با وجود این و با توجه به اینکه شرکت آب و فاضلاب مشهد مجری طرح بود و پروژه ساخت این تصفیه‌خانه را تا اتمام فاز یک آن نیز پیش برده بود اما تغییر و تحولاتی که در زمان استاندار سابق در بحث ساماندهی کشف‌رود واقع شد ادامه داستان را برای به ثمر رسیدن تصفیه‌خانه سپتاژ متفاوت کرد. شهرداری مشهد فرماندهی بحث ساماندهی کشف‌رود را برعهده گرفت تا تمامی اتفاق‌های مرتبط با یکی از بزرگ‌ترین معضلات زیست محیطی شهر مشهد با محوریت مدیریت شهری اداره شود.

بدهی ۷ میلیاردی دلیل تعطیلی پروژه تصفیه‌خانه سپتاژ!

از آبان سال گذشته عملاً پروژه تصفیه‌خانه سپتاژ وارد مرحله جدیدی شد و با نظارت شهرداری مشهد و مشخص شدن پیمانکار استارت کار زده شد. همان جا بود که مدیران شهری اعلام کردند فاز یک تصفیه‌خانه تا خرداد ماه ۱۴۰۰ به بهره‌برداری خواهد رسید هر چند که پیش از این نیز شرکت آب و فاضلاب مشهد تا مرحله بهره‌برداری از فاز یک کار را پیش برده بود. با وجود این اما گفته می‌شد فاز اول تصفیه‌خانه تا خرداد به بهره‌برداری خواهد رسید.

خرداد ۱۴۰۰ گذشت اما خبری از افتتاح فاز یک نشد! اکنون نیز که نزدیک به چهار ماه از این وعده می‌گذرد هنوز که هنوز است از راه‌اندازی فاز یک تصفیه‌خانه سپتاژ خبری نیست!

نکته قابل تأمل‌تر اینکه پروژه ساخت تصفیه‌خانه سپتاژ مشهد حدود دو ماه است که به کل خوابیده و هیچ گونه فعالیتی در آن انجام نمی‌شود! علت آن نیز گویا عدم اجرای تعهدات مالی شهرداری برای ساخت تصفیه‌خانه سپتاژ است!

گفته می‌شود شهرداری مشهد رقمی در حدود ۷ میلیارد تومان تا به اینجا به پیمانکار پروژه بدهکار است و پرداخت نشدن این بدهی موجب شده شرکت پیمانکاری کارش را نزدیک به دوماه تعطیل کند! این رقم بدهی در قیاس با رقم ۷۵میلیارد تومانی که قرار بود شهرداری مشهد برای تصفیه‌خانه سپتاژ هزینه کند رقم چندان قابل ملاحظه‌ای نیست و اینکه چرا سپتاژ به این سرنوشت دچار شده پرسشی است که باید مدیریت شهری به عنوان متولی ساماندهی کشف‌رود پاسخگوی آن باشد.

همتی برای به سرانجام رسیدن سپتاژ نیست!

یکی از مهندسان دست‌اندرکار پروژه در خصوص پیشرفت این پروژه به ما می‌گوید: پروژه‌ای که به ما سپرده شده تا به اینجا ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته که تا پیش از تعطیلی کار طبق آنچه پیش‌بینی شده بود جلو می‌رفت اما چون شهرداری به تعهدات مالی‌اش به شرکت پیمانکار درست عمل نکرد شرکت تصمیم گرفت کار را بخواباند تا تکلیف آن مشخص شود. وی که مصر بود نامی از او برده نشود ادامه می‌دهد: گویا مسئولانی که دست‌اندرکار هستند تمایلی ندارند که این پروژه زودتر به سرانجام برسد؛ چرا که اگر چیزی جز این بود این گونه همکاران ما را بلاتکلیف نمی‌گذاشتند و کمک می‌کردند کار زودتر به پایان برسد.

وی ادامه می‌دهد: شرکت ما تا به اینجا چیزی در حدود ۷ میلیارد تومان از مطالباتش باقی مانده و چندین و چند بار این موضوع با اعضای جدید شورا و مسئولان مرتبط در شهرداری مطرح شده اما نتیجه‌ای حاصل نشده است به همین دلیل تصمیم گرفته شد پروژه تعطیل شود تا از این بلاتکلیفی خارج شویم. وی تأکید می‌کند: با شرایط فعلی نمی‌توان امیدوار بود تا چند ماه آینده هم این پروژه به اتمام برسد؛ چرا که هم پروژه دو ماهی می‌شود که خوابیده و هم اینکه با فرارسیدن فصل سرما عملاً همه چیز خود به خود می‌خوابد.

تانکرهایی که همچنان فاضلاب مرگ به طبیعت تزریق می‌کنند

بر اساس آنچه آمار و ارقام مسئولان نشان می‌دهد روزانه چیزی در حدود ۴۰۰ تانکر فاضلاب خانگی، بیمارستانی، صنعتی و سایر موارد را از مشهد و حوالی آن جمع‌آوری و به محلی در نزدیکی همان تصفیه‌خانه سپتاژ منتقل می‌کنند. این فاضلاب‌ها بدون هیچ ملاحظه و تغییری در ماهیتشان همان جا تخلیه شده و راهی کشف‌رود می‌شوند؛ فاضلاب‌هایی که بخش عمده آن مواد فوق‌العاده سمی و خطرآفرین هستند!

مشاهدات میدانی ما از محل، از این حکایت دارد که همچنان فاضلاب‌های جمع‌آوری شده شهر مشهد و اطراف آن به عادت همیشگی توسط تانکرهای حمل فاضلاب به داخل کشف‌رود ریخته می‌شوند! این یعنی فاجعه زیست محیطی در همسایگی کشف‌رود همچنان در حال وقوع است.

محاسبه مرگبار

نکته قابل تأمل و البته ترسناک این است که بارها از سوی متولیان و حتی دست‌اندرکاران این حوزه آمار متفاوتی از تعداد تانکرهایی که در کشف‌رود تخلیه می‌شوند ارائه می‌شود؛ تاکنون حداقل رقم اعلامی ۳۰۰ بوده و حتی رقم ۴۰۰ تا ۴۵۰ تانکر بوده است که اگر دست‌کم رقم روزانه را در تعداد روزهای سال ضرب کنیم به رقمی حدود ۶۰۰ هزار تانکر در سال می‌رسیم و اگر کمترین حجم هر تانکر را ۶هزار لیتر در نظر بگیریم خواهیم دید سالانه میلیون‌ها لیتر فاضلاب به صورت آشکار و سیستمی وارد کشف‌رود می‌شود که فاجعه زیست محیطی ساده‌ترین تعریف این اقدام است.