در سالهای اخیر ما برای بخشهای مختلف سیاست خارجی خود هیچ راهبرد مشخصی نداشتهایم و ضررها و زیانهای وارده به ما هم به علت نبود برنامه راهبردیِ کلی در سیاست خارجی و تاکتیکهای جزئی آن بوده است. به همین دلیل مهمترین کار دولت سیزدهم در حوزه سیاست خارجی، تعیین یک راهبرد دیپلماتیک برای گسترش و ارتقای سطح روابط با کشورهای دنیاست و دولت بعد باید به سرعت کشورهای دنیا را از نظر نیازها و اهداف ما، اولویتبندی کند که در این زمینه چهار اقدام مهم به ذهن میرسد؛ نخست گسترش روابط با کشورهای همسایه و تقویت دیپلماسی اقتصادی است. کشورهای همسایه ظرفیتهای اقتصادی و سیاسی بسیاری برای تقویت روابطاند و طبیعتاً در اولویت روابط قرار دارند و قاعدتاً در وهله بعد کشورهایی هستند که به کالاهای تولید ایران نیازمندند. همچنین در اولویت بعدی کشورهایی جای گرفتهاند که دارای محصولات اولیه مورد نیاز ایران هستند.
مسئله مهم بعدی اصلاح و تکمیل راهبرد روابط با آمریکا و سه کشور اروپایی و چگونگی ادامه راه در این حوزه است. همچنین ارتقای روابط با روسیه و چین و مسئله نگاه به شرق نیز باید در دستور کار قرار گیرد. ایران در سالهای آینده در حال تبدیل شدن به یکی از قدرتهای بزرگ منطقهای و حتی جهانی است و به همین دلیل باید برای این مسئله زمینهسازی لازم انجام بشود.
اما مهمترین مسئله در مدیریت سیاست خارجی ما موضوع وارد کردن نیروهای متخصص در وزارت خارجه است. دستگاه دیپلماسی کشور در حال حاضر مملو و مالامال از نیروهای غیرمتخصصی است که به صورت سفارشی و بر اساس رابطه، توسط جریانهای داخلی وارد سیاست خارجی شدهاند. بخش زیادی از سفرا و کادرهای وزارت خارجه بر اساس سفارشهای خانوادگی یا جناحی وارد سیستم شدهاند. با توجه به اینکه دوران بازنشستگی تعداد زیادی از این ها فرا رسیده، باید این افراد با افرادی که متخصص، دلسوز و مسلط به زبانهای خارجی هستند، جایگزین شوند. به کارگیری نیروی متخصص هم در عرصه دیپلماتیک و هم در عرصه کارشناسی مهمترین نیاز امروز وزارت خارجه ماست و در همین راستا مرکز مطالعات وزارت خارجه نیز باید به مرکز مطالعات واقعی و مرتبط با دانشگاهها تبدیل بشود.
نظر شما