در همین‌باره، محمدرضا باهنر دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری و فعال سیاسی و حزبی، در گفت‌وگو با قدس به بررسی و واکاوی عملکرد دولت در هشت‌ساله اخیر پرداخته و در ضمن، به پرسش‌های ما درباره دیگر مسائل روز از جمله تفاهم راهبردی ۲۵ساله ایران و چین، برجام، انتخابات و... پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.
ارزیابی شما از عملکرد هشت‌ساله دولت روحانی چیست؟ باتوجه به اینکه انتقادهای بسیاری درباره عملکرد دولت در این دو دوره مطرح است، به‌نظرتان این کارنامه عملکردی تا چه حد می‌تواند در انتخابات پیش رو تأثیر بگذارد؟
گرچه در محافل عمومی و رسانه‌ها این‌گونه القا می‌شود که دولت کم‌کار بوده، اما به نظر بنده این‌گونه نبوده است. به هر حال دولت در این دوران با حوادث متنوع و متعددی همچون بحران‌های طبیعی سیل و زلزله یا تحریم و دیگر موضوعات مواجه بوده است. البته در برخی مسائل مرتبط با دولت که بحث‌های راهبردی مطرح است، اگر آن‌ها را رعایت می‌کردند تا شرایط به وضعیت فعلی نرسد، بهتر بود. اگر ما چهار رئیس جمهور اخیر کشور را درنظر بگیریم، هر یک از آنان در دوره ریاست جمهوری خودشان با مجموعه مسائلی روبه‌رو بودند. برای نمونه، در دوره دوم مرحوم هاشمی، تورم کشور رکورد ۴۹ درصدی را زد. پس از ایشان، آقای خاتمی که روی کار آمدند، نرخ تورم بالا و پایین می‌شد، اما مثل دوره‌های قبلی شدید نبود. دوره اول ایشان فضای کشور بسیار سیاسی و موضوعات داغی همچون قتل‌های زنجیره‌ای و لایحه‌های دو قلو در جریان بود. با این‌حال، در دوره دوم ریاست جمهوری آقای خاتمی برخی فعالیت‌ها و اقدام‌ها مانند راه‌اندازی عسلویه، پارس جنوبی و احداث راه‌آهن‌ها و اتوبان‌ها موجب شد تا کمی از فشار تورمی کاسته شود. پس از آن و در دولت بعدی یعنی دولت آقای احمدی نژاد نیز، در دوره دوم ایشان دوباره شاهد جهش ۲۰۰ تا ۳۰۰ درصدی تورم بودیم. همین مسئله متأسفانه در دوره دوم آقای روحانی دوباره رخ داد و جالب است که این اتفاقات هر هشت سال یک‌بار در کشور تکرار شده است. در دوره آقای احمدی‌نژاد، درآمدهای نفتی کشور بسیار هنگفت بود، اما این در حالی است که اقتصاد کشور دچار نوعی بیماری است که هر هفت هشت سال یک‌بار دچار پرش تورمی می‌شود.
بدین‌ترتیب، دولت آقای روحانی وقتی روی کار آمد، مدعی شدند تورم را تک‌رقمی خواهند کرد که من از نظر علم اقتصاد نسبت به این ادعا نقدهایی داشتم. زیرا در دوران تورم ۴۲درصدی و تورم رکودی کشور، اصلاً نباید دنبال تک‌رقمی کردن تورم بود و می‌توان هدف‌گذاری منطقی و دست‌یافتنی‌تری داشت، زیرا اگر تورم تک‌رقمی شود در نتیجه آن رکود، بسیار سنگین می‌شود. به هر حال دولت روحانی، تورم را در پنج سال اول کنترل کرد و آن را در محدوده ۹ تا ۱۰درصد ثابت نگه داشت، اما زمانی که فشار تحریم‌ها زیاد شد، نرخ تورم ترکید و دوباره به تورم ۴۵درصدی جهش پیدا کرد.
