محبوبه علیپور/

 بنا بر قواعد سازمان بهداشت جهانی؛ تمام پسماندهای مراکز بهداشتی و درمانی که نتیجه فعالیت در حوزه‌های پرستاری، پژوهشی و آزمایشگاهی هستند بین ۷۵ تا ۹۹ درصد بی‌خطر بوده و ۱۹ تا ۲۹درصد پرخطر محسوب شده و نیازمند شرایط دفن و معدوم‌سازی خاص هستند. پرسش اینجاست که در حال حاضر و با توجه به شرایط شیوع کرونا وضعیت مدیریت پسماندهای بیمارستانی در شهر ما چه تغییری کرده است؟

*رشد دوبرابری پسماندهای عفونی

مدیر گروه بهداشت محیط حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی مشهد می‌گوید: به دنبال شیوع کرونا، مطب‌ها و کلینیک‌ها تعطیل شد و همین امر در کاهش پسماندهای رایج پزشکی اثرگذار بود. همچنین در مراکز بیمارستانی نیز خدمات درمانی مرسوم، متأثر از همین قضیه با کاهش پذیرش بیماران روبه‌رو شد که این مسائل منجر به کاهش تولید پسماندهای پزشکی رایج شده است. البته در مقابل شیوع کرونا موجب شده میزان پسماندهای عفونی در بیمارستان‌های فعال در این حوزه به بیش از دو برابر افزوده شود.

علی‌اصغر حسنی در ادامه خاطرنشان می‌کند: گرچه همواره بر مدیریت بی‌خطر پسماندهای پزشکی در مراکز درمانی و بیمارستانی تأکید شده و تجهیزات لازم نیز برای این قضیه وجود داشته اما در شرایط فعلی و افزایش حجم پسماندهای عفونی، مراکز بیمارستانی شیفت‌های فعالیت خود را برای بی خطرسازی پسماندهای یاد شده افزایش داده‌اند. برخی بیمارستان‌ها نیز با خرید ملزومات مورد نظر به تکمیل تجهیزات خود پرداختند. همچنین در تعامل با بخش‌های خصوصی مقرر شده در صورتی که امکانات و تجهیزات برای این قضیه در بیمارستان‌های فعال، کفایت نکند از امکانات آن‌ها استفاده شود. البته خوشبختانه تا امروز امکانات یاد شده برای ارائه خدمت در بیمارستان‌های فعال کافی است چنان که در حال حاضر روزانه ۱۵ تن پسماند عفونی در بیمارستانهای مشهد بی خطرسازی می‌شود.

این صاحبنظر در حوزه سلامت بهداشت محیط تأکید می‌کند: به دلیل نظارت‌هایی که از سوی سازمان‌های متولی بر مدیریت پسماندها وجود دارد هیچ گونه نگرانی در این زمینه نداریم اما شاهدیم که برخی شهروندان دستکش و یا ماسک‌های استفاده شده را در سطح شهر رها می‌کنند که این امر خطرناک است؛ چراکه وسایل حفاظتی یاد شده به عنوان زباله‌های عفونی ضمن آنکه سلامت پاکبانان را تهدید می‌کند می‌تواند در انتشار بیماری به دیگر شهروندان اثرگذار باشد.

*افزایش ۸درصدی پسماندهای شهر در تعطیلات نوروزی

بنا بر گفته کارشناسان حوزه شهری؛ روزانه در مشهد ۲هزار تن زباله تولید می‌شود که ۱۸ تن از این میزان را پسماندهای بیمارستانی و عفونی تشکیل می‌دهند. این در حالی است که روند تولید پسماندها در هفته‌های اخیر تغییراتی داشته است.

مدیرعامل مدیریت سازمان بازیافت شهرداری مشهد در این باره می‌گوید: به طور کلی میزان پسماندها در شهر ما در اسفند ۹۸ نسبت به مدت مشابه در سال۹۷؛ ۱۱درصد و در ۱۵ روز نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸ درصد افزایش داشته است. البته در برخی مناطق همانند منطقه ۷ و ثامن که هر ساله محل تردد زائران و مسافران بوده به دلیل محدودیت‌هایی که در ترددها حاکم شده شاهد کاهش تولید پسماندها هستیم.

ابوالفضل کریمیان درباره اقدام‌های شهرداری در مدیریت پسماندها در شرایط شیوع کرونا اظهار می‌کند: روند مدیریت پسماندها در شرایط عادی شامل جمع‌آوری، پردازش، بازیافت و دفن است که در نخستین اقدام به منظور کاهش مخاطرات پسماندهای بیمارستانی مرحله پردازش حذف شده و همه زباله‌های یاد شده عفونی تلقی می‌شود.

وی در ادامه یادآور می‌شود: از آنجا که در مدیریت پسماندها موضوع پیشگیری از نفوذ شیرابه‌ها به لایه‌های زمین از دیدگاه سلامت محیط زیست اهمیت دارد از سال گذشته مقوله مدیریت مهندسی پسماندها را در محل ذخیره و دفن زباله‌ها به اجرا درآوردیم چنان که در قالب فضاهای سلولی به دفن پسماندها پرداختیم، در تداوم همین برنامه نیز ساخت مجموعه لندفیل را در دست داریم که در ماه‌های آینده به بهره‌برداری می‌رسد.