قدس آنلاین: اردشیر پشنگ، کارشناس مسائل ترکیه در گفت‌وگو با قدس درباره تحولات اخیر ادلب و آینده روابط ایران و ترکیه در سایه تنش‌های اخیر، اظهار داشت: اتفاقی که این روزها در ادلب در حال وقوع است، در واقع محصول شکست راهبرهای مختلف ترکیه در برابر دولت سوریه و برآوردهای اشتباه دیپلماتیک و نظامی ترکیه است که آن‌هم به دلیل این است که نیروهای ترک پیگیر نوعی آرمان‌گرایی در راستای منافع ملی ترکیه یا دولتمردان آن بودند و واقعیات را به حاشیه بردند. ترکیه در بحران سوریه طی مقاطع مختلف، راهبردهای مختلفی را ازجمله تلاش برای ساقط کردن دولت سوریه، دمیدن در جنگ داخلی این کشور، به حاشیه راندن تشکیلات سیاسی و دستاوردهای اقدام‌های کردها انجام داده است.

این کارشناس مسائل ترکیه ادامه داد: همچنین تلاش برای حضور در مناطقی از سوریه در راستای اثرگذاری و تداوم نقش‌آفرینی در معادلات آینده این کشور از دیگر اهداف دولت ترکیه است؛ زیرا ترکیه این رویکرد را دارد که هرچه مقدار نفوذش در آینده تحولات سوریه پررنگ‌تر باشد، قطعاً امکان تقویت مواضع متحدان و شانس کسب منافع متعدد افزایش خواهد یافت، اما هر بار عملاً با شکست و موانع جدی روبه‌رو شده است.

بحران اخیر ادلب، واکنش ناگزیر و احساسی ترکیه بود

وی همچنین افزود: درگیری‌های اخیر ترکیه در ادلب به‌نوعی واکنش ناگزیر و احساسی ترکیه بود و درواقع اردوغان از این طریق در تلاش است تا افکار عمومی را درباره کشته شدن سربازان که به نوعی قدرت ترکیه را زیر سؤال برده، قانع کند. البته دولت ترکیه از یک‌سو ناامید از جلب حمایت ناتو و از طرف دیگر متأثر از واکنش روسیه است، به همین دلیل امکان تداوم درگیری و تنش‌ها برای ترکیه چندان مطرح نیست.

اردشیر پشنگ گفت: تحولاتی که در شمال سوریه در حال وقوع است، بدون شک محور سه‌گانه مسکو، تهران و آنکارا را تحت شعاع خود قرار داده است. مکانیسم‌ها و تدابیری که این محور اندیشیده بود، با توجه به اینکه بین دو ضلع جدی آن یعنی ترکیه و روسیه درگیری مستقیم وجود دارد و ترکیه نیز اقدام‌هایی را علیه ایران انجام داده، عملاً خنثی‌شده است. بین ایران و ترکیه همیشه دوگانه دوستی و رقابت برقرار بوده و دو دولت درعین‌حال که ارتباطات دوستانه و سازنده‌ای با هم دارند اما بااین‌حال رقیب جدی یکدیگر در بخش‌های مختلف خاورمیانه به شمار می‌روند. نه آن رقابت می‌تواند همه آن همکاری‌ها را تحت‌شعاع خود قرار بدهد و نه آن همکاری می‌تواند بر کاهش رقابت‌ها تأثیر بگذارد.

این کارشناس مسائل ترکیه معتقد است: در شرایط کنونی به نظر می‌رسد آن بعد رقابت‌جویی ترکیه پررنگ‌تر و میزان همکاری‌ها کم خواهد شد، اما بازهم اثرگذاری این رقابت‌ها به وابستگی متقابل طرفین در حوزه‌های مختلف ازجمله حوزه‌های اقتصادی و برخی مسائل امنیتی خاورمیانه سرایت نخواهد کرد. آینده روابط ایران و ترکیه همچنان به‌صورت مدل دوگانه همکاری و رقابت ادامه پیدا خواهد کرد و متأثر از مؤلفه‌های مختلفی خواهد بود و درنهایت گرچه ممکن است هر یک از این دولت‌ها بر سر موضوعات مختلفی دچار مشکل شوند، اما سعی می‌کنند روابطشان دوستانه‌تر باشد.

وی بیان کرد: اقتصاد، نقطه جلب و تقویت روابط ایران و ترکیه است و وابستگی متقابل بین دو کشور جریان دارد. در حال حاضر کشورمان تحت تحریم‌های مختلف قرار دارد و ترکیه یکی از معدود کشورهایی است که به طرق مختلف و به‌صورت پیدا و پنهان به ایران کمک می‌کند. البته خود ترکیه هم از این کمک‌ها سود می‌برد و این مکمل بودن سبب می‌شود که طرفین ارتباطات خود را همچنان حفظ کنند.

این کارشناس مسائل ترکیه همچنین درباره پیشنهاد ایران برای برگزاری نشست سه‌جانبه به‌عنوان راه‌حلی در راستای کاهش تنش‌های اخیر، گفت: پیشنهاد ایران برای برگزاری نشست سه‌جانبه می‌تواند اقدامی نتیجه‌بخش باشد، البته اگر طرفین در شرایط فعلی برگزاری چنین مذاکراتی را بپذیرند و به تهران بیایند. اتحاد سه‌گانه ایران، ترکیه و روسیه در قبال بحران سوریه یک اتحاد تاکتیکی کوتاه‌مدت بود و از همان زمان نیز پیش‌بینی می‌شد که هر یک از این دولت‌ها اهداف بلندمدت و متضادی در خصوص بحران سوریه داشته باشند و همکاری‌شان کوتاه‌مدت و در حوزه‌های محدود باشد.

وی ابراز کرد: در حال حاضر، دوره آن همکاری کوتاه‌مدت و محدود به‌نوعی سپری‌شده و نبرد بر سر دیدگاه‌های راهبردی است. گرچه درخواست تهران برای برگزاری نشست می‌تواند به‌طور محدود از سطح تنش‌ها بکاهد، اما در نهایت باید یکی از طرف‌ها عقب‌نشینی جدی داشته باشد که البته عقب‌نشینی از سوی ترکیه محتمل‌ترین گزینه خواهد بود.

انتهای پیام/