به گزارش قدس آنلاین؛ از زمان شیوع بیماری کرونا، ایران همپای بسیاری از کشورهای جهان، قدم در مسیر پرفراز و نشیب ساخت واکسن کرونا گذاشت؛ مسیر سختی که اگرچه در روزهای ابتدایی چشم‌انداز مشخصی نداشت اما به تدریج و با پیشرفت مطالعات بالینی و تولید واکسن‌های کرونا در جهان، دریچه امید جدیدی به روی مردم ایران گشود.

سابقه ایران در مقابله با بیماری‌های واگیردار از طریق واکسیناسیون، به بیش از صدسال پیش باز می‌گردد. زمانی که فعالیت انستیتو پاستور ایران (در سال 1299) و بعدها مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی (در سال 1303) آغاز شد تا با ساخت واکسن‌ها به مقابله با اپیدمی‌ها بپردازند؛ هم‌زمان با شیوع بیماری کرونا در کشور نیز بسیاری از مؤسسه‌ها و شرکت‌های ایرانی سازنده واکسن، برای تولید واکسنی مؤثر علیه بیماری کرونا دست به کار شدند. 

با توجه به قرار داشتن کشور در شرایط تحریمی، کمبود ارز و مشکلات نقل و انتقال آن و سیاست‌هایی که وزارت بهداشت دنبال می‌کرد، واردات واکسن کرونا به کشور به حجم انبوهی صورت نگرفت؛ مقامات بهداشتی کشور علت عدم تأمین به موقع واکسن کرونا را بدعهدی کشورها و شرکت‌های خارجی برای صادرات واکسن و کمبود آن در جهان عنوان می‌کنند؛ مسئله‌ای که به اذعان سازمان جهانی بهداشت نیز رسید و مدیرکل سازمان جهانی بهداشت ضمن اذعان به توزیع ناعادلانه واکسن کرونا در جهان، گفت: "پاندمی کرونا شدت نابرابری را در جهان آشکار کرده و به آن دامن زده است. کشورهای ثروتمند جهان می‌کوشند به انواع واکسن دست یابند، بدون آن که به فکر کشورهای فقیر باشند."

وزیر بهداشت نیز از مکاتبات چندهزار صفحه‌ای با کشورهای مختلف از جمله چین، روسیه و هندوستان خبر داد و از بدعهدی شرکت‌های خارجی در تأمین واکسن‌های وعده داده شده، گلایه کرد.

اگرچه گلایه‌های سعید نمکی بجا بود و به نظر می‌رسید وزارت بهداشت توان خود را برای واردات واکسن به کار گرفته اما جدا از بدعهدی کشورهای خارجی در تأمین واکسن کرونا، اظهارات هیجانی سعید نمکی و اعلام دقیق اعداد و ارقام واکسیناسیون، در شرایطی که مشخص نبود داستان واردات و تولید واکسن به کجا خواهد رسید، مردم را سردرگم‌تر و ناامیدتر کرد و وعده‌های خود وزیر بهداشت نیز در این مدت محقق نشد؛ مسئله‌ای که اگر بیش از این ادامه‌دار شود، باعث از دست رفتن یک سرمایه مهم اجتماعی، یعنی اعتماد عمومی می‌شود.

در حالی که وزیر بهداشت و رئیس جمهور در اردیبهشت و خردادماه سال جاری وعده داده بودند تا اوایل تیرماه 14 میلیون نفر از جمعیت هدف واکسینه می‌شوند، هنوز تابلوی آمار واکسیناسیون کرونا در ایران، عدد 4 میلیون و 529 هزار نفر را نشان می‌دهد که بسیار کمتر از رقم‌های وعده داده شده از سوی نمکی و روحانی است؛ وزیر بهداشت همچنین در اظهارنظرهای مختلفی اعلام کرده بود که در بهار سال 1400، واکسن ایرانی کرونا با حجم بالا در اختیار مردم خواهد بود اما این وعده نیز تحقق نیافت.

