قدس آنلاین: بسیج نهادی برآمده از انقلاب اسلامی است تفکری که به اندازه نهضت امام خمینی (ره) سابقه دارد. امام خمینی(ره) با بسیج توده‌های مردم در برابر طاغوت، انقلاب اسلامی را شکل داده و هدایت کرد تا به سرمنزل نظام جمهوری اسلامی ایران رساند.
نهاد بسیج اما نزدیک به چهار دهه همپای نظام جمهوری اسلامی به پیش آمده و در بسیاری از امور دستگیر و مشکل گشای کشور و مردم بوده است. نهادی مردمی، خود جوش و در عین حال سازمان یافته و برخوردار از ظرفیت هم افزایی و به میدان آوردن توان جامعه برای غلبه بر مشکلات.
نهادهای اجتماعی از این دست در دیگر فرهنگ ها و کشورها نیز برای اجرای طرح های ملی یا غلبه و مقابله با برخی بحران‌ها و چالش‌ها و اجرای طرح های ملی ایجاد و بکار گرفته می شوند اما بسیج به معنای خاص آن که در کشور ما وجود دارد نهادی کاملا متفاوت و سازمانی با کارکردهای خاص خود است. نهادی که نه فصلی و مقطعی که تفکری ریشه دار و پایدار و با کارکردها و توانایی های مختلف است. بسیج را امروز بایدفراتر از سازمان رسمی آن باید یک تفکر و نحله فکری، ایدئولوژی و سلوک رفتاری توامان دانست.
بسیج توانسته در طول این سالها متناسب با وضعیت کشور و تهدیدها و فرصت‌ها با اتکای به پایگاه مردمی خود و تفکر جهاد، ایثارگری و خدمت رسانی کشور را از گردنه‌های خطرناکی عبور دهد و در صحنه های مختلف از جنگ تحمیلی گرفته تا بازسازی و توسعه و عمران کشور و از جنگ فرهنگی تا جنگ اقتصادی به عنوان نیرویی قدرتمند و مؤثر در جبهه دفاع از کشور و مردم حاضر باشد. راز این نهاد، پایداری و فراگیری آن و در عین حال ظرفیت انطباقش در برابر شرایط، تهدیدها، نیازها و فرصتهای کشور و نظام است.
قدس آنلاین در گفت‌وگو با سردار رمضان شریف سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به واکاوی دلایل ماندگاری این تفکر، ظرفیت عظیم و متنوع آن و نقش بسیج در مقابله با جنگ اقتصادی و تحقق اقتصاد مقاومتی پرداخته است. حاصل این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید.
* ۴۰ سال از پیام تاریخی امام خمینی (ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی مبنی بر تشکیل بسیج مردمی می‌گذرد و در این ۴۰ سال کارنامه درخشان بسیج نشان داده که این نهاد مردمی هیچ‌گاه از اهداف و آرمان‌هایی که امام خمینی (ره) بیان کردند جدا نشده و همواره در مسیر تحقق آن گام برداشته است. دلیل پایداری و استمرار فرهنگ بسیجی در جامعه ایران و تفاوت آن با دیگر نهادها و تشکل‌های اجتماعی در دیگر کشورها چیست؟
** جا دارد قبل از هر چیز یاد امام خمینی(ره) بنیانگذار بسیج و تفکر بسیجی، را گرامی بداریم. زیرا همه خیر و برکاتی ناشی از وجود بسیج و خدمات آن را مرهون نگاه بلند حضرت امام خمینی در تشکیل این نیرو و هدایت‌ها و حمایت‌های همیشگی مقام معظم رهبری برای استمرار این تفکر در جامعه است.
