قدس آنلاین: روزهای اولی که کرونا آمد خیلی‌ها تصور می‌کردند این میهمان ناخوانده هم مثل آنفلوانزا چند صباحی می‌ماند و با تجویز چند نسخه دارو و مصرف چند دمنوش ساده بار و بندیلش را جمع می‌کند و می‌رود.
اما گذشت زمان نشان داد برخلاف تمام پیش‌بینی‌ها، کرونا خیال رفتن ندارد. به‌ویژه آنکه نگاه متفاوت و ساده‌انگارانه عده‌ای، عرصه را برای جولان بیشتر این ویروس فراهم ساخته است.
حالا هر روز که می‌گذرد علاوه بر افزایش خستگی مفروط کادر درمان، نگرانی از بروز و ادامه بیماری‌های روان‌شناختی همچون اضطراب، افسردگی، ترس، برچسب زنی، رفتارهای اجتنابی، تحریک‌پذیری، اختلال خواب و اختلال استرس پس از سانحه در میان متخصصان و مردم بیشتر و بیشتر می‌شود. به این ترتیب در شرایط فعلی، حفظ وضعیت سلامت روان افراد ضروری است زیرا مردم در بخش‌های مختلف جامعه ممکن است محرک‌های استرس‌زا و در پی آن علائم روان‌شناختی متعدد از جمله اضطراب و افسردگی را در طول فاز افزایشی شیوع کرونا تجربه کنند.
برخی روان‌شناسان معتقدند در شرایط کنونی همه‌گیری کرونا، باید راهنمای تشخیص اختلالات روانی از نو نوشته و بازنگری شود چراکه به عقیده آن‌ها در این شرایط بسیاری از افراد درگیر یک اختلال روانی هستند.
ضرورت بازتعریف اختلالات اضطرابی، افسردگی و وسواس
علیرضا بهرامی، متخصص اعصاب و روان می‌گوید: اختلال اضطراب و اختلال افسردگی دو اختلال روانی شایع در همه جوامع محسوب می‌شوند که شیوع آن بین ۲۰ تا ۳۰ درصد جمعیت جهان است که در بحران‌های همه‌گیری این اختلالات افزایش می‌یابد.
وی می‌افزاید: در بحران‌های پاندمی به دلیل فراگیری گسترده بیماری، ترس از ابتلا و خبرهای گوناگون ناشی از عوارض بیماری میزان اضطراب، افسردگی و حتی تفکر وسواسی افزایش می‌یابد و شایسته است در چنین شرایطی این قبیل اختلالات بازتعریف شوند. به عنوان نمونه ما برای تعریف اختلال وسواس در شرایط عادی می‌گوییم اگر فردی در شبانه روز یک ساعت از وقت خود را صرف تفکر و یا رفتارهای وسواسی کند به اختلال وسواس مبتلاست، اما در شرایط فعلی که به دلیل شیوع کووید ۱۹ همه افراد توجه بیشتری به رعایت مسائل بهداشتی و ضدعفونی وسایل شخصی دارند طبیعی است که یک ساعت از شبانه روز صرف چنین رفتارهایی شود، بنابراین برای تشخیص اختلال وسواس نیازمند بازتعریف هستیم و اگر فردی در شبانه روز بیش از سه یا چهار ساعت از وقت خود را صرف شست‌وشو و ضدعفونی محیط کند می‌توان برای او تشخیص وسواس داد. در مورد تعریف و تشخیص اختلال اضطراب و افسردگی نیز لازم است با توجه به ترس و بحرانی که بیماری ایجاد کرده و همچنین شرایط قرنطینه و پیامدهای مرتبط با آن نظیر بیکاری، بازتعریف‌هایی داشته باشیم، چرا که بخشی از آن‌ها طبیعی است و با کاهش بیماری کاهش خواهد یافت.
این متخصص اعصاب و روان در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است ابتلا به بیماری کووید ۱۹ موجب افزایش اضطراب و افسردگی بیماران شود، می‌گوید: این فرضیه دور از ذهن نیست اما با توجه به اینکه در بحران‌های پاندمی همه جوامع مضطرب و افسرده می‌شوند باید پس از بازتعریف این اختلالات، بررسی شود میزان اضطراب و افسردگی در بیماران بهبود یافته کووید ۱۹ چه تغییری نسبت به میزان اضطراب و افسردگی آن‌ها پیش از ابتلا پیداکرده است.
بیشتر بیماران با مراقبت‌های درمانی بهبود می‌یابند
دکتر بهرامی می‌افزاید: در صورتی که بیماران دچار اضطراب و افسردگی شده باشند، ابتدا باید از روش‌های غیردارویی و شناخت درمانی استفاده و تلاش کنیم شناخت فرد نسبت به موقعیت افزایش یابد تا او اطمینان پیدا کند این بیماری در صورت رعایت نکات بهداشتی قابل کنترل است و در صورت ابتلا نیز اغلب بیماران با مراقبت‌های درمانی بهبود خواهند یافت.
وی ادامه می‌دهد: اگر شناخت مردم نسبت به بیماری‌های همه‌گیر مانند کووید۱۹ افزایش یابد، در صورت ابتلا، اضطراب کمتری را تجربه خواهند کرد که این مهم از کاهش سیستم دفاعی بدن آن‌ها پیشگیری می‌کند و قدرت آن‌ها برای مقابله با بیماری افزایش می‌یابد، در نتیجه بیماری آن‌ها با سرعت بیشتری بهبود خواهد یافت.
