قدس آنلاین: بیست و پنجم ذی‌القعده؛ دحوالارض یعنی روز گسترش یافتن زمین است. روزی مبارک که رحمت الهی برای بندگان در آن گسترش یافته است. از امیرالمؤمنین(ع) روایت است که فرمود نخستین رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد، در بیست و پنج ذی‌القعده بود. کسی که در این روز روزه بگیرد و شبش را به عبادت بایستد، عبادت ۱۰۰ سال را که روزش را روزه و شبش را عبادت کرده است، خواهد داشت.
علاوه بر فضیلت بسیار این روز، در برخی از روایت‌ها از آن به عنوان روز قیام امام زمان مهدی موعود(عج) نام برده شده است.
در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام علی‌محمد باقی، استاد حوزه و دانشگاه و کارشناس مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم از فضائل و برکات این روز و ارتباط آن با ظهور امام عصر(عج) بیشتر شنیدیم.
افضل اعمال دحوالارض زیارت امام رضا(ع) است حتی از راه دور
حجت‌الاسلام باقی در ابتدا و با بیان فضائل دحوالارض می‌گوید: در این روز به روزه و شب زنده‌داری، غسل، نماز و خواندن دعای مخصوص تأکید شده است. به تعبیر میرداماد زیارت امام رضا(ع) در این روز افضل اعمال مستحب و مؤکدترین آداب است. حتی در این روزها که به خاطر بیماری کرونا زیارت حضوری با مشکلاتی همراه است، می‌توان از دور آن حضرت را زیارت کرد و به ایشان عرض ارادت داشت.
این کارشناس مسائل مهدوی بیان می‌کند: دحوالارض برای زندگی انسان شروع فصل جدیدی است. قرآن کریم نسبت به عرش تعبیر زیبایی دارد. در آیه ۵ سوره طه آمده است: الرَّحْمَنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوَی یعنی آن خدای مهربانی که بر عرش و عالم وجود و تمامی جهان آفرینش به علم و قدرت مستولی و محیط است. صفت رحمت خدا بر عرش مستولی است. طبق این آیه هر رحمتی که در عالم جاری است، باید از عرش الهی جاری شود و نقطه آغاز آن رحمت از کعبه مکرمه است.
او تأکید می‌کند: کعبه ارتباط تنگاتنگی با امام عصر(عج) دارد. حقیقت و باطن کعبه امام است. زیرا حدیث داریم که قَلْبُ الْمُؤْمِنِ عَرْشُ الرَّحْمَنِ یعنی قلب مؤمن عرش الرحمان است و قلب انسان مؤمن یا امام عصر هر زمانی می‌شود عرش الهی. قلب امام مبدأ رحمت خداست. اگر بخواهیم خداوند رحمتی به عالم هستی کند، از طریق واسطه فیض خود که امام عصر(عج) است آن را انجام می‌دهد.
این استاد حوزه و دانشگاه یادآور می‌شود: در زیارت اربعین می‌خوانیم: اَلسَّلَامُ عَلَیکَ یَا رَحْمَهِ اللهِ الْوَاسِعَه یعنی سلام بر تو ای رحمت بی‌انتهای الهی، به همین جهت سفارش شده است که امروز حتماً زیارت علی بن موسی‌الرضا(ع) را انجام بدهید. یا دعای نقل شده برای دحوالارض در مفاتیح، کل دعا دعای امامت، ولایت و توجه به امام به خصوص دعای توجه به امام عصر(عج) است. اگر بیان شده است که در این روز حضرت ابراهیم(ع) متولد شد به این دلیل است که امروز قلب‌ها متوجه امام شود. ابراهیم(ع) به عنوان نبی مظهر امامت است. خداوند در آیه ۱۲۴ سوره بقره می‌فرماید: إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامًا یعنی من تو را برای مردم امام و پیشوا کردم و مظهر و نماد ویژه امامت در بین انبیا، جناب ابراهیم(ع) است. در این روز باید به امام توجه پیدا کنیم. در دحوالارض آدم(ع) به عنوان نخستین خلیفه الهی هبوط پیدا کرد. خداوند در آیه ۳۰ سوره بقره می‌فرماید: إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَهً، من در زمین جانشینی خواهم گماشت یعنی باید به خلیفه خدا توجه پیدا کنیم.
دحوالارض واقعی گسترش عدالت از کعبه است
کارشناس مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم در ادامه عنوان می‌کند: بر اساس حدیثی از امام صادق(ع) کعبه، شعبه‌ای از رضوان الهی و راهی است به آمرزش و غفران او. اگر مشتاق هستیم که غفران، رحمت خدا و رضوان شامل حال ما شود باید به امامی که روح کعبه و روح عرش الهی است توجه داشته باشیم. تولد امیرالمؤمنین(ع) در کعبه بیان حقیقت عبادت و توجه به خدا از طریق امام(ع) است. در زیارت جامعه کبیره آمده است من اراد الله بدا بکم یعنی کسی که خدا را اراده کند از شما آغاز می‌کند یا در دعای ندبه می‌گوییم این السبب المتصل بین الارض و السماء، کجاست آن وجود مقدسی که سبب اتصال بین زمین و آسمان است و آسمان و زمین به واسطه او به همدیگر متصل‌اند. یعنی او واسطه است تا انسان‌های زمینی آسمانی شوند.
او به نکته‌ای دیگر نیز اشاره کرده و می‌گوید: در توجه به اهل بیت(ع) دو امام بسیار مهم هستند؛ یکی اباعبدالله(ع) و دیگری امام عصر هر زمانی که در زمانه امروز امام زمان(عج) است. امام حسین(ع) در روایتی فرمود: خداوند هنگام دحوالارض و کشیده شدن و گستردگی زمین آن قبر را برای من برگزیده و آن قبر را پناهگاه شیعیان و دوستان ما کرده است.