بسیج مردمی در نظام جمهوری اسلامی ایران یک نهاد و سازمان در نوع خود خاص و بن نظیر است زیرا در خیلی از کشورها مجموعه‌هایی در قالب نهادها، انجمن‌ها و ان‌جی‌اوها و حتی گاه باعنوان بسیج ملی وجود دارند یا برای مواقع بحران تشکیل می‌شوند و مأموریت‌هایی را انجام می‌دهند اما آنچه موجب تفاوت بسیج با نهادهای مشابه می‌شود به فلسفه و تفکر تشکیل دهنده آن که برآمده از، اصول انقلاب اسلامی و تفکر حضرت امام(ره) کمی بودن آن می‌دانستند باز می‌گردد.
امام(ره) همه امور را بر پایه مشارکت و حضور همگانی مردم نتظیم می‌کردند. بسیج هم در کلام امام(ره) بسیج مردمی بود. پس اصلی‌ترین تفاوت بسیج با دیگر نهادهای مشابه، خاستگاه انقلابی و نوع نگاه و فلسفه حاکم بر آن است که اتکای آن به مردم و اثر بخشی آن به واسطه حضور آنها در صحنه است.
در یک نگاه اجمالی به کارکردهای بسیج در ادوار مختلف می‌بینیم آغاز پیروزی انقلاب و در دوران تثبیت نظام که کشور با اقدامات تروریستی گروهک‌های مختلف مثل منافقین، کومله و ... در نقاط مختلف کشور روبه‌رو بود بسیج مردمی نقش فعال و مؤثری در مقابله با این گروهک‌ها و تأمین امنیت و ثبات در کشور ایفا کرد.
در حقیقت آنچه موجب شد بسط این گروه‌های تروریستی و تجزیه طلب جمع شود، حضور شاداب، متراکم و میدانی آحاد مردم حمایت از نظام جمهوری اسلامی و انقلاب و پای کار آمدن آنها در قالب مجموعه‌ای به نام بسیج بود.
در دوران دفاع مقدس نیز حضور چشمگیر نیروهای بسیجی هم در میدان‌های نبرد، هم در تدارکات پشت جبهه و پشتیبانی رزمندگان و هم تهییج و تشویق مردم برای حضور در صحنه رویارویی برای حفظ نظام و تمامیت ارضی کشور نقش تعیین کننده‌ای داشت و برکتهای این شجره طیبه در تاریخ دفاع مقدس ثبت است.
بعد از دفاع مقدس هم باز در عرصه‌هایی که کشور با مشکلات مختلف روبه‌رو بوده و رفع این مشکلات به یک همت عالی و اقدام جهادی متکی بوده با این ظرفیت بسیج است که پای کار آمده.
به عنوان مثال سالهای اخیر موضوع ریشه کنی بیماری فلج اطفال در دستور کار نظام سلامت کشور قرار گرفت و اجرای آن یک دغدغه جدی برای مدیران و مسئولان وزارت بهداشت و دولت به شمار می‌رفت، با همکاری بسیج طرح واکسیناسیون سراسری با موفقیت به اجرا درآمد و از طریق ایجاد یک شبکه گسترده و عظیم در کشور تحت مدیریت وزارت بهداشت و مشارکت بسیج یک حرکت بزرگ انجام گرفت و به موفقیت رسید .
علاوه بر این کشور ما در مقاطع مختلف شاهد حرکتهای ملی و جهادی بزرگ از سوی نیروهای بسیجی در عرصه‌هایی همچون فقر و محرومیت زدایی، مقابله با خسارتها و ویرانی‌های ناشی از بلایای طبیعی، سیل و زلزله در نقاط مختلف کشور بوده است. بسیج همواره به عنوان یک نیروی آماده به کار و ظرفیت متراکم و سازمان یافته در گسترده کل کشور، با ویژگی اخلاص و ایثار و از خود گذشتگی و کم هزینه بودن برای مواجهه با مسائل و مشکلات و غلبه بر آنها حاضر و پای کار بوده است.
این روزها نیز که کشور با بحران کرونا دست و پنجه نرم می‌کند، به هر میزان که مجموعه ستاد ملی مقابله کرونا، وزارت بهداشت و مسئولان دست اندرکار در دولت درخواست کرده‌اند، نیروهای بسیج اجابت کرده و خالصانه و بی ادعا و با از جان گذشتگی به میدان آمده‌اند.
