قدس آنلاین- تکتم بهاردوست: بسته‌بندی مناسب کالاها و تولیدات صنعتی، معدنی و کشاورزی نقش مهمی در بازاریابی دارد و کشورهای توسعه یافته با سرمایه‌گذاری در این بخش، ضمن افزایش ایمنی و سلامت محصولات موجب افزایش ارزش افزوده و قابلیت رقابت پذیری محصولات خود در بازارهای داخلی و خارجی شده‌اند. مهمی که ظاهرا در کشور ما هنوز جایگاه اصلی اش را پیدا  نکرده است. یک فعال اقتصادی در توضیح وضعیت بسته بندی در مشهد بیان کرد: هر چند طراحی و چاپ در صنایع بسته بندی و ارائه محصولات نقش اساسی دارد ولی متاسفانه در مشهد این صنعت نتوانسته جایگاه اصلی اش را پیدا کند.

حسین متین راد ادامه داد: این مشکل چند دلیل دارد، اول اینکه صنعت بسته بندی در کل کشور از جمله مشهد به درآمد سرانه کشور و خصوصا علاقه مندان گردشگری نیاز دارد. دوم بستگی به خود صنعت منطقه دارد چرا که تا مظروفی وجود نداشته باشد ظرفی وجود نخواهد داشت، سوم اینکه در مشهد و خراسان رضوی صنایع بزرگ مقیاس، وجود ندارد چرا که درصنعت غذا و دارو تا صنعت بزرگ مقیاس نباشد در خصوص تنوع صنعت بسته بندی اش هم نمی توان انتظاری داشت اما نقش بسته بندی خوب را در بازاریابی و فروش نمی توان نادیده گرفت. چهارم اینکه این موضوع به توسعه های خوشه های صنعتی منطقه هم بستگی دارد که یک صنعت مادرآیا خوشه های صنعتی مربوط به خودش هم درآن استان از جمله مشهد آیا توسعه پیدا کرده یانه و آخرین مورد هم اینکه به کشورهای همجوار ثروتمند نیازدارد.

وی در خصوص ضعف های ایده پردازی در صنعت بسته بندی مشهد گفت: ایده و بعد از آن هنر طراحی و چاپ جز لاینفک خلاقیت در بسته بندی است اما بهای تمام شده بسته بندی در واحد محصول و نسبت بهای تمام شده ظرف و مظروف در توسعه صنعت بسته بندی و توسعه  بازار کالا به اصطلاح مانند درآمد سرانه مصرف کننده نقش اساسی در توسعه ایده پردازی دارد.

وی ادامه داد: جایگاه صنعت بسته بندی در مشهد در زمان کرونا و تحریم برای زائر و گردشگر بسیار کاهنده شده است. کرونا و تحریم، نقش منفی در توسعه صنعت بسته بندی دارند چرا که فروششان کاهنده خواهد بود و تعبیر اقتصاد دانان این است که هم از طرف عرضه که بهای تمام شده باشد افزایش  پیدا می کند و هم از طرف تقاضا و تورم و کاهش درامد سرانه هم اثر منفی در بازار و طبیعتا خلاقیت های مربوط به بسته بندی معنا پیدا نمی کند.

رئیس هیات مدیره شرکت کارتن مشهد بیان کرد: ضعف در بسته بندی فقط مربوط به مشهد نیست و این قضیه در کل کشور وجود دارد، اما در مقایسه با صادرات غیر نفتی، مواد بسته بندی شده غذایی، دارو مواد شیمیایی و کانی غیر فلزی مثل کاشی نسبت به آذربایحان شرقی و غربی و اصفهان  هم دچارمحدودیت هستیم.

وی در پاسخ به این سوال که افق های پیش رو صنعت بسته بندی را چگونه می بینید گفت: وقتی می شود افقی برای مشهد و سایر کشور در این صنعت تعیین کرد که برای صنعت مظروف آن هم بتوانیم تاکید داشته باشیم اما تا زمانی که  سرانه درآمد کاهنده، ضریب جینی فزاینده و خط فقر نیز مضاعف است تعیین افق برای کل صنعت معنا پیدا نمی کند.