پس از آن در اردیبهشت ماه سال جاری، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرد سالمندان تا پایان خردادماه سال جاری واکسینه می‌شوند؛ اما اکنون در نوزدهم تیرماه، تنها واکسیناسیون افراد بالای 70 سال و کادر بهداشتی و درمانی کشور به پایان رسیده است. البته عدم تحقق وعده‌های وزیر بهداشت، اعضای ستاد مقابله با کرونا و رئیس جمهور امری منطقی به نظر می‌رسد چرا که روند تحقیقات و مطالعات واکسن‌ها و بدعهدی برخی شرکت‌ها در تأمین واکسن موردنیاز کشور با توجه به تجارب گذشته از پیش نیز مشخص بود و آن‌چه مشخص نیست، علت علاقه اعضای ستاد ملی کرونا به اظهارنظر و اعلام اعداد و ارقام مرتبط با واکسیناسیون کروناست؛ وعده‌هایی که تاکنون هیچ یک به طور کامل عملی نشده‌اند.

سوءمدیریت در تزریق واکسن‌های وارداتی

جدا از عدم تحقق وعده‌ها که نتیجه‌ای جز وارد کردن خدشه به اعتماد عمومی نداشت؛ سوءمدیریت وزارت بهداشت در تزریق همان چند دوز واکسن وارداتی نیز خیلی زود فریاد اعتراض سالمندان را بلند کرد. درپی به تأخیر افتادن تأمین دوز دوم و عدم اقناع افکار عمومی، نگرانی مردم باعث شد سالمندان به صورت حضوری به مراکز بهداشتی و تجمیعی واکسیناسیون کرونا مراجعه کنند و مراکز واکسیناسیون نیز به افراد مراجعه کننده بدون پیامک نوبت دهی واکسن را تزریق می‌کردند، این سوءمدیریت در کنار تکمیل نبودن پرونده الکترونیک سلامت 40 درصد تهرانی‌ها، باعث شلوغی روزافزون مراکز واکسیناسیون کرونا در پایتخت شد تا جایی که سالمندان برای تزریق واکسن، چندین ساعت قبل در صف می‌ایستادند و همین امر نگرانی از شیوع کرونا را بیشتر می‌کرد.

حفظ احترام سالمندان، به قیمت به خطر افتادن جان‌شان!

در همان روزها، تبریزی رئیس مرکز مدیریت شبکه بهداشت وزارت بهداشت طی اظهاراتی عجیب در توجیه علت شلوغی مراکز واکسیناسیون کرونا، عنوان کرد: وقتی یک سالمند به مرکز بهداشت مراجعه می‌کند، به دلیل رعایت احترام او، نمی‌توانیم به او واکسن تزریق نکنیم!

از واکسن‌های ایرانی کرونا چه خبر؟

اولین واکسن ایرانی که رونمایی شد، واکسن کوو ایران برکت، ساخت شرکت شفافارمد وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام بود. در دی ماه سال گذشته کارآزمایی این واکسن ایرانی آغاز شد و سپس وعده‌هایی مبنی بر تولیدانبوه این واکسن داده شد.

تولید بیش از یک میلیون دوز واکسن برکت به صورت هفتگی

جلیلی، مدیر پروژه تولید واکسن کوو ایران برکت  اعلام کرده است: «به ظرفیت تولید یک میلیون و 200 هزار دوز واکسن کرونا در هفته رسیده‌ایم و هیچ مشکلی در تولید نداریم.»

اگرچه وزیر بهداشت در فروردین ماه سال جاری اعلام کرد که "قصد داریم به‌محض اینکه نتایج فاز دوم مطالعه بالینی واکسن برکت مشخص و تأیید شد، برای فاز سوم اجازه بدهیم که جمعیت انبوهی را با واکسن ایرانی واکسینه کنیم و واکسیناسیون عمومی را از نیمه اردیبهشت آغاز کنیم." اما تاکنون تنها چندصدهزار دوز واکسن برکت در استان‌ها توزیع شده است و در برخی استان‌ها به تازگی در حال تزریق است.

