خیلی‌هامان، گاه هنرمندان آینه‌کار را دیده‌ایم که در گوشه‌ای از اماکن متبرکه نشسته‌اند و فارغ از غوغای جهان، تیغ الماسه را روی آینه می‌کشند؛ آن‌وقت اشکال هندسی منظمی می‌سازند و با جادوی سرانگشتان هنرمندشان و عشقی که در دل دارند، دیوارهای گچی را با آینه تزئین می‌کنند و دلربایی را به اوج می‌رسانند.

تا به حال شده‌است از خودتان بپرسید این هنر از کی و چگونه در فعالیت‌های عمرانی حرم رضوی به کار گرفته شده است؟ اصلاً نخستین بار، چه کسی پای آینه‌کاری را به حرم رضوی باز کرد و بر زیبایی بناهای مقدس آن افزود؟ آینه‌کاری در حرم رضوی قدمت چندانی ندارد؛ در واقع فقط حدود ۲۵۰ سال از عمر آن می‌گذرد. دوران سلطنت شاه سلطان حسین صفوی بود که برای نخستین بار، بخش زیرین گنبد مطهر امام‌رضا(ع) آینه کاری شد. لابد می‌پرسید تا پیش از آن، زیر گنبد گچ خالی بوده؟ نه! تا پیش از آینه‌کاری، زیر گنبد با هنرمندی تمام، توسط نقاشان چیره‌دست در دوره‌های مختلف تاریخی، با تذهیب و نقش‌های اسلیمی مزین می‌شد. این نقش‌ها را، روی زمینه‌ای از گچ که آن را با مصالح مناسب پوشانده بودند، می‌کشیدند. با این حال، یک ایراد بزرگ وجود داشت؛ استفاده مداوم از شمع و چراغ روغنی، برای روشن نگه داشتن زیر گنبد طلا، به ویژه پس از ساختن پوسته دوم آن در دوره شاهرخ تیموری که سبب شد ارتفاع گنبد به حدود ۲۲ متر برسد، به نقاشی‌ها آسیب می‌زد. به همین دلیل، تصمیم تولیت وقت آستان قدس بر این شد که شرایط تغییر کند و احتمالاً با اجازه شاه صفوی، مقدمات این کار فراهم شد. با این حال، این آینه‌کاری تمام سطح داخلی را نمی‌پوشاند و بخش‌هایی از زیر گنبد همچنان به صورت نقاشی باقی ماند. البته سنت آینه‌کاری به دیوارهای حرم تسرّی یافت؛ آن‌گونه که طبق گزارش جهانگردان، در دوره فتحعلی‌شاه قاجار، برخی دیوارهای داخلی حرم آینه‌کاری شده بود. طبق گزارش اعتمادالسلطنه در «مطلع‌الشمس»، در سال ۱۲۷۵ق/۱۲۳۷ش، در دوره ناصرالدین‌شاه و در زمان نیابت تولیت عضدالملک، با دستور میرزامحمدصادق قائم‌مقام، سطح داخلی گنبد مطهر کاملاً آینه‌کاری شد و نقاشی‌های دوره صفویه را به طور کامل با آینه پوشاندند. به این ترتیب، نور داخل بقعه مبارکه بسیار بیشتر و کار تنظیف سقف راحت‌تر شد.