هاشم رسائی‌فر/

آبان سال گذشته طرح خرید حمایتی زعفران از زعفران‌کاران در راستای مقابله با دلال‌بازی و با هدف جلوگیری از افت قیمت طلای سرخ شکل گرفت. برای ورود به عرصه خرید حمایتی سازمان تعاون روستایی قرار شد که سازمان برنامه و بودجه هزار میلیارد تومان در نظر بگیرد. شروع کار خیلی خوب پیش رفت و شوک خرید حمایتی بازار زعفران را متحول ساخت و زعفران‌کارانی که مستأصل از فروش محصولشان بودند جایگاهی برای عرضه این محصول پیدا کردند. اختلاف قیمت حداقل 2 میلیون تومانی در هر کیلو در خرید حمایتی نسبت به آنچه در بازار از زعفران‌کار خریداری می‌کردند التهاب موجود در بازار را تا حدودی مهار کرد. اما این داستان تا دو ماه پس از شروع خرید حمایتی ادامه داشت. موعد نخستین قسط پس از خرید که فرا رسید بدحسابی تعاونی روستایی و دولت هم آغاز شد. نارضایتی‌های زعفران‌کاران از پرداخت نشدن مطالباتشان هم هر روز روی هم انباشته شد. هر چه گذشت صدای تعداد بیشتری از زعفران‌کارانی بلند شد که محصولشان را به تعاونی روستایی داده بودند. انبار شدن مطالباتی که 40 درصد، 50 درصد و در برخی از موارد 70 و 80 درصد از پول زعفران این زعفران‌کاران تا جایی کشدار شد که تا یک سال بعد هنوز بخشی از مطالبات باقی ماند. انبار شدن بخش عمده‌ای از زعفران خریداری شده در طرح خرید حمایتی هم قوز بالا قوز شد، تا جایی که تا همین امروز بیش از 60 تن از خرید زعفران توسط سازمان تعاونی روستایی همچنان در انبار باقی مانده است و تکلیف آن مشخص نیست!

**سروکله خرید حمایتی باز هم پیدا شد

دیروز اما اتفاقی جالب افتاد؛ درست در آستانه یک سالگی خرید حمایتی سال گذشته خبر شروع خرید حمایتی تعاونی روستایی روی خروجی رسانه‌ها رفت! خبری که شباهت زیادی به داستان سال گذشته داشت و گویی کپی‌کاری همان بود!

«آغاز خرید حمایتی زعفران در خراسان رضوی» این تیتر خبر دیروز است که در توضیحات تکمیلی آن که به نقل از مدیر سازمان تعاون روستایی خراسان رضوی آمده است؛ وی از شروع خرید حمایتی زعفران از روز چهارشنبه در ۶ مرکز تربت‌جام، تربت حیدریه، مشهد، سبزوار، کاشمر و گناباد خبر داده بود!

تفاوتی که خرید حمایتی امسال با سال گذشته دارد و ناصری‌مقدم در خصوص آن گفته، این است که یک بخش تسهیلات این گونه است که فرد زعفران خود را به میزان نیازش در بورس می‌گذارد، به میزان ۵۰ درصد برای دریافت وام معرفی می‌شود و اگر طی سه ماه زعفران خود را به خوبی فروخت، می‌تواند تسویه‌حساب کند.

مدیر سازمان تعاون روستایی خراسان رضوی به این موضوع نیز اشاره کرده که دولت هزار میلیارد تومان نیز تخصیص داده که از طریق بانک‌های کشاورزی، ملت و توسعه صادرات به تجار، گل پاک‌کن‌ها و کشاورزان پرداخت خواهد شد. این افراد پس از مراجعه به جهاد کشاورزی از طریق این سازمان به بانک‌ها معرفی می‌شوند تا تسهیلات ۱۵ درصدی دریافت کنند.

البته گویا طبق گفته‌های ناصری‌مقدم در استانداری خراسان رضوی امروز نیز جلسه‌ای در استانداری خراسان رضوی برگزار خواهد شد تا پس از آن بر اساس ابلاغیه از چهارشنبه خرید حمایتی زعفران در ۶ مرکز تربت‌جام، تربت‌حیدریه، مشهد، سبزوار، کاشمر و گناباد آغاز شود.