علاوه بر واکسن برکت، واکسن‌های رازی(ساخت مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی)، پاستوکووک(انستیتو پاستور ایران با انتقال دانش فنی از کوبا)، فخرا(ساخته شده توسط وزارت دفاع)، اسپایکوژن(بخش خصوصی)، اسپوتنیک ایرانی(بخش خصوصی)، نورا (دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله) نیز وارد مرحله بالینی شده‌اند و در حال طی کردن مراحل بالینی هستند. انستیتو پاستور وعده تولید سه میلیون دوز واکسن کرونا از مهرماه را داده و رئیس مؤسسه واکسن و سرم‌سازی رازی اعلام کرده که تا پایان شهریور حدود پنج میلیون دوز واکسن در اختیار وزارت بهداشت قرار می‌گیرد. سایر واکسن‌ها نیز در حال طی کردن مراحل بالینی هستند و در صورت موفقیت آمیز بودن این مراحل؛ به سبد واکسیناسیون کشوری اضافه خواهند شد.

برخی از مردم این سؤال را مطرح می‌کنند که در چنین شرایطی چرا چندین واکسن کرونا ساخته می‌شود؟

وزیر بهداشت معتقد است ایران تمام راه‌ها را برای دستیابی به واکسن کرونا طی کرده و علیرضا رئیسی در پاسخ به تسنیم می‌گوید: "افرادی که این گونه سوال‌ها را مطرح می‌کنند یا به صورت تعمدی این حرف را می‌زنند و یا این‌که آگاهی ندارند؛ ما باید اجازه بدهیم دانشمندان مختلف روی پلتفرم‌ها و روش‌های علمی مختلف کار کنند؛ همچنین سایر کشورها نیز چندین روش را برای تأمین واکسن کرونا در پیش گرفته‌اند برای مثال کشوری مانند انگلیس و آمریکا، هر واکسنی که در جهان تولید می‌شود را پیش خرید کردند یا با آنها در ساخت واکسن مشارکت کردند."

کندی واکسیناسیون کرونا در ایران و وعده‌های روزافزون وزیر بهداشت

علیرغم واردات محموله جدید واکسن کرونا به کشور، سرعت واکسیناسیون کرونا در ایران پایین است. برای مثال در 18 تیرماه، مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به 6 میلیون و 658 هزار و 695 دوز رسید و در 17 تیرماه، 6 میلیون و 608 هزار و 117 دوز واکسن کرونا تزریق شد. اختلاف مجموع واکسن های تزریق شده در این دو روز؛ نشان‌دهنده تزریق تنها 50 هزار دوز واکسن کرونا در روز است.

این در حالی است که پیش از این سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرده بود ظرفیت واکسیناسیون در کشور بین 200 تا 300 هزار نفر در روز است و به راحتی می‌توانیم میزان واکسیناسیون را به 500 هزار نفر در روز برسانیم.

حالا روز گذشته وزیر بهداشت وعده داده است واکسیناسیون کرونا با قدرت از نوزدهم تیرماه آغاز می‌شود؛ نگاهی به تفاوت آمار واکسیناسیون کرونا در روز 18 و 19 تیرماه، اختلاف 68 هزار دوزی را نشان می‌دهد. یعنی در شبانه روز گذشته تنها کمی بیش از 68 هزار دوز واکسن کرونا تزریق شده است که با ظرفیت اعلامی از سوی مسئولین وزارت بهداشت تفاوت فاحشی دارد. 

سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا نیز از آغاز واکسیناسیون گروه بالای 68 سال از روز دوشنبه خبر داده است؛ وعده‌هایی که باید دید چه زمانی محقق خواهد شد!