اگر بخواهیم تحلیل عالمانه و عادلانه داشته باشیم، باید گفت دولت روحانی در حوزه سیاست خارجی و برجام اقدام‌های متعددی انجام داد. با این‌حال، یکی از اشکالاتی که به عملکرد دولت وارد است، این است که تمامی تخم مرغ‌هایش را در سبد برجام گذاشت. حدود ۲۰۰ کشور در دنیا وجود دارد که می‌توانستیم با کشورهای دوست، همسایه، دارای منافع مشترک و نیز کشورهای اسلامی تعاملات و ارتباطات بیشتری داشته باشیم و توجه و تمرکزی نسبت به گسترش روابط با آن‌ها درنظر بگیریم، اما متأسفانه دولت تمامی تلاش و توجه خود را تنها به مذاکره با کشورهای اروپایی و ۱+۵ گذاشت. من نمی‌گویم مذاکرات برجام بی نتیجه بود، به هر حال منافعی را برای کشور درپی داشت، اما اینکه دولت تمام سرمایه‌گذاری‌های خود را صرف این موضوع کرد، یکی از اشتباه‌های اساسی بود. یا حتی گرچه در پنج سال اول دولت ایشان، تورم را سرکوب کردند، اما به‌یکباره تورم ۴۵درصدی را شاهد بودیم. یا در بازار بورس نیز، دولت ابتدا به‌خوبی پیش رفت و بورس شکل گرفت، اما سوء مدیریت و ناکارآمدی‌ها موجب شد تا در حال حاضر که در ماه‌های پایانی دولت هستیم، عملکرد بازار بورس یک کارنامه منفی برای دولت روحانی محسوب شود و دیدگاه‌ها نسبت به آن منفی است. این در حالی است که دولت می‌توانست بازار بورس را به یک فرصت بسیار خوب و دستاورد برای خودش تبدیل کند.
کدام‌یک از رؤسای جمهور را موفق‌تر از همه و کدام را ناکارآمدتر از بقیه می‌دانید؟
نمی‌توان عملکرد دوره‌های مختلف ریاست جمهوری را بسیط و تک‌بعدی تحلیل کرد، هر کدام در بخش‌هایی ایرادها و نقاط ضعفی داشته‌اند. این موضوع، سخن از کارنامه عملکرد ۴۲ساله نظام جمهوری اسلامی است که کارنامه‌ای موفق و افتخارآمیز است و نباید انصاف را درباره آن از دست داد. این کارنامه نتیجه کار ۱۲ دولت است. وقتی عملکرد نظام را پیش روی خودمان می‌گذاریم، می‌بینیم هر یک از دولت‌های مختلف اقدام‌هایی کرده‌اند و نباید در رقابت‌های سیاسی دچار سیاه‌نمایی شد. اینکه به هر دولت چه نمره‌ای می‌توان داد، در موضوع‌های مختلف متفاوت است. به‌طور مثال، دوره سازندگی واقعاً نمره بالایی می‌گیرد؛ زیرا زمانی که حضرت امام خمینی قطعنامه ۵۹۸ را پذیرفت، شورای امنیت سازمان ملل در قطعنامه خودش اعتراف کرد که در دوران جنگ هزارمیلیارد دلار به زیر بناهای کشور خسارت وارد شد. اما همین خسارت هزار میلیارد دلاری درمدت هشت سال بازسازی شد و تمامی آن پنج استان کشور که در زمان جنگ کاملاً نابود شده بودند، نوسازی شدند و دیگر آثاری از جنگ باقی نماند. بنابراین نباید نگاه صفر و صدی داشت و به تعریف یا انتقاد صرف پرداخت. زیرا تعاریف و امتیازدهی به موضوعاتی مانند کارآمدی، تنبلی و عدم فعالیت نسبی است و توسعه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نیز در این موضوع اثرگذار است.
