او به آمار انتشار کتاب در سالهای پیش از انقلاب اسلامی اشاره و تصریح میکند: در سالهای منتهی به انقلاب اسلامی سالانه حدود ۹۰۰ عنوان کتاب چاپ میشد و امروز این آمار تقریباً ۱۰۰ برابر شده در حالی که جمعیت کشور سه برابر شده است. به گفته او، افزایش ۱۰۰برابری عناوین کتاب نشاندهنده اهمیت نظام جمهوری اسلامی به گسترش فضای اندیشهورزی در کشور است.
این پژوهشگر فرهنگی با بیان اینکه افزایش عناوین کتاب به معنای رشد و تعالی جامعه در راستای اندیشهورزی است، خاطرنشان میکند: پس از انقلاب جامعه به رشدی دست یافته که میتواند افرادی را تربیت کند تا بتوانند نظام فکریشان را منظوم و مکتوب کنند.
کاهش شمارگان کتاب برای اقتصاد فرهنگ نگرانکننده است
پرویز در نشست تخصصی با موضوع «تبیین و تأثیر اقدامات راهبردی رهبر انقلاب در مسئله کتاب و کتابخوانی» که از سوی انتشارات آستان قدس رضوی در فروشگاه مرکزی بهنشر مشهد برگزار شد اظهار کرد: پس از انقلاب اسلامی فضا برای رشد و تعالی اندیشهها بسیار بازتر شد و جهشی ناگهانی در این حوزه اتفاق افتاد ولی تعداد کتابها در دو دهه اخیر ثابت مانده است یعنی مجموع شمارگان و عناوین کتابها، رشد چندانی نداشته که مسئولان باید این موضوع را بررسی کنند.
وی با بیان اینکه اولویت در نظام فرهنگی ما، آزادی اندیشه و فضا دادن به افراد برای بیان اندیشههاست، میگوید: در این سالها مجموع هزینهای که خرج حوزه فرهنگ میشد بودجه محدودی بود و اولویت برای مسئولان این حوزه، افزایش تعداد عناوین بود که به دلیل محدودیتهای منابع، شمارگان کتابها پایین آمد به بیان دیگر چون میخواستند افکار و اندیشههای بیشتری به منصه ظهور برسد، بر تعداد عناوین کتابها اضافه و از شمارگان کاسته شد.
او کاهش شمارگان کتاب را برای اقتصاد فرهنگ نگرانکننده توصیف کرده و میافزاید: وقتی منابع مالی محدود است، ناشر تلاش میکند وضعیت خودش را حفظ کند و با افزایش عناوین کتاب، چارهای جز کاهش شمارگان کتاب نمییابد در واقع اولویت کشور تعالی و نشر اندیشههای مختلف بوده و به دلیل محدودیت منابع مالی با افزایش تعداد عناوین، شمارگان کتابها کاهش پیدا کرده است.
پرویز با اشاره به اجرا نشدن ضوابط نشر مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی میگوید: این ضوابط در سال ۸۹ بازنگری شد و بخش ایجابی مفصلی به این سند اضافه شد که این بخش ایجابی کمک بزرگی به رونق کتابخوانی در کشور میکرد اما تاکنون اجرایی نشده است. در کشور ما مسئولان بابت کارهایی که باید انجام بدهند و نمیدهند مؤاخذه نمیشوند به همین دلیل روحیه محافظهکارانه در مدیران، آنها را به عدم تحول سوق میدهد در حالی که مدیریت تحولگرا مستلزم حمایت از مدیران شجاع است.
او با یادآوری دوران مسئولیتش در معاونت فرهنگی وزارت ارشاد دولت نهم خاطرنشان میکند: وقتی این مسئولیت را پذیرفتم سال سوم سند چشمانداز بود که در دوره پنجساله آن، تصریح شده بود شکل تقسیم یارانه کاغذ باید تغییر کند، وقتی جویا شدم که چرا این سند اجرایی نشده است، مدیریت قبلی گفت چون کار پردردسری بود گذاشتیم نفر بعدی اجرایش کند!
رواج پز کتابخوانی
رئیس انجمن اهل قلم ایران با بیان اینکه امروز پزکتابخوانی در کشورمان رواج پیدا کرده است، خاطرنشان میکند: رهبری در دهه ۷۰ در فرمایشاتی این موضوع را نفی کردهاند و تأکید داشتند که کتابخوابی فقط پز نباشد. اینکه بسیاری از مردم در خانههایشان کتابخانه دارند دلیل بر کتابخوانی جامعه نیست.
