مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در روزهای اخیر با تکرار ادعاهای بیپایه علیه جمهوری اسلامی ایران، مدعی شد تهران به بازرسان آژانس اجازه دسترسی به برخی مکانهای مورد نظر را نمیدهد؛ موضعی که به نحوی دیگر از زبان انگلیس نیز مطرح شد. «دومینیک راب» وزیر امور خارجه انگلیس دیروز گفت: به ایران اجازه دستیابی به سلاح هستهای داده نخواهد شد.
با این حال رافائل گروسی در بیانیهای مدعی شده بود این مسئله به شکل منفی بر توانایی آژانس برای شفاف سازی و رفع این سؤالات و ارائه تضمین معتبر درخصوص نبود مواد و فعالیتهای هستهای اعلام نشده در ایران تأثیر میگذارد. وی گفته بود: من از ایران میخواهم تا هرچه فوری و به طور کامل با آژانس، ازجمله از طریق ارائه دسترسی مناسب به مکانهای مورد نظر آژانس همکاری کند.
این اظهارات مدیر کل آژانس در حالی است که بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران پیش از این گفته بود درخواست اطلاعات و دسترسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید مبانی حقوقی داشته باشد و ما راجع به بخشی از درخواستها و دسترسیهایی که آژانس داشته، ملاحظهای داشتیم که این ملاحظات حقوقی بوده است و همیشه بر آنها پافشاری کردهایم، از جمله درخواست بعضی اطلاعات در مورد بعضی مکانها.
ردپای رژیم صهیونیستی در گزارش اخیر
اما سخنان کمالوندی بیانگر ردپای فشارهای رژیم صهیونیستی بر آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای دستیابی به اطلاعات حساس کشورمان است. وی در همین باره گفته است: بخشی از این اطلاعات تعریف شده توسط رژیم صهیونیستی در اختیار آژانش بینالمللی انرژی اتمی قرار گرفته است و فشار زیادی هم از ناحیه این رژیم چه در دوره آقای یوکیا آمانو، مدیرکل سابق آژانس و چه در دوره آقای رافائل گروسی، مدیر کل کنونی بوده است که آژانس بینالمللی انرژی اتمی اینها را به عنوان اسناد و مدارکی که اتقان دارد بپذیرد، اما اینها در تعاریف پروتکلی و پادمانی نمیگنجد.
فضاسازیهای جدید آژانس علیه ایران در حالی صورت میگیرد که در هیچ یک از گزارشهای منتشر شده خود علیه برنامه هستهای ایران و نقض برجام از سوی کشورمان مدرک مستندی ارائه نکرده است، اما دیدارهای اخیر مدیر کل آژانس با مقامات اروپایی از جمله رئیس جمهور فرانسه از یکسو و اظهارات کمالوندی درباره تغذیه اطلاعاتی آژانس توسط رژیم صهیونیستی، حکایت از هماهنگی بین آژانس و مخالفان برنامه هستهای ایران برای افزایش فشارها و تلاش برای دستیابی به اهداف مدنظرشان دارد. البته رافائل گروسی، سیاسی کاری آژانس درباره محتوای گزارش این نهاد را رد میکند و گزارش آژانس را بر اساس واقعیتهای بازرسان میداند.
ادعاهایی که به اثبات نرسیده است
مبنای این گزارش آژانس، اسناد و اطلاعات ادعایی رژیم صهیونیستی است و مقامات رسمی این رژیم برآورد کردند که ۵۵ هزار صفحه سند و هزاران فایل روی سی دی درباره برنامه هستهای ایران در اختیار دارند، گرچه به اذعان برخی از محققان هستهای که به سرزمینهای اشغالی سفر کرده بودند، اعتبار سنجی اسناد ادعایی رژیم اسرائیل به اثبات نرسیده است. به نظر میرسد آژانس از نقطه ضعف اصلی خود یعنی همان نداشتن ابزاری برای جمع آوری اطلاعات و تکیه بر اطلاعات و ادعاهای مطرح شده توسط اعضای خود برای ارائه چنین گزارشهایی بهره میبرد و عملاً در نظارت مستمر بر فعالیتهای هستهای اعضایش برخوردی دوگانه و سیاسی دارد، به گونهای که ایران بهدلیل پذیرش معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای( NPT) باید مستمراً مورد نظارت قرار گیرد، اما برخی دیگر همچون رژیم صهیونیستی که آژانس در گزارش اخیر خود علیه کشورمان به اطلاعات مطرح شده توسط آن استناد کرده، از اینگونه موضع گیریهای آژانس مصون مانده است.
اجماعی علیه ایران شکل نمیگیرد
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بر این باور است که تمام دولتهایی که در موضوع هستهای ایران نقش تنش زدا بازی میکردند به تدریج در حال تنش زایی هستند. اروپاییها که در پرونده FATF رویکرد تنش زدایی داشتند و سعی کردند ایران وارد لیست سیاه نشود، اما این بار نسبت به گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی درخصوص موضوع هستهای ایران بیتفاوت شدند و آژانس هم جنبه سیاسی گزارش را تقویت کرده است.
حشمتالله فلاحت پیشه در گفتوگو با قدس تصریح کرد: گزارش آژانس از جنبه فنی مسئله خاصی ندارد و هیچ تخلفی درباره برنامههای ایران مطرح نمی کند و تنها میگوید که ایران از حدود مشخص شده برجام درباره میزان تولید سوخت گذر کرده؛ موضوعی که ایران هم آن را اعلام کرده است. با این حال عبور از میزان تعیین شده در برجام، به معنای نقض ان پی تی نیست و ایران برنامههای خود را کاملاً در قالب ان پی تی پیش میبرد.
نماینده مردم اسلامآباد غرب در مجلس افزود: گرچه در بخشی از گزارش آژانس عنوان شده بود ایران اجازه دسترسی به برخی اماکن را نداده است، اما باید گفت ایران تا پیش از این اجازه دسترسی و بازرسی به آژانس را در قالب پروتکلهای الحاقی میداد که بر اساس برجام اجرایی شده بود. زمانی که آمریکاییها برجام را رد کردند و اروپا نیز در این باره عملکرد منفعلانهای داشت، بدین ترتیب ایران تعهدی ندارد که بازرسیهای مازاد بر ان پی تی را بپذیرد.
وی همچنین درباره تبعات گزارش سیاسی آژانس برای کشورمان گفت: از مدتی قبل فضای منفی علیه ایران شکل گرفته بود و ایران آماده چنین برخوردهایی بود. حداکثر کاری که با توجه به این گزارش صورت میگیرد، این است که پس از برگزاری چندین جلسه در شورای حکام، از شورا خواسته میشود که پرونده ایران به شورای امنیت برود و از آنجایی که رأی گیری درباره آن باید به صورت اجماعی باشد، بعید میدانم کشورهایی مانند چین و روسیه زیر بار تصمیمی علیه ایران بروند. مسلماً در کوتاه مدت اجماعی علیه ایران شکل نمیگیرد و معتقدم در بلند مدت نیز یک فضای دیپلماتیک تازهای بین ایران و غربیها شکل بگیرد.
نظر شما