در به ویژه روزهای اول بحران کرونا که فشار روانی زیادی بر بخش بهداشت و درمان وارد شده بود، حضور نیروهای بسیجی در کنار پزشکان و متخصصان و پرستاران یک حرکت مهم بود که موجب آرامش جامعه و ایجاد امید و دلگرمی شد. در وقع بسیجیان نیز پا به پای کادر درمانی در این مدت در هر جایگان و نقطه ای که نیاز بوده و کاری از آنها برامده حضور داشته‌اند و به اذعان مقامات و مسئولان بهداشت کشور کارهای مفید و مؤثری را هم در روزهای اول انجام دادند. البته نباید فراموش کرد که بخش بزرگی از کادر بهداشت و درمان کشور ما خود بسیجی و عضو این خانواده بزرگ هستند.
اقداماتی همچون ضدعفونی کردن اماکن و معابر، تولید ماسک در روزهایی که کشور با کمبود مواجه بود و کمک رسانی به بیماران کرونایی که صحنه‌های به یاد ماندنی را خلق کرد.
در موضوع رفع محرومیت در جغرافیای کشور امروز شاهدیم هزاران گروه جهادی در بین اقشار مخلتف جامعه و نقاط دور و نزدیک و محروم کشور حضور دارند و با همان تفکر و روحیه بسیجی و مردمداری که متأثر از فرهنگ بسیجی است برای کمک به رفع نیازها و محرومیت‌ها تلاش می‌کنند.
حضور نیروهای بسیجی در طرح‌های بهداشتی، آموزشی، درمانی، زیربنایی، محرومیت زدایی و اجرای هزاران پروژه کوچک و بزرگ عمرانی و توسعه‌ای در نقاط مختلف و محروم کشور و ۱۳ استان کمتر برخوردار به همت همین گروه‌های جهادی نمود و تأثیر زیادی داشته است.
خلاصه سخن اینکه بسیج یک مجموعه فراگیر و توسعه یافته در بین همه اقشار جامعه ماست. ما اکنون بیش از بیست قشر مختلف بسیج را داریم که در بحران‌های مختلف و در صورت لزوم می‌توانند متناسب با نیازها، ظرفیت و تخصص و امکانات یکدیگر را بازیابی کرده و با هم افزایی و همکاری هم ظرفیت عظیمی برای پیشبرد امور و مقابله با مشکلات و رفع موانع ایجاد کنند که این یک سرمایه ارزشمند است.
البته جای تاسف دارد که گاه آنگونه که باید و شاید اعتقادی برای بهره گیری از این ظرفیت بزرگ در برخی مدیران و مسئولان وجود ندارد که دلیل آن نداشتن شناخت درست از بسیج و ظرفیت‌های بالفعل و بالقوه آن است.
این در حالی است که تجربه نشان داده مدیران و وزیرانی که ظرفیت بسیج را می‌شناخته‌اند و کارها و طرح‌های بزرگ و تحول آفرین استفاه کرده‌اند موفق‌تر بوده و بخش بزرگی از مشکلاتی را که در حوزه مأموریتشان بوده با حضور نیروهای بسیجی و با حاکم کردن تفکر بسیجی در سامان خودشان از پیش پا برداشته‌اند.
* یکی از آرمانها و اهداف انقلاب اسلامی صدور آن به ملت‌های مسلمان و ستم دیده بود. در سالهای اخیر می‌بینیم تفکر بسیج و مدل سازماندهی ظرفیت ملی و مردمی برای مقابله با تهدیدها و بحران‌ها به دیگر کشورهای مسلمان و دوست به ویژه در محور مقاومت نیز منتقل شده و آنها نیز از این مدل برای سازماندهی نیروهی مردمی استفاده کرده و نتیجه هم گرفته‌اند. این انتقال تجربه چگونه پس از حدود چهار دهه انجام گرفت؟
** بسیج مردمی در واقع یک موضوع صد درصد اعتقادی، منحصر به فرد و مربوط به انقلاب اسلامی ایران است. وردهای آن برای ملت ایران در طول چهار دهه گذشته و لذت چشیدن طعم موفقیت حرکتهای ملی و فرهنگ ایثار و خدمت در شرایطی که کشورهای دوست و همسایه ما با انواع هجمه های و تهدیدها و مشکلات داخلی و خارجی مواجه بوده‌اند، موجب الگو گیری آنها از این مدل و حرکت موفق شده است.