وی در توضیح این سئوال که آیا استانداردی برای انواع بسته بندی وجود دارد گفت: بله تعیین استاندارد برای انواع بسته بندی در سازمان استاندارد وجود دارد اما همه این استانداردها برای یک اقتصاد با توسعه پایدار معنا پیدا می کند اما چون صنعت بسته بندی بسیار با صنایع مظروف مرتبط هستند در حال حاضر باتوجه به شرایط سخت صنعت، تعیین استاندارد معتبر نیست.

حسین متین راد افزود: در همه این سالها ما صنعت بسته بندی را به این شکل تعریف می کردیم که عامل و پشتوانه توسعه بازار است. اما به شرط  آنکه توسعه استراتژی پایدار در برنامه کشور وجود داشته باشد. توسعه فرهنگ بسته بندی وقتی دچار تقلیل می شود که به خاطر بهای تمام شده صعودی، مصرف کننده توان پرداخت هزینه حدود ۵۰ درصد قیمت خرید کالا را برای بسته بندی نداشته باشد. مثال عینی و پیش پا افتاده این روزها، شیر بسته بندی در شیشه های پلاستیکی است. ۵۰ درصد قیمت آن کالا را در مقایسه با  شیر از لبنیاتی ها تشکیل می دهد و طبیعی است که توسعه صنعت بسته بندی معنا ندارد . این عدم توسعه بسته بندی در صادرات هم به اصطلاح معنی پیدا می کند. بسته بندی نواورانه و خلاق پشتوانه صادرات در بازار رقابتی خارج از کشور است و بزرگترین مشکل ما برای صادرات بهای تمام شده کالا و عدم خلاقیت نواورانه و رقابتی در بازار صادرات با وجود رقبای پر قدرت است.  آنچه که در حال صادر شدن است بیشتر جنبه خام دارد مثل زعفران و یا به خاطر بحث کاهش شدید قیمت ارز و ارزان شدن کالا برای صادر کنندگانی است که می توانند ارز خود را بازیافت کرده و استفاده کنند.

وی افزود: در یک نگاه کوچک توجه شما را به بسته بندی های صادراتی صنایع تهران، آذربایجان شرقی و غربی و اصفهان در قیاس با صنعت استان جلب می کنم در اینجا می بینید که متاسفانه چون اولا صنایع استان خراسان رضوی بخصوص مشهد در بخش خصوصی کوچک خلاصه شده است ما در مشهد صنعت بزرگ مقیاس، که می شود گفت بر مبنای تعداد پرسنل نداریم. کلا در مشهد و استان صنعت بالای سه هزار نفر به ندرت داریم در صورتی که در اصفهان، تبریز و تهران صنایع  بالای ۵ هزار نفر پرسنل داریم و این موضوع دست مدیران را بخصوص در صنایع غذایی باز می گذارد. 

وی تصریح کرد: برای تنوع و استفاده از ایده های نواورانه بخش طراحی و بسته بندی چاپشان، قیمت تمام شده صنایع  با تولید انبوه عموما کاهنده است و آن هزینه بسته بندی را در بهای تمام شده کالا برای تولید کننده پایین می آورد ولی در مشهد و استان خراسان اصلا یک چنین واحدهای صنعتی نداریم. نمونه اش در جاده قوچان واحدهای صنعتی شیرینی و شکلات آذربایجان شرقی و غربی یا دیگر صنایعشان برای توزیع کالاهایشان انبار اجاره کرده اند. اما در مشهد برای مثال صنایع غذایی و دارویی آستان قدس که شاید جزو صنایع بزرگ مقیاس باشند نتوانسته اند راجع به صنعت بسته بندی با بسته بندی رقابتی این واحدهای خارج از استان مقابله کنند.

این فعال اقتصادی ابراز داشت: خلاصه اینکه در کل ضعف های بسته بندی در کل کشور یکسان اما در تنوع بسته بندی های مختلف با کاهش ورود زائر و مسافر گروه های با درامد بالا و نیز عموما گردشگر و زائرهای درامد پایین ضعیف هستیم. قبول که مشهد سالانه میزبان بیست و چند میلیون زائر و مسافر است اما عموما زائر و مسافرانی هستند که بیشترعلاقه مذهبی دارند. به هر شکل اگر شرایط اقتصادی این چنین ادامه داشته باشد مطمئنا خریدها هم به سمت خریدهای فله و بسته بندی های ارزان قیمت پیش خواهد رفت.

انتهای خبر/