پرویز در تبیین نقش اقدامهای راهبردی رهبری در حوزه کتابخوانی عنوان میکند: وقتی رهبری مقید هستند که هر سال از نمایشگاه کتاب بازدید کنند دارند فرهنگ کتابدوستی را در جامعه ترویج میکنند. امام راحل و رهبر انقلاب هر دو بر کتابخوانی تأکید داشتند و برای اینکه جامعه را به کتابخوانی دعوت کنند هم در بیاناتشان نشان میدادند و هم در سیره عملی آنها نمود عینی داشت.
تقریظهای رهبری، دعوت عملی به کتابخوانی است
وی با بیان اینکه فرمایشات رهبری در زمینه ترویج کتابخوانی بسیار راهگشاست، اضافه میکند: ایشان دستوراتی به مسئولان در این حوزه دارند، توصیههایی برای کارشناسان این حوزه دارند و اشاراتی هم در برخورد با مخاطبان عام دارند که نمود آن نکات برجستهای است که درباره کتابی میگویند یا تقریظهایی که دارند. تقریظهایی که ایشان در حاشیه کتابها دارند، دعوت عملی به کتابخوانی است. ایشان در بیشتر دورههای نمایشگاه کتاب حضور داشتند و کتابهای زیادی را مطالعه کردهاند.
این فعال فرهنگی معتقد است گرایش مردم به کتابخوانی مرهون توجه رهبران آن جامعه به کتابخوانی است و میگوید: رهبر انقلاب به صراحت میگویند باید فضا را برای کتابهای مفید باز کنیم. از نظر ایشان هر کتابی، کتاب مفیدی نیست به همین دلیل مدیران باید توجه کنند که به چه کتابی مجوز چاپ میدهند و جلو چاپ چه کتابهایی گرفته میشود.
نداشتن پول و وقت، بهانه است
معاون فرهنگی پیشین وزیر ارشاد با بیان اینکه رهبر انقلاب چندین بار تذکراتی در حوزه کاغذ داشتهاند، اظهار میکند: مدیران وقت در یک دهه گذشته در حوزه تأمین کاغذ، عملکرد مؤثری نداشتند در حالی که تأمین کاغذ مورد نیاز کشور با تعادل در حوزه واردات و استفاده از توان تولید داخلی قابل مدیریت بود. در این باره مطالعات ابتدایی در دهه ۷۰ صورت گرفت و مجوزهایی برای راهاندازی کارخانه تولید کاغذ صادر شد اما عملیاتی نشد.
پرویز با اشاره به توجه رهبری به تولید محتوای ارزشمند و تشویق ایشان در دیدارهایشان با شاعران و نویسندگان در این راستا میگوید: در حال حاضر هیچ نویسنده و شاعری با رقمهای پایین حقالتألیف قادر به گذران زندگی نیست و این مسئله، حوزه محتوای کتاب را تهدید میکند چون بسیاری از آنها تمایلی به تولید محتوا ندارند و مسئولان باید به دنبال راه حل باشند تا چرخه تولید کتابهایی با محتوای خوب، کُند نشود.
وی با بیان اینکه اگر در گذشته درست عمل میکردیم اکنون میزان عناوین و شمارگان کتابها بیش از این میبود، یادآور میشود: با وجود تحولاتی که در سالهای اخیر در حوزه ارتباطاتی پیش آمده است، ترویج کتابخوانی اهمیت بیشتری مییابد زیرا منابع کسب دانش و اطلاعات مردم از کتاب به شبکههای اجتماعی تغییر پیدا کرده است که سندیت محتوا را تهدید میکند. مردم ساعتها در شبکههای اجتماعی وقتشان را صرف میکنند یا هر ماه هزینههای بالایی برای خرید بستههای اینترنتی میپردازند در حالی که در گذشته بهانه کتاب نخواندن مردم نداشتن وقت یا پول بود اما این بهانهها درباره شبکههای اجتماعی وجود ندارد چون مخاطب به آن احساس نیاز میکند. به نظر میرسد باید مطالعات میدانی دقیقی در این باره از سوی نهادهای فرهنگی صورت بگیرد.
نظر شما