به گزارش قدس آنلاین، باغ های کیوی مازندران که بالغ  بر ۶ هزار هکتار می شود در غرب این استان متمرکز است. برداشت محصول این باغ ها هم در شرایط نرمال سالانه به ۲۰۰ هزار تن می رسد از نیمه دوم آبان ماه شروع و عمده تولیدات نیز به خارج از کشور صادر می شود.

ترمز صادرات این محصول که پارسال تجار مازندرانی عنوان  «تحریم شکن» را برایش انتخاب کرده بودند، کمتر از یک ماه پیش کشیده شد. قرار دادن نام کیوی در کنار دو محصول برگشت خورده کشاورزی ایران از مقاصد صادراتی یعنی فلفل دلمه ای و سیب زمینی سبب شد تا انگ وجود سموم غیراستاندارد بر پیشانی این محصول تقریبا ارگانیک مازندران هم بنشیند و در سکوت مسوولان و متولیان برای اطلاع رسانی ذائقه کیوی خواران داخلی را هم تحت تاثیر قرار دهد.

 حالا این روزها کیوی کاران مازندران چوب کار نکرده مسوولان برای شفاف سازی و ابهام زدایی و ترکه تجارت مغشوش تعدادی از صادراتچی های سودجو را می خورند که با انتقال کیوی یکی از استان های همجوار آن را به نام مازندران صادر کردند و از این طریق راه را بر تداوم صادرات دستکم به صورت موقت تا رفع ابهامات بسته اند.  

  حکایت یک کلاغ؛ چهل کلاغ 

غرب مازندران خاستگاه کیوی در ایران است و به همین دلیل وقتی نامی از کیوی برده می شود بلافاصله ذهن ها به سمت این استان جهت می یابد. سابقه کشت کیوی در مازندران به سال ۱۳۴۷ بر می گردد. در آن سال یک مهندس تحصیلکرده فرانسه یک نهال نر و  ماده کیوی را سوغاتی به ایران آورد و در شهر رامسر غرس کرد. نتیجه تحقیقات دو ساله بر روی این دو نهال دو سال بعد با عنوان «کیوی فروت در شمال ایران» به موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر تقدم و اعلام شد که کیوی تنها در شمال ایران قابلیت کشت و بهره‌برداری دارد. از آن زمان به بعد که بیشتر از نیم  قرن می گذرد این میوه نیمه گرمسیری حالا در ۶ هزاران هکتار از باغ های مازندران گسترش یافته و بیشتر از هشت هزار بهره بردار رزق و روزیشان را با پرورش این میوه و صادرات آن تامین می کنند.

باغداری کیوی در مازندران به خاطر شرایط آب و هوایی از یک سو و مقاومت این میوه در برابر سرما و گرما از سوی دیگر چندان کار مشکلی نیست و به همین دلیل هم مورد استقبال قرار گرفت ولی این همه ماجرا نیست. بخش زیادی از کیوی استان به خارج از کشور صادر می شود. این کار سابقه طولانی دارد. ذائقه مشتریان مقاصد صادراتی کیوی مازندران هم به مزه این میوه عادت کرده است. شاید به همین خاطر بوده که طی سال های اخیر وقتی مرکبات مازندران با انواع و اقسام مشکلات برای صادرات و یا حتی فروش در داخل مواجه بود، کیوی کاران با خیال راحت کارشان را انجام می دادند و لبخند شیرینی فروش محصول با قیمت مناسب همواره روی لبشان بود.

 این روزها، اما جای خط لبخند کیوی کاران استان را چین پیشانی گرفته است. بسیاری از آنها نمی دانند چرا ترمز صادرات محصولشان آن هم در اوج برداشت کشیده شده است. یک کلاغ، چهل کلاغ وجود سم در محصولات کشاورزی برگشتی به قول معروف به «کتشان» نمی رود، چون اصلا نه آن میزان سم مصرف دارند که بخواهد ته مانده ای در میوه داشته باشد و نه شرایط آب و هوایی و بارندگی ها اجازه ماندگاری سم بر روی میوه را می دهد.

شاید همین تحیر و بی اطلاعی کیوی کاران بود که سبب شد هیاتی به کانون اصلی کشت کیوی مازندران یعنی شهرستان تنکابن سفر کند تا ضمن اطلاع رسانی در باره علت سکون کنونی در صادرات کیوی، راستی آزمایی هم در این باره انجام دهد. این هیات که در میان آنان مدیر حفظ نبابات جهاد کشاورزی مازندران و تعدادی از کارشناسان باغداری و مسوولان شهرستان تنکابن حضور داشتند، دیروز از چند باغ کیوی، انبارهای نگهداری و سورتینگ شهرستان بازدید کردند.

آفت سپردار  

یکی از کارشناسان همراه هیات علت توقف صادرات کیوی مازندران را اعلام وجود ذرات سفید روی پوست کیوی از سوی یکی از کشورهای مقصد صادراتی ذکر کرد و توضیح داد : کارشناسان قرنطینه در کشور هند بر وجود ذرات سفید روی پوست بعضی از محموله های صادراتی انگشت گذاشتند ولی باید منتظر بماینم تا ته چک برگه قرنطینه را به ایران ارسال کنند.