این کارشناس مهدویت درباره ارتباط این روز با امام عصر(عج) نیز اضافه می‌کند: می‌توانیم بگوییم که دحوالارض ظاهری و واقعی داریم. دحوالارض ظاهری همان گسترش و پهن شدن زمین از زیر کعبه است. اما دحوالارض واقعی گسترش عدالت، معنویت و امنیت از کعبه است. می‌دانیم امام زمان(عج) پس از ظهور از کعبه دعوت خود را شروع کرده و معنویت، عدالت، امنیت و حق را در عالم هستی منتشر می‌کند. کعبه را نماد دحوالارض دانستن شاید به این دلیل باشد که دل‌ها به سمت محل، مبدأ و نقطه عطف حرکت انسان به سمت خدا برود.
دعای توصیه شده در دحوالارض دل‌ها را متوجه ظهور می‌کند
حجت‌الاسلام باقی در ادامه خاطرنشان می‌کند: امام عصر(عج) تعبیری دارند که بیان می‌دارد به هر انبیایی خواستید نگاه کنید، به من نگاه کنید. این تعبیر در حقیقت بیان می‌کند که امام زمان(عج) وارث تمام انبیاست. وقتی در سوره آل‌عمران گفته می‌شود: اِنَ أَوَل بَیتٍ وُضِعَ لِلنَاسِ لَلَذی بِبَکَّهَ مُبَارَکاً وَهُداً لٍلعَالَمَینَ یعنی کعبه نخستین خانه‌ای است که قبله قرار داده شد و خداوند آن را به مبارک بودن وصف فرمود، یعنی توجه همه انبیا(ع) به کعبه بود. امام عصر(عج) وارث کعبه و انبیاست. حرکتی توحیدی که تمام انبیا برای سوق دادن مردم به سمت خدا انجام دادند و امام عصر(عج) آن را کامل می‌کند. کار انبیا مقدمه‌سازی ظهور بود تا بشر بتواند تحمل ظهور امام(عج) را داشته باشد. اما کار دوم که توسط امام زمان(عج) انجام می‌شود این است که دانه کاشته شده انبیا در عصر ظهور را به درخت تنومند ظهور تبدیل کرده و بشر را به کمال حقیقی برساند.
او بیان می‌کند: دعای وارد شده برای این روز دل‌ها را متوجه ظهور می‌کند. باید بدانیم که اگر در روزی از سال، دعا و عبادت بسیار وارد شده به دلیل توجه دادن بیشتر مردم به عبادت و اهمیت آن روز است. دیگر اینکه با توجه به دعاها و اعمال شأن آن روز و شأن دعا یکی است. به بیانی دیگر ظرف باید با مظروف هماهنگ باشد، به طور نمونه کالای باارزش را در سطل زباله قرار نمی‌دهیم. از طرف دیگر ظرف هم باید هم‌سنخ با مظروف باشد. در این روز توصیه به زیارت امام رضا(ع) و امام حسین(ع) شده است. معلوم است که شأن امروز، هم‌شأن و همسنگ با امام است.
شعبه‌ای از ظهور در دحوالارض است
این استاد حوزه تصریح می‌کند: در دعای این روز آمده که برای ظهور امام زمان(عج) زیاد دعا کرده و توجه به ولایت کنید. مشخص است که شأن روز ۲۵ ذی‌القعده ولایت و امام عصر(عج) است. گفته شده است که امروز ظهور امام عصر(عج) را به شدت از خدا بخواهید. اللَّهُمَّ وَ عَجِّلْ فَرَجَ أَوْلِیَائِکَ یعنی خدایا فرج اولیای خود را برسان. أَظْهِرْ بِالْحَقِّ قَائِمَهُمْ یعنی خدایا کاری کن که آن حق در عالم گسترده شود. یا در روز دحوالارض دعا و اعمال شب قدر انجام می‌دهیم. می‌خوانیم اللَّهُمَّ احْفُفْهُ بِمَلاَئِکَهِ النَّصْرِ وَ بِمَا أَلْقَیْتَ إِلَیْهِ مِنَ الْأَمْرِ فِی لَیْلَهِ الْقَدْرِ، ای خدا به سپاه ملائک او را یاری کن و به آن فرمانی که در شب قدر بر حکومتش تقدیر فرمودی تا جایی که می‌گوییم و ما را در رجعتش برانگیز تا آنکه در زمان دولتش از یاوران او باشیم. در حقیقت جایگاهی برای ظهور در دحوالارض قرار داده شده است. به بیانی بهتر شعبه‌ای از ظهور در دحوالارض است.
حجت‌الاسلام باقی در پایان می‌گوید: بعضی گفته‌اند ظهور امام عصر(عج) در دحوالارض انجام می‌شود. این ظهور شاید به معنای ظهور ظاهری نباشد و یعنی حقیقت ظهور در دحوالارض انجام می‌شود. ظهور شخصی برای افراد در دحوالارض حاصل شود. ظرفیت این روز به حدی است که انسان را به شدت به ولی خود نزدیک می‌کند. حائل و حجاب بین انسان و امام برداشته شده و درهای آسمان باز می‌شود. انسان در این روز می‌تواند توجه خاصی به امام زمان خود پیدا کند. البته برای درک این جایگاه عظیم و مهم توصیه می‌شود به مفاهیم والا و مضامین عالی دعای سفارش شده برای این روز توجه ویژه‌ای شود.
نظر شما