به گفته وی، بیماری کووید ۱۹ بسیاری از افراد جامعه را به لحاظ اقتصادی دچار مشکل کرده که این مسئله در بروز افسردگی بسیار تأثیرگذار و کاملاً طبیعی است؛ فقط باید با کمک متخصص اعصاب و روان از طریق شناخت درمانی و در صورت نیاز، دارو درمانی از وخیم شدن افسردگی پیشگیری کرد.
خودداری از پیگیری اخبار منفی
این روان‌پزشک با اشاره به اینکه پیگیری اخبار منفی مرتبط با بیماری، تأثیر زیادی در ایجاد اضطراب و ترس از بیماری دارد، تصریح می‌کند: تا حد امکان باید در ایام قرنطینه از گوش دادن و پیگیری اخبار منفی خودداری و با مطالعه، ریلکسیشن، ورزش به‌ویژه حرکات یوگا، پرداختن به کارهای هنری و آشپزی خود را سرگرم کرد، چرا که بیماری‌های همه‌گیر بیماری‌هایی هستند که بارها و بارها در دنیا اتفاق افتاده و برطرف شده‌اند، بنابراین باید ضمن رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی، آسیب‌های روانی مرتبط با این بیماری را شناسایی و کاهش دهیم.
بهرامی ادامه می‌دهد: وقتی یک بیماری، جهانی می‌شود و همه دنیا را درگیر می‌کند، به طور حتم پیامدهایی به همراه دارد که با پایان بیماری، تبعات آن نیز فروکش خواهد کرد و باید اطمینان داشته باشیم کووید۱۹ نیز مانند سایر بیمارهای تاریخ فروکش خواهد کرد. اما آنچه در این دوران بسیار حائز اهمیت است اینکه نباید اجازه داد شبه علم در این دوران رواج یابد و به مطالب غیرعلمی که از سوی افراد غیرمتخصص و یا منابع غیرمعتبر مطرح می‌شود توجه نکنیم و به افراد جامعه آموزش دهیم اطلاعات مورد نیاز خود را فقط از کانال‌های معتبر علمی دریافت کنند و به هر گفته یا خبری اعتماد نکنند زیرا در چنین شرایطی فکر کردن بیش از حد به بیماری موجب اضطراب می‌شود و در برخی موارد این احتمال وجود دارد که بیماری فروکش کند اما ترس، افکار منفی و آسیب‌های ناشی از آن سال‌ها ادامه داشته باشد.
بالا بودن همه‌گیری ارتباطی با افزایش مرگ و میر ندارد
وی می‌افزاید: باید به مردم اطمینان داد در بیماری‌های همه‌گیر شیوع بالاست، اما این بالا بودن همه‌گیری ارتباطی با افزایش مرگ و میر ندارد و مردم می‌توانند با رعایت بهداشت فردی و پروتکل‌های بهداشتی از ابتلا به بیماری پیشگیری کنند و در صورت ابتلا نیز با مراقبت‌های درمانی، آمار مرگ و میر را در حد قابل توجهی کاهش دهند. البته دولت‌ها حق دارند در بحران‌های پاندمی نگران باشند و مراقبت‌ها را افزایش دهند چون این بیماری‌ها می‌توانند در صورت شیوع گسترده موجب سقوط سیستم بهداشتی شوند، اما قرار نیست در همه بحران‌های همه‌گیری فاجعه انسانی غیرقابل کنترل رخ دهد.
این متخصص اعصاب و روان ادامه می‌دهد: در صورت ابتلا به اضطراب و افسردگی نیز بهترین روش درمان، شناخت‌درمانی است که باید با کمک متخصص اعصاب و روان و یا روان‌شناس اجرا شود و در صورت نیاز نیز برای درمان این اختلالات می‌توان از دارو استفاده کرد که البته مصرف دارو آخرین گزینه است.
حمایت‌های عاطفی خانواده
وی با اشاره به اهمیت نقش خانواده در پیشگیری از گسترش بیماری‌هایی نظیر کووید ۱۹ در جوامع می‌گوید: خانواده‌ها می‌توانند در صورت نیاز علم خود را از طریق متخصصان عفونی، داخلی، روان‌شناسان و متخصصان اعصاب و روان افزایش دهند تا با شناخت بیشتر نسبت به بیماری از بروز یا شدت آسیب‌های ناشی از بحران پیشگیری کنند. همچنین در صورتی که یکی از افراد خانواده پیش از شیوع بیماری کووید ۱۹ به اختلال وسواس، اضطراب و یا افسردگی مبتلا بوده طبیعی است که در این شرایط، بیماری او وخیم‌تر شود بنابراین بهتر است با حمایت‌های عاطفی، توجه بیشتری به او داشته باشیم و به او اطمینان دهیم با فروکش بیماری پیامدهای ناشی از آن نظیر افکار وسواسی، اضطراب و افسردگی نیز فروکش خواهد کرد و این وضعیت ماندگار و دائمی نیست.
انتهای پیام/
نظر شما