگ می‌شود نه مذاکره می‌کنیم» برخلاف توقع مخالفان و مدافعان، سخنرانی رهبر ایران محتوای متفاوت و برجسته‌ای نداشت. به گمانم این، کاملاً عامدانه و هوشیارانه بود. رهبر ایران با انتخاب این فرم ساده می‌خواست جامعه‌ای که دو هفته یک بند زیرفشار روانی-هیجانی-احساسی بالا و پایین شده را التهاب‌زدایی و آرام کند و موفق شد. عتاب می‌کنند که آقای خامنه‌ای را باید رهبر کل منطقه و مسلمانان جهان خطاب کنی. مطمئنم اگر ارتش سایبری سعودی می‌خواست به مقاومت ضربه بزند با اکانت‌های جعلی همین را می‌گفت. فتنه سوریه و ناآرامی‌های اخیر عراق و لبنان را ندیدید؟ نمی‌فهمید نگاه امپریالیستی شما منطقه را مقابل ایران قرار می‌دهد؟ در خطبه عربی رهبر ایران خواهان اتحاد همه ملت‌های منطقه حول دو هدف اصلی شد: بیرون کردن امپریالیسم از منطقه و حذف پیوست استعماری اسرائیل؛ و برای حصول این دو هدف خواهان اتحاد نظامی-رسانه‌ای-اقتصادی شد. صحیح است. آزادسازی کل منطقه نیازمند اتحاد همه ملت‌ها فارغ از خطوط تفرقه مذهبی است. برای ثبت در تاریخ: آن جنتلمن‌های پشت میز مذاکره همان تروریست‌های فرودگاه بغداد هستند. فقط لباس عوض می‌کنند. تنها راه پیش روی ملت ایران این است که قوی بشود. رهبر ایرانیان. جمعه بیست و هفتم دی‌ماه ۹۸».