مهدی خالدی/

دبیرکل پیشین و از پایه‌گذاران «جنبش جهاد اسلامی فلسطین» شامگاه شنبه پس از تحمل یک دوره طولانی بیماری درگذشت. دکتر «رمضان عبدالله محمد شَلَح» که پس از شهید فتحی شقاقی دومین دبیرکل این جنبش رهایی‌بخش فلسطینی به شمار می‌رود تلاش کرد در دوران حضورش در رأس این حرکت مقاومتی، ضمن برقراری ارتباط صمیمانه با همه جریان‌ها و طیف‌های سیاسی، فکری و نظامی در فلسطین اشغالی مبارزه‌ای منسجم و هماهنگ برای آزادی قدس شریف رقم بزند.

رمضان عبدالله که بود؟

شلح، یکی از رهبران و مبارزان فعال فلسطینی در سال ۱۹۵۸ در منطقه شجاعیه در نوار غزه به دنیا آمد. استاد اقتصاد دانشگاه غزه پس از شهادت «فتحی شقاقی» در جزیره مالت به دست عوامل موساد، دبیر کلی این جنبش را از سال ۱۹۹۵ میلادی (۱۳۷۴) تا ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۸ عهده‌دار شد. زندگی در کشورهای مختلف، انجام فعالیت‌های گوناگون در حوزه‌های تاریخی، سیاسی، مذهبی، اقتصادی و تدریس از غزه تا لندن و آمریکا در کنار تسلط وی به سه زبان عربی، عبری و انگلیسی موجب شکل‌گیری شخصیتی قدرتمند از رمضان عبدالله شده بود. همین شخصیت قدرتمند و مواضع محکم وی در حمایت از آرمان فلسطین موجب شد وزارت خارجه آمریکا نامش را در سال 1995 به‌عنوان اولین فلسطینی در لیست سیاه تروریستی خود قرار دهد. عبدالله از 6 ماه پیش در رسانه‌ها حضور کمرنگی داشت. این اتفاق گمانه‌ها درباره ترور و به کما رفتن وی (بر اثر مسمومیت در توطئه موساد پس از انجام عمل قلب او) را تقویت کرده بود. پس از ابتلا وی به بیماری، زیاد نخاله به عنوان دبیرکل جنبش جهاد اسلامی انتخاب شده است.

تأکید بر وحدت فلسطینی و دوری از فرقه‌گرایی منطقه‌ای

یکی از ویژگی‌های مهم دوران مبارزاتی رمضان عبدالله حفظ ثبات در مسیر، هدف و شیوه مبارزه علیه رژیم صهیونیستی بود. محمد محسن فایضی در گفت‌وگو با قدس در تشریح ویژگی‌های شخصیتی دبیرکل پیشین جنبش جهاد اسلامی فلسطین گفت: با وجود محدودیت‌ها، فشارها و تغییرهای پیچیده در عرصه سیاسی فلسطین که موجب شده بسیاری از سران حامی مقاومت به سازش میل کنند یا تغییر ایدئولوژی در روش مبارزه بدهند؛ اما رمضان عبدالله شلح در بیش از دو دهه رهبری این جنبش، کمترین تغییر و افول از آرمان‌هایش را تجربه کرد. شخصیت آزاداندیش و کلان‌نگر او موجب شده جنبش جهاد اسلامی در سه دهه گذشته روابط خود را با بیشتر جریان‌های فلسطینی و کشورهای اسلامی و عربی حفظ نماید.

این تحلیلگر مسائل فلسطین یکی دیگر از ویژگی‌های مهم شلح و میراثش برای آیندگان را دوری از هرگونه فرقه‌گرایی مذهبی و تأکید بر شکل‌گیری دولت وحدت ملی فلسطینیان عنوان کرده و تصریح کرد: رمضان عبدالله با آنکه بارها اعلام کرده بود جهاد اسلامی به دنبال حضور در دولت و سهم‌خواهی نیست اما بر شکل‌گیری دولت وحدت ملی و گفت‌وگوهای فلسطینی بسیار تأکید می‌نمود. طرح 10 بندی رمضان عبدالله شلح در بیست و نهمین سالروز تأسیس جنبش جهاد (آبان 95) در همین راستا بود. شلح با محور قرار دادن قضیه فلسطین و وحدت، بر بسیاری از اختلافاتش با جریان‌های حماس و تشکیلات خودگردان بارها چشمپوشی کرد. ضمن آنکه با تمرکز بر موضوع اسرای فلسطینی بدون نگاه سیاسی و جناحی، اکنون به یکی از قدرتمندترین جریان‌های حمایت از اسرا تبدیل شده. فایضی در انتها افزود: رمضان عبدالله همچنین باوجود نزدیکی بسیار به ایران هیچ‌گاه در دام جبهه‌بندی‌های شیعی-سنی و جنگ‌های نیابتی فرقه‌ای در منطقه قرار نگرفت و سعی کرد تنها از جایگاه فلسطین و یک جریان مقاومت با دیگر کشورها و گروه‌ها ارتباط برقرار سازد. او برای محور مقاومت زحمات زیادی کشید و تمام تلاشش را برای تقویت مقاومت و تحکیم وحدت آن به کار بست. این دستاوردهای بزرگمردی است که ما معتقدیم همچنان زنده است و دستاوردهایش تا سالیان سال باقی خواهد ماند.