قدس آنلاین: طی روزهای گذشته شاهد وقوع برخی آتش سوزی‌ها در جنگل‌ها، پارک‌ها، اماکن عمومی و مناطق مختلف کشور هستیم. برخی علت آن را تعمدی، منفعت طلبی شخصی و بی مسئولیتی می دانند و برخی دیگر عامل آن را غیر عمدی اما ناشی از سهل انگاری، لامبالاتی و رها کردن زباله‌های مشتعل شونده در محیط زیست می‌دانند که در هر دو حالت عامل انسانی در آن دخیل است و اینگونه رفتارها هم از لحاظ اخلاقی و انسانی و هم از نگاه دین و روایات مختلف مطرح شده در مورد اهمیت به محیط زیست و درختان به عنوان موجود زنده مذموم و مورد نکوهش است.

درختان و گیاهان مظهر و تجلی توحید هستند

حجت الاسلام محمدحسین صالحی کارشناس امور دینی در گفت ­وگو با خبرنگار قدس آنلاین به توضیح جایگاه و اهمیت درختان و گیاهان در ارتباط با توحید، انسان ها و همه موجودات زنده پرداخت و گفت: وقتی ما به تمام آیات و احادیث نقل شده در مورد حیات گیاهان، طبیعت و درختان نگاه می کنیم، متوجه می شویم که خداوند سبحان یکی از آیات بزرگ و قدرت الهی و یکی از مظاهر بزرگ توحیدی را با استفاده از ماهیت و حقایق درختان بیان فرموده است؛ اگر خداوند سبحان نسبت به موقعیت زمین یک ارزشی قائل است و حیات را در زمین گسترانیده، اولین مظاهر حیات بر روی زمین گیاهان هستند. خداوند کریم در سوره واقعه انسان‌ها را خطاب قرار می‌دهد و می‌فرماید: أفرأیتم ما تحرثون: آیه به آنچه کشت می کنید نمی نگرید. أأنتم تزرعونه ام نحن الزارعون: آیا شما آنها را می‌رویانید یا ما آنها را می‌رویانیم. لذا کسی که مبدع و خالق و رویاننده گیاهان و درختان است، خدای متعال است.

حجت الاسلام صالحی افزود: خدای متعال در ادامه در مورد درختان که از آن برای تولید گرما و روشن کردن آتش استفاده می‌کنیم نیز می‌فرماید: أأنتم أنشأتم شجرتها أم نحن المنشئون: آیا درخت این(آتش) را شما بوجود آوردید یا ما خالق آن هستیم. خداوند در این آیات به انسان متذکر می‌شود که من این درختان و گیاهان را می‌رویانم و به تو رزق می‌دهم و زمین را زنده می‌کنم. موارد محدودی وجود دارد که خداوند از "یا"ی نسبت استفاده می کند و چیزی را به خود نسبت می دهد. مثلا در مورد انسان می فرماید: نفخت فیه من روحی: از روح خودم در او دمیدم یا می‌فرماید: وادخلی فی عبادی وادخلی جنتی: به جمع بندگانم و به بهشتم درآیید. از دیگر این موارد که خداوند به خود نسبت می دهد، همین زمین و حیاتی است که در آن قرار داده شده است. خداوند می‌فرماید: یا عبادی الذین آمنو، إن ارضی واسعة وایایی فاعبدون: ای بندگان من که ایمان آورده‌اید، زمین من گسترده است، پس مرا بپرستید. زمین چه شرافت و عظمتی دارد که خداوند آن را به خود نسبت می‌دهد؟ پیامبر اکرم(ص) نیز می‌فرماید: تحفظوا من الارض، فانها امکم: از زمین محافظت کنید، چراکه آن مادر(اصل) شماست. مبدأ حیات بشر و ادامه زندگی او زمین است. خداوند یکی از موارد تجلی توحید را در زمین قرار داده است؛ اینکه خداوند سبحان به انسان‌ها خطاب می‌کند: والله انبتکم من الارض نباتا: خداوند شما را به مانند گیاهان از زمین رویانید. چرا خداوند تا این حد به زمین، به درختان و گیاهان ارزش قائل است.