با آغاز روند تحولات مرتبط با پرونده هسته‌ای کشور، آیا فکر نمی‌کنید در دام یک مذاکرات فرسایشی جدید برجامی افتاده‌ایم؟ باتوجه به نظر آخر و قطعی نظام و رهبری مبنی بر لغو کامل تحریم‌ها و آن‌هم به‌یکباره، چرا این روزها ادعاها و شنیده‌های مختلفی درباره توافق ایران و طرف‌های برجامی برخلاف تأکیدات و «نظر نهایی» کشور به گوش می‌رسد؟
گاهی ممکن است علت چنین مسئله‌ای این باشد که طرف مقابل از ما درخواست انجام اقدام‌ها و اجرای تعهدات متعددی را در یک بازه زمانی داشته و درنتیجه آن مدعی شود پس از آن کم‌کم تحریم‌ها را برمی‌دارد. بنابراین چنین مسیری هرگز قابل تکرار نیست. گرچه دفعه قبلی نیز مسئولان کشور کمی ذوق‌زده رفتار کردند، با این‌حال ایران به تمامی تعهدات برجامی خودش عمل کرد. این درحالی است که در آمریکا فرد بی‌منطقی به عنوان رئیس‌جمهور روی کار آمد که به‌یکباره از برجام خارج شد و تحریم‌ها را برگرداند. درنهایت تمامی این اتفاقات برای ما تجربه گرانی بود. در حال حاضر نیز گرچه مذاکرات مقامات ایرانی در وین با کشورهای طرف برجامی در حال پیگیری است، اما ما در داخل کشور در حال ادامه فعالیت‌ها هستیم، چنان‌که تولید اورانیوم ۶۰درصدی را هم شروع کرده‌ایم. در واقع، ما معطل مذاکرات نماندیم یا نگفتیم چون در حال مذاکره هستیم، اقدام دیگری انجام ندهیم و تمامی امور را متوقف کنیم. کشور به مسیر و برنامه‌های خود ادامه می‌دهد و سیاست قطعی نظام نیز روشن است. باید تمامی تحریم‌ها لغو شود تا ما اقدام‌هایی که برای بالابردن کیفیت و کمیت فناوری هسته‌ای انجام داده‌ایم، متوقف کنیم و به تعهدات برجامی بازگردیم. تنها زمانی به تعهدات برجامی باز خواهیم گشت که همه طرف‌های متعاهد در برجام به تعهدات خودشان به‌صورت کامل عمل کنند.
عدم انتشار گزارشی از روند مذاکرات توسط مقامات ایرانی و شنیده‌شدن نقل قول‌هایی از طرف‌های غربی مبنی بر توافق طرفین بر سر موضوعات مختلف، موجب افزایش فضای تردید و بی‌اعتمادی افکار عمومی نسبت به عملکرد تیم مذاکره‌کننده ایرانی شده است. بسیاری نیز معتقدند باید مجلس و نهادهای تصمیم‌گیر در جریان مذاکرات وین قرار بگیرند تا دوباره تجربه برجام تکرار نشود. نظرتان در این‌باره چیست؟
اصولاً برخی قواعد و ملاحظاتی در حوزه اقدام‌ها و تصمیمات سیاسی وجود دارد که براساس آن در هر کشوری مجموعه‌ای مذاکرات و اسناد به صورت محرمانه یا فوق محرمانه طبقه‌بندی می‌شوند، حتی بسیاری از کشورهای دنیا اسناد محرمانه وزارت خارجه خود را پس از ۵۰ سال منتشر می‌کنند. این موضوع، رفتاری پوپولیستی است که بگوییم وزارت خارجه باید لحظه به لحظه هر اقدامی انجام می‌دهد را به افکار عمومی گزارش بدهد. اتفاقاً چنین اظهارنظرها و مواضعی، حرف نفوذی‌هاست که نمی‌گذارند مسئولان کشور کار خود را انجام دهند و به دنبال این هستند جزئیات مذاکرات افشا شود تا آن‌ها در جریان آخرین وضعیت قرار بگیرند.
به‌طور مثال در دوره برجام، رئیس کل بانک مرکزی برخی اقدام‌های صورت‌گرفته در نتیجه برجام را در داخل ایران شرح می‌داد، اما وقتی به محل صندوق بین‌المللی پول یا بانک جهانی می‌رفت این را مطرح می‌کرد که آن‌ها هیچ کاری را در اجرای برجام انجام نداده‌اند. می‌خواهم بگویم هر دو موضع‌گیری صحیح است؛ زیرا در برابر دشمن باید به‌گونه‌ای سخن گفت که هیچ تعهدی را انجام نداده و اقدام‌هایشان را قبول نداریم، اما در داخل برخی اقدام‌ها و کارهای انجام‌شده را به مردم بگوییم. برخی رسانه‌ها هم با استناد به سخنان مقامات کشورمان در محافل بین‌المللی، همان را به افکار عمومی داخل بازتاب دادند تا بگویند هیچ اقدامی صورت نگرفته است. این در حالی است که ما در جریان هستیم در فاصله‌ای که برجام به مرحله تصویب و اجرا رسید، حدود ۱۵ میلیارد دلار از پول‌های بلوکه‌شده کشور آزاد شد. بنابراین در چنین شرایطی، باید با خصم و دشمن به‌گونه ای سخن گفت که هیچ کاری نکرده‌اند و باید اقدام‌های دیگری در راستای تعهداتشان انجام دهند. طبیعی است که چنین گزارش‌هایی باید به اطلاع مقامات تصمیم‌گیر داخلی مانند رهبری یا رئیس‌جمهور برسد و آخرین اطلاعات در اختیار آن‌ها قرار بگیرد.