شکل گیری حشد الشعبی در عراق و جیش الوطنی در سوریه برای مقابله با تهدید گروه تروریستی داعش و متجاوزان خارجی با الگو برداری از بسیج مردمی در ایران بوده است.
همچنین در فلسطین و لبنان نیز حرکتهای مشابهی در سالهای اخیر شکل گرفته و مقاومت ملت یمن در برابر تجاوزهای عربستان سعودی هم با بهره‌گیری از ظرفیت تفکر بسیجی و حضور شاداب مردم با ایمان و انگیزه‌های الهی در صحنه است که به برکت تلاش مستمر و حضور طولانی مدت شخصیت‌های برجسته‌ای همچون شهید حاج قاسم سلیمانی از پرچم داران تفکر بسیجی حاصل شده و در سراسر منطقه بسط یافته است.
* چه عاملی سبب شده بسیج در بتواند در عرصه‌های مختلف از مقابله با اشرار و تروریست‌ها تا دفاع مقدس، از جهاد در مسیر سازندگی و کمک به توسعه کشور تا صحنه نبرد با نفوذ فرهنگی و امروز میدان جنگ اقتصادی حضور مؤثر داشته باشد؟
** نخستین عامل این است اینکه بسیج خاستگاهی معنوی و اعتقادی دارد. بسیج یعنی غلبه فرهنگ ایثار و از خود گذشتگی و خدمت در کارها. هیچ محاسبه دیگری غیر از خدمت به مردم که خدمت به پروردگار است در ذهن بسیجی‌ها نیست. بنابراین در صورتی که یک گروهی با انگیزه و اعتقاد و سازمان مشخص و با ایثار و از خود گذشتگی به مقابله با چالشی برود هیچ مشکلی لاینحل نیست.
دومین دلیل این انعطاف پذیری و چند بعدی بودن این است که بسیج متعلق به قشر یا سن، گروه یا حزب سیاسی خاص نیست. بسیج متعلق به کلیت انقلاب و نظام جمهوری اسلامی و مربوط به مجموعه‌ای است که تلاش می‌کند آرمان‌های انقلاب تحقق پیدا کند. آرمان‌هایی که سعادت مردم را دنبال می‌کند و هدف آن خدمت به صاحبان اصلی مملکت یعنی مردم است.
وقتی چنین تفکری بر بسیج حاکم است هیچ صلبیتی در آن دیده نمی‌شود و می‌تواند در برابر هر مشکل و نیازی انعطاف پذیر باسد و ظرفیت‌های نویی را بروز دهد و یک سرمایه اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی جدید و مضاعف ایجاد کند.
به عنوان مثال یک کارخانه دار با تفکر بسیجی را نمی‌توانید با کارخانه داری در نظام سرمایه داری که از این تفکر بی بهره است مقایسه کنید. وقتی یک تولید کننده یا کارخانه دار تفکر و نگاه بسیجی داشته باشد، نوع نگاهش به پدیدهای مختلف متفاوت است او حتی و محاسباتش در مورد نیروهای انسانی تأمین مواد نوع تولید و بازار مصرفش متفاوت خواهد بود و تأمین نیاز مردم و تامین آسایش و آرامش جامعه را مسئولیت خودش می‌داند. طبعا خیر و برکتی که این روش نصیب کل جامعه خواهد شد.
