کوی شیخ جراح، این بار محور اصلی اعتراض‌های فلسطینی‌های ساکن قدس شریف و سایر فلسطینی‌هایی است که در این شب‌های ماه مبارک رمضان، مسجدالاقصی را به کانون مبارزه سخت خود با اشغالگران مبدل کرده‌اند و می‌روند که انتفاضه‌ای متفاوت رقم بزنند تا نقطه عطفی در مبارزات آزادی‌بخش این ملت بزرگ باشد.

جوانان و نوجوانان فلسطینی، این شب‌ها صحنه‌هایی زیبا از عزم و اراده شگفت‌آور خود در بازپس‌گیری حقوق، سرزمین، خانه و کاشانه‌شان و در حمایت از اماکن مقدس اسلامی و به‌ویژه مسجدالاقصی و جلوگیری از یهودی‌سازی شهر و کوی و برزنشان به نمایش گذاشته‌اند. فلسطینی‌ها باوجود سرکوب وحشیانه و ددمنشانه دشمن، در چند شب گذشته با تقدیم بیش از ٣٠٠ شهید و زخمی، همچنان در جلوگیری از آوارگی مجدد بیش از ٥٠٠ فلسطینی و مصادره خانه‌های باقیمانده‌شان در محله‌های قدس شرقی با قدرت به مبارزه ادامه می‌دهند.

اما ماجرا و اهمیت کوی «شیخ جراح» چیست که اینچنین مردم این سرزمین را به ستوه آورده است؟

شیخ جراح یکی از محلات قدس شریف و مجاور مسجدالاقصی است.

سال ۱۹۴۸ میلادی، محله شیخ جراح پذیرای جمعی از خانواده‌هایی شد که از روستاهای سرزمین‌های اشغالی اخراج شده بودند. (حادثه نکبت)

سال ۱۹۵۶، میان دولت اردن و سازمان ملل متحد توافق‌نامه‌ای مبنی بر تأمین مسکن ۲۸ خانواده اخراج‌شده برای سکونت در این محله به امضا رسید.

براساس این توافق، زمین از سوی دولت اردن اهدا شد و این کشور پس از ساخت خانه‌هایی، آن‌ها را با شرط تملیک پس از گذشت سه سال از سکونت در آن، در اختیار فلسطینی‌ها گذاشت.

با جنگ سال ۱۹۶۷ و اشغال قدس شرقی، عملیات ثبت سند مالکیت ساکنان به تعویق افتاد.

سال ۱۹۷۲ شهرک‌نشینان، ساکنان این منطقه را اخراج و خانه‌هایشان را در اختیار گرفتند.

دادگاه رژیم اشغالی با اعطای اسناد جعلی به شهرک‌نشینان، مالکیت آن‌ها را بر این خانه‌ها تأیید کرد. ساکنان این منازل از خروج اجباری از خانه‌هایشان امتناع ورزیدند و از دولت اردن خواستند سند مالکیت منازل را به آنان اعطا کند.

میان سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹ در نخستین رویداد مرتبط با این خانه‌ها، سه واحد مسکونی به زور از صاحبان آن‌ها گرفته و در اختیار شهرک‌نشینان قرار گرفت.

اکنون اما جلسه دادگاه در انتظار صدور نتیجه برای اخراج چهار خانواده دیگر بوده و در اوایل ماه آگوست نیز سه خانواده دیگر اخراج خواهند شد.

۲۵ خانواده و ۵۰۰ فلسطینی برای تخلیه این محله تهدید شده‌اند. اهالی این محله برخی پیشنهادهای شهرک‌نشینان برای تحویل گرفتن خانه‌ها پس از مرگ صاحبان آن را نپذیرفتند و ادعاهای شهرک‌نشینان را رد کرده‌اند.

به تازگی درباره مسئله شیخ جراح، واقعیتی ناپیدا وجود دارد و آن اینکه در حال حاضر شهرک‌نشینان به دروغ و بهتان، ادعای مالکیت بر اراضی شیخ جراح دارند. حقیقت ناپیدا اما اینکه خانواده‌های شیخ جراح در سال ۱۹۴۸ به زور از قدس غربی و روستاهای مجاور قدس اخراج شدند و سندهای ثبت ملکی در محله «الطالبیه» در قدس غربی و روستاهای آن را در اختیار دارند. رژیم صهیونیستی پیش از آنکه بخواهد برای کمک به شهرک‌نشینان در استرداد املاکی که از آنِ آن‌ها نیست اقدامی کند، باید املاک به غارت‌رفته خانواده‌های شیخ جراح را به آن‌ها پس دهد.

نکته آخر اینکه هدف، تنها مصادره خانه‌ها و آوارگی صاحبان آن‌ها نیست؛ هدف غایی تکمیل کمربند شهرک‎های صهیونیستی پیرامون شهر قدس و مسجدالاقصی و در نهایت اشغال کامل قدس است.