توافق ۲۵ساله میان ایران و چین و آغاز فصل جدیدی از روابط میان دو کشور را چگونه می‌بینید؟
توافق کشورمان با چین یک تفاهم راهبردی با کشوری است که بسیاری از صاحبنظران و قدرت‌های بزرگ جهانی معتقدند آینده اقتصاد دنیا از آن این کشور است. حالا ما به عنوان کشوری پیشرو، توانسته‌ایم تفاهم‌نامه ۲۵ساله همکاری با او امضا کنیم. از سوی دیگر، بحث قرارداد مطرح نیست و تنها یک تفاهم‌نامه است تا در برخی زمینه ها با یکدیگر همکاری کنیم. اتفاقاً همین موضوع سبب شد تا کشورهایی از این توافق به‌شدت ناراحت و عصبانی شوند، چنان‌که شاهدیم دولت آمریکا ضد این تفاهم‌نامه اظهارنظر می‌کند یا حتی دیگر مخالفان نیز به تحریک افکار عمومی می‌پردازند و مدعی‌اند مسئولان در حال فروش ایران به چین هستند. نگاه کنید ببینید چه کسانی مدعی فروش ایران به چین هستند، در واقع این‌ها همان‌هایی هستند که برای دشمنی با کشور پول خرج کردند و ضد کشور نقشه کشیدند. یا در برنامه هسته‌ای کشور، در جریان هستید که عده ای از منافقین مزدور ادعاهای دروغی علیه برنامه هسته‌ای مطرح کردند و تمامی اطلاعات حساس را به مراکز جاسوسی بیگانه لو دادند. موضوعی که بازخورد اقدام‌هایشان موجب ضررهای بسیار به منافع کشور شد. در حال حاضر تمامی مقامات دیپلماتیک سابق کشور از جمله سفرای سابق کشورمان در چین یا شورای عالی امنیت می‌گویند این توافق خوبی است. همچنین برخی سیاسیون داخلی نیز با سیاه‌نمایی درباره توافق، به نوعی به چنین فضایی دامن می‌زنند، در واقع این‌ها اقدام‌هایی ظالمانه است که منافع ملی را فدای منافع جناحی کنیم.
با داغ شدن فضای انتخاباتی و اوج گرفتن اظهارنظرها درباره نامزد شدن چهره‌های مطرح سیاسی، جریانات بسیاری از ورود علی لاریجانی رئیس سابق مجلس به عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری سخن می‌گویند. آیا ایشان برای اعلام کاندیداتوری و حضور در انتخابات، شرط و شروطی هم تعیین کرده‌اند؟
من از اینکه آقای لاریجانی قصد آمدن به انتخابات دارند یا نه، اطلاعی ندارم. حدود دوسه ماه پیش با ایشان گفت‌وگویی داشتم که گفتند قصد ورود به انتخابات را ندارند. گرچه با ایشان ارتباطاتی داریم اما این ارتباط سیاسی نیست که در جریان تصمیمات ایشان باشم. البته در کشور ما تحولات و اتفاقات مربوط به انتخابات ریاست جمهوری بسیار سریع رخ می‌دهد و شاید تا زمان انتخابات تغییراتی در تصمیم ایشان رخ بدهد. با این‌حال در طیف اصول‌گرایان، نام حدود ۲۶نفر برای انتخابات مطرح می‌شود که قصد نامزدی دارند. فعالان سیاسی هم در تحلیل‌های خودشان از اعلام حضور گروه‌های مختلف با تعداد افراد متفاوت نام می‌برند. حتی در جامعه مهندسین نیز، اسامی حدود ۳۴نفر استخراج شده که یا خودشان اعلام کرده‌اند در انتخابات نام‌نویسی می‌کنند یا افراد دیگری از ورودشان به انتخابات خبر داده‌اند.
نظر شما