اگر کسی درختی را آب دهد گویی مؤمن تشنه‌ای را سیراب کرده است

این کارشناس امور دینی در ادامه توضیح داد: اساساً هیچ پیامبری نیامده است مگر آنکه کشاورزی در صدر بهترین شغلها نسبت به آن تأکید شده است. اگر ما به این درختان و گیاهان که آثار و آیات و تجلی قدرت خداوند بر روی زمین هستند توجه کنیم متوجه ارزش آنها خواهیم شد. خداوند از درخت بر حضرت موسی تجلی کرده است. در قرآن کریم می‌فرماید: فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِیَ مِنْ شَاطِئِ الْوَادِ الْأَیْمَنِ فِی الْبُقْعَةِ الْمُبَارَکَةِ مِنَ الشَّجَرَةِ أَنْ یَا مُوسَیٰ إِنِّی أَنَا اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ: چون موسی به آن آتش نزدیک شد به او از جانب راست آن وادی در آن بارگاه مبارک از آن درخت (مقدس) ندایی رسید که ای موسی منم خدای یکتا پروردگار جهانیان. درخت یک مظهر مبارک است و خداوند از زبان درخت برای پیامبر خود صحبت کرد. در احادیث داریم که می فرمایند اگر کسی درختی را آب دهد گویی مؤمن تشنه ای را آب داده است. حال روایت داریم کسی که انسان مؤمنی را سیراب کند، خداوند در بهشت او را از چشمه رحیق سیراب می کند. بنابراین ارزش درخت بسیار گرانبهاست و تجلی توحید و آیات الهی است؛ حتی کندن بی دلیل برگی از آن شکستن شاخه ها آن مذموم و نکوهیده است چه رسد به آنکه بخواهیم آن را آتش بزنیم، ما برای منافع شخصی خودمان آیات الهی و آثار توحید بر روی زمین را از بین ببریم. آیا کسی که درخت را مظهر خداوند بر روی زمین ببیند آیا می‌تواند به آن ظلم کند و آن را آتش بزند؟

وی با تأکید براینکه از بین بردن بی جهت درختان از بین بردن آثار و آیات الهی بر روی زمین گفت: امام صادق(ع) می فرماید: لاتقطعو الثمار، فیبعث الله علیکم العذاب صبا: درختان میوه دار را قطع نکنید، خداوند عذابی سختی را بر شما نازل می‌کند. نه فقط درختان میوه دار را، بلکه در جایی داریم درختانی که سایه دارند یا هر منفعت دیگری دارد، مگر آنکه قطع شود و درخت دیگری جای آن کاشته شود. از بین بردن بی جهت درختان از بین بردن نعم و آیات الهی است.

عاملان آتش سوزی‌های اخیر باید توبه و جبران خسارت کنند

حجت الاسلام صالحی در مورد رابطه درخت با انسان تأکید کرد: در روایات داریم که برخی درختان مانند درخت خرما از باقیمانده گل انسان خلق شده است و در برخی روایات گفته شده است که درخت نخل با انسان رابطه خویشاوندی دارد؛ انسان باید با درخت احساس قرابت داشته باشد و شکسته شدن یک شاخه درخت باید به منزل شکسته شدن دست خود تلقی شود، زندگی خود را با وجود درخت مشترک بداند؛ امام صادق(ع) می فرماید مثل انسان مثل طبیعت است. ساختار هر دو از گل است و استخوان در انسان به منزله درختان بر روی زمین و موی انسان به منزله گیاهان است؛ یعنی انسان خلاصه و فهرستی از همه عالم است. بنابراین انسان باید خود را با درخت متحد و نزدیک ببیند؛ درختان و گیاهان هم از لحاظ ساختار و نوع خلقت متذکر توحید و مظهر خداوند است هم از لحاظ منفعت دهی و منبع تغذیه برای انسان بسیار ارزشمند است و از آن جهت که نقاشی خداوند بر روی زمین و نشاط بخش است، روح انسان را جلا می دهد. لذا ما باید در حفظ طبیعت و این مایه حیات کوشا باشیم و نعمت های الهی را قدر بدانیم. اگر آتش سوزی هایی که اخیرا در حال رخ دادن است یکه اتفاق عمدی باشد که کفران قطعی است و عاملان آن باید توبه و جبران خسارت کنند، اگر هم غیرعمدی و به خاطر رها شدن زباله و رفتار نامناسب با طبیعت بوده، به مثابه قتل غیرعمد است که باید از آن توبه شود و خسارت‌ها جبران گردد.

امر به معروف ونهی از منکر در قبال عاملان آتش سوزی وظیفه عمومی است

کارشناس امور دینی در خصوص وظیفه دیگران بر لزوم امر به معروف مقصران تاکید کرد و افزود: امر به معروف در این مسئله امر به توحید است، امر به احیای حقیقت حیات و مظاهر الهی بر روی زمین است. درختان برای انسان ها آفریده شده و وظیفه حفاظت از آنها وظیفه انسان است. امام صادق(ع) می‌فرماید: کاشت درخت، آبیاری، هرس و حفاظت آن وظیفه انسان است. درختکاری باقی الصالحات و صدقه جاریه محسوب می شود. بنابراین چه معروفی بالاتر از اینکه ما نشانه قدرت الهی و مایه حیات موجودات را پرورش دهیم و حفظ کنیم.

مشارکت در خاموش کردن آتش سوزی‌ها و اطلاع رسانی آن اجر بالایی دارد

حجت الاسلام صالحی د رپایان با اشاره به اینکه مشارکت در خاموش کردن این آتش سوزی ها و حتی اطلاع رسانی و توصیه به حفظ درختان اجر بالایی در نزد پروردگار دارد، گفت: در روایات داریم که شما هر گونه رفتاری را در تعامل با اطرافیان، هم نوعان و موجودات نزدیک خود داشته باشید در قیامت نیز به همان شکل با شما رفتار می‌شود، لذا اگر با همه از جمله درختان مهربان باشیم، برای حفظ این نعمت الهی تلاش کنیم و به نیکی رفتار کنیم، خداوند سبحان نیز در قیامت با ما چنین خواهد کرد.

انتهای پیام/