با در نظر گرفتن پیش‌زمینه‌ای که زعفران‌کاران از موضوع خرید حمایتی زعفران توسط تعاونی روستایی دارند و باقی ماندن بخشی از تعهدات سال قبل پرسشی که ذهن‌ها را به خود مشغول ساخته این است که آیا زعفران‌کاران ترجیح می‌دهند در قالب طرح خرید حمایتی محصولشان را در اختیار تعاونی روستایی قرار دهند یا اینکه حتی با قیمت‌هایی پایین‌تر از خرید حمایتی به دلالان و تجار بفروشند و به قول معروف 10 تومان را بدهند به 9 تومان و همان را در جیب بگذارند؟

**دیگر به دولتی‌ها زعفران نمی‌فروشم

یکی از زعفران‌کارانی که سال گذشته در طرح خرید حمایتی، زعفرانش را به تعاونی روستایی فروخته بود در پاسخ به این پرسش می‌گوید: تجربه تلخی که سال گذشته از فروش زعفرانم داشتم اجازه نمی‌دهد که دوباره همان راه اشتباه را بروم و دوست دارم تصمیمی که می‌گیرم درست و عقلانی باشد. او ادامه می‌دهد: چند نفر از دوستانم سال گذشته مثل من زعفرانشان را به تعاونی روستایی دادند تا همین چند وقت پیش و در حالی که یک سال از فروش زعفران می‌گذشت پولشان را کامل دریافت نکرده بودند اما دوستانی هم بودند که به دلال فروختند و با پولشان خانه و ماشین خریدند که با وجود تورمی که بوده اکنون دو برابر شده است اما ما چی؟ پول زعفرانمان را تا همین اواخر نگرفتیم.

مشابه داستان این زعفران‌کار به تعدد وجود دارد که نارضایتی‌های زیادی از عمل نکردن تعاونی روستایی و دولت در قبال پرداخت مطالباتشان داشته و دارند. به نظر می‌رسد این موضوع در میزان فروش زعفران از سوی زعفران‌کاران به تعاونی روستایی تأثیرگذار باشد.

**گلایه از بخش خصوصی و نحوه شروع خرید حمایتی زعفران

نماینده شهرستان‌های تربت‌حیدریه، مه‌ولات و زاوه در مجلس شورای اسلامی در خصوص ورود مجدد تعاونی روستایی به «خرید حمایتی زعفران» به قدس گفت: تعاونی روستایی اعلام کرده که در قالب خرید حمایتی تصمیم به خرید زعفران از کشاورزان دارد و در کنار بخش خصوصی به این عرصه ورود پیدا کند که امیدواریم تجربیات سال گذشته سبب شود تا موضوعات خرید حمایتی قبل تکرار نشود.

محسن زنگنه ادامه داد: ما همیشه بخش دولتی را متهم می‌کنیم که برای پیشبرد برخی از موضوعات پای کار نیست اما واقعیت این است که بخش خصوصی هم وقتی که پای همراهی و همکاری به میان می‌آید حاضر نیست به تکالیفش عمل کند و فقط دنبال منافع شخصی خودش است و گرنه با تدبیری که در مورد ورود به بازار زعفران از طریق اعطای تسهیلات به خریداران و تجار زعفران اندیشیده شده بود خیلی راحت می‌شد بازار را از التهاباتی که دارد نجات داد.

وی درباره فاصله داشتن نرخ خرید حمایتی تعاونی روستایی با نرخ مصوبی که ابتدای مهرماه برای خرید زعفران اعلام شده بود اظهار کرد: با اینکه قیمت‌های اعلامی از سوی تعاونی روستای نسبت به آنچه در بازار وجود دارد بیشتر است اما متأسفانه همین قیمت‌ها هم با آنچه نرخ مصوب بوده اختلاف دارد و پایین‌تر است. اگر خرید تعاونی روستایی با نرخ خرید مصوب بیشتر از 2 میلیون تومان فاصله داشته باشد باید گفت برای زعفران‌کار ضرر است.