* آخرین راهکار دشمنان برای مقابله با نظام جمهوری اسلامی و مردم ایران برای شکستن مقاومت و پایداری آنها جنگ اقتصادی است، جنگی که بدون سلاح می‌کوشد زیربناهای یک کشور را با تحریم و و محاصره نابود کند و با ایجاد نارضایتی یک نظام را از داخل دچار مشکل و فروپاشی کند. به همین دلیل هم مقام معظم رهبری در سالهای اخیر همواره بر اقتصد مقاومتی به عنوان ابزار و سلاح مبارزه با این جنگ تاکید کرده‌اند. نقش بسیج در این نبرد و در مقابل سیاست فشار حداکثری و تحقق اقتصاد مقاومتی چقدر مهم و موثر بوده است؟
** دشمن یک استراتژی مشخص را در مورد کشور و نظام ما و محور مقاومت دنبال می‌کند. به ویژه دولت ترامپ و همپیمانانش در چهار سال گذشته باقلدری تمام تلاش کردند یک جنگ اقتصادی همه جانبه را علیه کشور ما سامان بدهند.
آنها معتقد بودند با این جنگ و فشار بی سابقه اقتصادی، ظرف مدت کوتاهی جمهوری اسلامی ایران فرو خواهد پاشید و مدعی بودند ملت ایران و نظام جمهوری اسلامی جشن ۴۰ سالگی انقلاب را نخواهد دید و ظرف چند ماه پای میز مذاکره خواهد آمد.
آنها با اطمینان خاصی این جنگ اقتصادی را شروع و یارگیری مفصلی را هم انجام دادند ولی باید به ملت ایران و به نظام و دولت جمهوری اسلامی دستمریزاد گفت که در مقابل این فشار حداکثری و شدیدترین تحریم‌های تاریخ چنان پایداری کردند که امروز فشار حداکثری به شکست حداکثری منتهی شده است.
اگر نبود حضور و پایداری مردم با روحیه بسیجی و انقلابی، در عرصه کار فرهنگی، امید آفرینی و مقابله با جنگ روانی و البته تلاش و کوشش برای تولید و رونق اقتصادی و تحقق اقتصاد مقاومتی، شاید تدابیر دولت و نظام اینگونه موثر نمی‌بود.
به عنوان نمونه شکل گیری نهضت کمک مومنانه به اقشار آسیب دیده از فشارهای اقتصادی و شرایط ناشی از کرونا با هدایت مقام معظم رهبری و لبیک و بسیج مردم که در چندین مرحله انجام گرفت یا فعالیت ده‌ها هزار گروه جهادی که در نقاط مختلف کشور به کمک مردم شتافتند اقداماتی بسیار موثر بودند.
همچنین ایجاد و راه اندازی واحدهای تولیدی و اقتصادی کوچک و زود بازده با حداقل هزینه برای روستائیان و اقشار کم درآمد توسط بسیج در مسیر اقتصاد مقاومتی تبدیل به یک فرهنگ و روش مؤثر برای مقاوم سازی جامعه در برابر فشار تحریم ها شد.
طبیعی است که این حجم عظیم از کار در کنار تلاش مجموعه دولت و دیگر دستگاه‌ها مجددا توانست امید را به جامعه ما برگردانند.
امروز این حرف ما نیست بلکه اعتراف و اذعان دنیا است که سیاست فشار حداکثری و تحریم های خرد کننده علیه ملت ایران نتیجه نداد و به شکست حداکثری منتهی شد.
ترامپ با قلدر مابی خودش توانست خیلی‌ها را مرعوب کند اما به برکت برخورداری از سرمایه ارزشمند و تعیین کننده‌ای به نام ولی فقیه و رهبری فاضل و مردمدار و حکیم و روحیه بسیجی، تنها کشوری که با وجود فشارها و سختی ها مقابل قلدری ترامپ ایستاد و پیروز شد ایران سرفراز بود و این دستاورد مردم کشور ما را برای سالهای متمادی بیمه خواهد کرد.
امروز شاهدیم ترامپ به زباله دان تاریخ پیوسته و ملت ما با افتخار و سرافراز قد برافراشته و همه تهدیدها را به فرصت بدل ساخته است.
انتهای پیام/
نظر شما