نشست مسکو با محور تحولات افغانستان در شرایطی خاتمه پیدا کرد که به نظر می‌رسد طالبان با دستی پر و شاید حتی در حدی فراتر از انتظاراتشان، این اجلاس را ترک کردند. این نخستین بار بود که آن‌ها از زمان سلطه‌شان بر افغانستان در اجلاسی با چنین سطحی مشارکت رسمی داشتند و برخلاف اجلاس‌های پیشین تنها جناحی بودند که به نمایندگی از افغانستان حضور داشتند. این در حالی است که پیش از آغاز اجلاس شایعه‌هایی منتشر شده بود که از اشخاصی چون عبدالله عبدالله و کرزی هم برای مشارکت در این نشست دعوت شده، اما در عمل این طالبان بودند که به تنهایی و بدون رقیب در میدان مسکو یکه‌تازی کردند. این موضوعی بود که در داخل افغانستان هم با انتقادهایی روبه‌رو شد، چنان‌که حتی صدای اعتراض گلبدین حکمتیار، از مدافعان و حامیان کنونی طالبان را نیز بلند کرد.
در چنین وضعیتی شاید بتوان تأکید بیانیه پایانی اجلاس بر ضرورت تشکیل حکومتی فراگیر را اقدام و حرکتی صرفاً تشریفاتی به حساب آورد. به‌کارگیری تعبیر «هیئت عالی رتبه دولت موقت افغانستان» برای نمایندگان طالبان در بیانیه پایانی این نشست، دستاورد مهم و بزرگ دیگری برای طالبان به شمار می‌آید، چرا که عملاً معنایی جز تأیید رسمی ساختار و نظام کنونی ایجاد شده توسط این گروه نداشت. اظهارات بعدی پوتین در ستایش از مبارزه طالبان علیه داعش و دیگر گروه‌های افراطی و همچنین در مورد نزدیک بودن شناسایی رسمی دولت طالبان نیز کاملاً گویای آن است که طالبان در مسیر رسمیت یافتن در جامعه بین‌المللی به پیشرفت‌های ملموس و قابل ملاحظه ای دست یافته‌اند.
سرانجام اجلاس مسکو دستاورد مهم و احتمالاً دور از انتظار دیگری هم برای طالبان داشت؛ در این نشست اجماع نظر میان کشورهای همسایه و درگیر در افغانستان بر سر چگونگی برخورد با طالبان در شکل عمومی و شناسایی رسمی طالبان به طور خاص، دچار شکاف آشکاری شد.
بر این اساس در پایان اجلاس، معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی از «ضعف مدیریتی» و «عدم تلاش برای رسیدن به اجماع» در بیانیه پایانی گلایه کرد و آن‌گونه که برخی خبرگزاری‌ها تأکید کردند انتقادهایی نیز به گنجاندن کلمه دولت موقت افغانستان در بیانیه پایانی مطرح شد. البته به نظر نمی‌رسد این گلایه‌ها مختص به ایران باشد چرا که با توجه به شناختی که از مواضع کشورهایی چون تاجیکستان و هند وجود دارد، بعید است آن‌ها از این موارد رضایت داشته باشند.
نظر شما