شهادت امیرالمؤمنین(ع) بهانه‌ای است تا یک بار دیگر با تأمل و تفکر عمیق‌تر که در شب‌های قدر توصیه شده، وجوه این مظلومیت را واکاوی کنیم. در همین زمینه با حجت‌الاسلام سیدمهدی واعظ موسوی، کارشناس مذهبی و مشاور خانواده گفت‌وگو کرده‌ایم که حاصل آن را در ادامه می‌خوانید.
حجت‌الاسلام واعظ موسوی درباره چرایی مظلومیت و مظلوم خوانده شدن امیرمؤمنان(ع) به عنوان جانشین و وصی رسول خدا(ص) می‌گوید: کسی نماد مظلومیت می‌شود که خود ظالم نباشد؛ امیرالمؤمنین امام علی(ع) نماد مظلومیت شدند چراکه کمترین ستمی از ایشان به احدی نرسید. حتی پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) و داستان جانشینی ایشان به گونه‌ای رفتار نکردند که موجب اختلاف و تفرقه در بین امت شود، بلکه بر مسیر وحدت حرکت کردند.
خطیب آستان قدس رضوی ادامه می‌دهد: بنابر نقل تاریخ اگرچه در جنگ صفین، لشکریان معاویه آب را به روی حضرت امیر(ع) و سپاه ایشان بستند اما وقتی ایشان بر آن‌ها چیره شدند، مقابله به مثل نکرده و بر اساس کرامت همیشگی‌شان عمل کردند. پس از امام علی(ع)، فرزندشان حضرت سیدالشهدا(ع) نماد مظلومیت در عالم شدند، چراکه حتی در جنگ با دشمنی که از هیچ رذالت و خباثتی فروگذار نکرد، نهایت عدالت و بزرگواری را از خود نشان دادند.
لحظه‌ای از عدالت و انصاف فاصله نگرفت
کارشناس مشاور خانواده با اشاره به پیچیدن آوای مظلومیت امیرمؤمنان(ع) در گوش تاریخ، تصریح می‌کند: آوای مظلومیت امیرمؤمنان نبود مگر به واسطه عمل آن حضرت(ع) بر مبنای عدالت مطلق؛ چون به هر میزان از عدالت، بزرگواری و انصاف فاصله بگیریم جذابیت ما کم می‌شود. وقتی دیدنی می‌شویم که کوچک‌ترین ستمی از ما به دیگری (حتی دشمنان) نرسد و این همان چیزی است که در سیره مولای متقیان(ع) باوجود همه ظلم‌هایی که بر ایشان وارد شد، در بالاترین سطح دیده می‌شود.
مظلومیت از اقتدار امیر(ع) نکاسته است
حجت‌الاسلام واعظ موسوی در پاسخ به این پرسش که آیا این مظلومیت با اقتدار و جلوه‌های امامت امیرمؤمنان(ع) در تضاد بوده است، می‌گوید: مظلومیت نه تنها از اقتدار انسان نمی‌کاهد بلکه بر اقتدار و صلابت وی می‌افزاید، این ظلم‌پذیری است که انسان را ذلیل و خوار می‌کند. به عبارت بهتر، انسان ظلم‌پذیر تیغ ظالم را صیقل می‌دهد و نردبان ترقی ظالم را فراهم می‌کند، در حالی که تیغ مظلوم برنده‌تر از تیغ ظالم است و در درازمدت خون بر شمشیر پیروز است؛ به گفته شاعر «نه بقا کرد ستمگر نه به جا ماند ستم/ ظالم از دست شد و پایه مظلوم به‌جاست». چنان که علی‌رغم همه ظلم‌هایی که در حق امام علی(ع) روا داشته شد، نام حضرت(ع) و فرزندان طاهرینشان بر تارک گیتی می‌درخشد.
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه مظلومیت امیرمؤمنان(ع) صرفاً محصور به زمان حیات و امامتشان نمی‌شود بلکه این مظلومیت در طول تاریخ استمرار یافته است، تأکید می‌کند: وقتی کسی نماد مظلومیت می‌شود این جنبه نماد بودن دوام دارد و همیشه طنین و فریاد مظلومیت، پهنه تاریخ را درمی‌نوردد؛ اساساً دادستانی مظلوم خاموش نمی‌شود و در دادخواهی از پای نمی‌نشیند. مظلومیت جبهه‌ای متحد و مقاوم در برابر جبهه ستمگران است.
با کلام امام علی(ع) مأنوس نیستیم و قصور می‌کنیم
حجت‌الاسلام واعظ موسوی با بیان اینکه مظلومیت مولای متقیان(ع) فقط شامل ظلم‌هایی که از سوی دشمنان در حق آن حضرت(ع) روا داشته شده، نمی‌شود، ابراز می‌کند: امام علی‌بن ابی‌طالب(ع) بین ما شیعیان نیز مظلوم هستند، این مظلومیت تا جایی است که نهج‌البلاغه ایشان را مستشرقین اروپایی و مسیحی بیشتر از ما خوانده‌اند! این در حالی است که نهج‌البلاغه امیر(ع) با آن معارف نورانی و کاربردی می‌تواند برای همه ادوار و نیز امروز ما، محتوای درسی یک رشته دانشگاهی شود. متأسفانه، حتی ما حوزویان هم هنوز با نهج‌البلاغه حضرت(ع) مأنوس نیستیم. غررالحکم ایشان دریایی از معارف حکیمانه است اما حتی به قدر روزی یک حکمت هم از آن نوش جان نمی‌کنیم!
وی در ادامه بیان می‌کند: وقتی مسلمانان به ویژه شیعیان در معرفی مولی‌الموحدین علی‌بن ابی‌طالب(ع) به نسل جوان تشنه و طالب حقیقت قصور و تقصیر می‌کنند، باز هم باید شاهد مظلومیت این ابرمرد تاریخ بشریت باشیم. امیرمؤمنان(ع) تجربه‌ای تکرارنشدنی و در انسانیت یکتای بی‌همتاست، ایشان برای همه تاریخ گوی سبقت را از همه مدعیان پرمدعا ربوده و در عدالت زبانزد عام و خاص است! در زهد و بی‌تفاوتی به دنیا هماوردی ندارد، برای همین است که در بین دوستان قاصر نیز تنها و همچنان مظلوم است.
حجت‌الاسلام واعظ موسوی درباره راه‌های مظلومیت‌زدایی از نام، یاد و سیره مولای متقیان(ع)، خاطرنشان می‌کند: اگر منطق گفتاری و سیره فردی، اجتماعی و سیاسی حضرت امیر(ع) را از خلال مطالعه نهج‌البلاغه استخراج کنیم گویا پرده‌ای از شخصیت مغفول و مظلوم آن ابرمرد تاریخ برداشته‌ایم. با ترویج معارف نهج‌البلاغه در بین نسل‌ها نه فقط امروز بلکه در همه اعصار می‌توان انسان‌های سرگشته و سرگردان و طالب حقیقت را دلیل و چراغ راه شد.
نظر شما