مروری بر سال‌نامه و روزهای ملی نشان می‌دهد ظاهراً ادبیات و شخصیت‌های ادبی جایگاهی ویژه در فرهنگ ملی ما دارند. بیست‌وپنجم فروردین‌ماه روز ملی عطار نام گرفته است. فریدالدین ابوحامد محمد عطار نیشابوری؛ عارف و ادیب نامدار ایرانی از چهره‌های نامور سده ششم و هفتم فرهنگ اسلامی ایرانی است که بنا بر گفته تاریخدانان ادبیات فارسی آثار باارزشی چون دیوان سروده‌ها، منطق‌الطیر، مصیبت‌نامه و الهی‌نامه از او بر جای مانده است. ادبیات عطار در زمره یکی از برجسته‌ترین بخش‌های ادب عارفانه مرزوبوم این سرزمین قرار داشته و شاید بتوان آن را از جهاتی جلوبرنده و تکمیل‌کننده این گونه ادبیات تصور کرد. زبان عطار برخلاف بسیاری از شاعران و نویسندگان ادبیات عرفانی بسیار ساده، گیرا و تهی از سنگینی‌های مرسوم کلامی روزگار خود است. به عنوان نمونه مقایسه‌ای میان زبان سنایی و عطار به خوبی نشان می‌دهد که عطار نیشابوری از به کار بردن واژگان نامأنوس پرهیز داشته و رموز و پیچیدگی‌های عرفانی را به شکلی دردمندانه به مخاطب خویش منتقل می‌سازد. دیگر ویژگی زبانی او این بوده که برخلاف بسیاری از شاعران که از واژگان غیرفارسی در بیان معانی و مفاهیم و اصطلاحات عرفانی خویش بهره می‌برده‌اند کوشش نموده تا حد امکان از زبان فارسی بهره برده و به حفظ و نگاهبانی از این زبان کمک کند. دیگر ویژگی برجسته و پیشرو عطار رویکرد داستان‌گونه او در منطق‌الطیر است که جدای از ویژگی‌های اندریافتی و ساخت‌های زبانی از لحاظ چارچوب نوشتار نیز شیوه‌ای تأثیرگذار و به‌روز بوده است. به گونه‌ای که می‌توان ادعا کرد عطار از برجسته‌ترین آفرینندگان فابل‌های (حکایت) فارسی است. همچنین رواداری که امروز به شعار بسیاری بدل شده از ویژگی‌های مهم سرشتی عطار بوده که در آثار او نیز به خوبی نمایان است. به گونه‌ای که در آغاز منطق‌الطیر می‌گوید:
ای گرفتار تعصب مانده/دائماً در بغض و در حب مانده
گر تو لاف از هوش و از لب می‌زنی/پس چرا دم از تعصب می‌زنی
عطار در تذکره‌الاولیا که نمونه‌ای شایسته از نگره و نگاه دینی و اسلامی است فراوان از ضرورت رواداری و همدلی و غم خوردن انسان‌ها بر یکدیگر سخن می‌گوید و روایت‌هایی از دلجویی و همراهی مسلمانان با غیرمسلمانان جامعه را نقل می‌کند. دیگر ویژگی برجسته ادبیات عارفانه عطار آموزه‌های جدی اخلاقی و تربیتی است.
باید گفت که پژوهشگران و فرهیختگان علوم انسانی درباره عطار و ابعاد و ویژگی‌های آثار او پژوهش‌های گسترده‌ای انجام داده‌اند و از مناظر گوناگون زبان‌شناختی، اجتماعی، روان‌شناختی و جامعه‌شناسی به تفسیر و فراکاوی پرداخته‌اند. ولی آنچه امروز اهمیت دارد گونه برخورد و رویارویی ما با عطار و امثال عطار نیشابوری است.
گزینش روزی در سال‌نامه ملی بی‌گمان حکایت از اهمیت و جایگاه چنین چهره‌هایی دارد، ولی واقعیت این است که این اهمیت چه تبلور و کارکردی در زیست امروزین فرهنگی ما خواهد داشت. عطار و آثار او یکی از منابع مهم فرهنگی ایران اسلامی است که می‌تواند به خوبی در زمره مؤلفه‌های تمدن‌ساز قرار گیرد. ولی باید دید که از این داشته‌ها به عنوان یک بن‌مایه مهم فرهنگی که ریشه‌ای ژرف در معارف و مبانی دینی نیز دارند در سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و تولید فرهنگی چه بهره‌ای برده شده است. چنین روزهای ملی به برگزاری آیین‌هایی ساده یا گاه گسترده‌تر و اجرای چند رویداد هنری و سخنرانی دانشورانه و سیاسی ختم می‌شود و پرونده تا مراسم سال بعد بسته می‌شود. گزینش یک رویداد به نام روز ملی به معنای آن است که ظرفیت دال مرکزی آن رویداد آنچنان در فرهنگ ملی بسزا و برجسته است که باید نقشی جریان‌ساز در دامنه‌های فرهنگی آن جامعه داشته باشد.
فراوری فرهنگی و تبدیل ظرفیت منابع فرهنگی به فراورده‌های متناسب با مخاطب و شرایط روز در تارک سیاست‌گذاری فرهنگی ما چه جایگاهی دارد؟ امروز میان قالب‌های گسترده فرهنگی ما همانند: رمان و ادبیات داستانی، سینما، تئاتر، هنرهای تجسمی، کتاب و... با منابع فرهنگی چه پیوند و نسبتی وجود دارد؟ چه خوب است که مقایسه‌ای کنیم میان نقش و حضور شاعر و نمایشنامه‌نویسی چون شکسپیر در زیست انسان غربی امروز با ظهور و بروز شخصیتی چون عطار نیشابوری در فرهنگ بومی معاصر جامعه فعلی خودمان.
ضعف در نگاه و باور فرهنگی، نبود رویکرد دانشی به مسئله مهم سیاست‌گذاری فرهنگی و بی‌توجهی به منابع مهم و اصیل فرهنگی کلان‌آسیب جامعه معاصر ماست. یکی از گام‌های مهم برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی که در بیانیه گام دوم، رهبر معظم انقلاب به آن تأکید فرموده‌اند توجه به منابع فرهنگی است. غفلت از منابع فرهنگی مسیر را دشوار و زمان را طولانی خواهد کرد.
نظر شما