فرهاد شاهنظری افزود : وجود ذرات سفید روی پوست کیوی به دلیل آفت سپردار سفید توت است که در محصولات دیگری مانند گردو، هلو و شلیل هم مانند کیوی روی دم میوه می‌نشیند و وجود آن روی میوه سبب می‌شود گواهی قرنطینه برای آن محصول صادر نشود.

وی ادامه داد : کیوی‌های شمال سال ها است که به بسیاری از کشورها صادر می‌شود و حاوی سموم یا آفت‌کش‌های غیرمجاز نیست و  ما امیدواریم که این مشکل هم بزودی برطرف شود.

این کارشناس با این حال بر ضرورت رعایت استانداردهای کشورهای هدف صادراتی تاکید کرد و گفت : استانداردهای کشور هدف صادرات حتما باید مورد توجه قرار گیرد تا صادرکنندگان با چنین مشکلاتی مواجه نشوند و این تهدید ایجاد نشود که ما بازارمان را از دست بدهیم.

 یک صادرکننده نمونه هم گفت : استان های گیلان و مازندران از صادرکنندگان کیوی کشور هستند با این تفاوت که کیوی گیلان به دلیل شرایط اقلیمی زودتر از مازندران قابلیت صادرات پیدا می کند.

سبحان فیاض افزود : در حال جمع آوری کیوی و انتقال آن به سردخانه بودیم که ناگهان متوجه شدیم صادرات این محصول به کشور هندوستان که خریدار عمده کیوی ایران است، متوقف شده است.

وی با ابراز نگرانی از مشکل به وجود آمده، اظهار داشت : زمان در شرایط فعلی بسیار مهم است و باید هر چه سریع تر مشکل برطرف شود چرا که اگر همین امروز ممنوعیت صادرات برداشته شود، یک ماه زمان می برد تا کیوی ایران از طریق ترانزیت جاده ای به هند برسد.

فیاض خاطرنشان کرد : در سردخانه های غرب مازندران کیوی به وفور ذخیره شده تا صادر شود اما مشکل به وجود آمده سبب توقف صادرات شده است. لازم است مسوولان در سطوح ملی و استانی تلاششان را برای رفع مشکل مضاعف کنند.

رقیب بلامنازع

مسئول قرنطینه گمرک بندر نوشهر هم شایعه وجود باقی مانده سم در کیوی مازندران را تکذیب کرد و گفت : امسال کشور هند در چند مورد نامه زده بود که در برخی محموله های کیوی با وجود داشتن گواهی بهداشت، آفت هایی مشاهده و خواستار رفع این موارد شد که متاسفانه بموقع اقدام لازم صورت نگرفت تا این این که از هشتم دسامبر صادرات متوقف شده تا مشکل حل شود.

مهرداد محبوبی دوست که در جمع سردخانه داران شهرستان تنکابن سخن می گفت، افزود : ما پیرو مقررات بین المللی در امر صادرات هستیم و بنابراین کیوی باید از تولید گرفته تا نگهداری، حمل و نقل و سورتینگ دارای شناسنامه مشخص باشد تا مجوز صادرات را اخذ نماید.

وی اظهار داشت : در آینده نزدیک قرار است بسیاری از کشورها مرزهای قرنطینه خود را در مراکز تولید مستقر کنند و دیگر از لب مرز کنترل و قرنطینه انجام نخواهد شد.

محبوبی دوست با بیان اینکه فهرستی از تولید کنندگان، سردخانه داران و سورتینگ داران به کشور هندوستان ارسال شده است، خاطرنشان کرد : قرار است یک هیاتی هم از هندوستان وارد کشور شوند و به صورت گزینشی از باغات و امکانات سردخانه های استان های گیلان و مازندران بازدید کنند که در این صورت مطمئنا مشکل رفع خواهد شد که آفت موردی بوده و فراگیر نیست.

وی بر ضرورت حساسیت باغداران نسبت به رعایت استانداردها تاکید کرد و گفت : امسال شاید برخی از باغداران حساسیت موضوع را درک نکرده باشند ولی قطعا از سال آینده متوجه می شوند که اگر محصولی با کیفیت صادراتی تولید نکنند کیوی آنها فروش نخواهد رفت.

مسئول قرنطینه گمرک بندر نوشهر با تاکید بر این که کیوی ایران از مزیت نسبی برای تصاحب بازارهای جهانی برخوردار است، توضیح داد : مثلا کیوی ایتالیا در هندوستان هر کیلوگرم تا ۲.۵ دلار قیمت می خورد در حالی که کیوی ایران زیر یک دلار است  و براحتی می تواند بازار را در دست بگیرد ولی رعایت استانداردها الزامی است.  یا مثلا کیوی ما زمانی وارد بازار می شود که رقیب ما نیوزیلند در بازار حضور ندارد و به همین خاطر بازار جهانی دارای خلاء است و کیوی ایران براحتی می تواند این خلاء را پر کند.

وی با تاکید بر این نکته که برای حضور دایمی در بازار جهانی و رقابت با کشورهای رقیب تمامی استانداردهای تعریف شده باید رعایت شود، گفت : مسوولان  ما هم در سطح ملی و استانی باید به این نکات به صورت جدی توجه کنند و لازم است کنترل کیفی کیوی از ابتدا تا انتها در داخل استان انجام شود تا مشکلات این بخش به حداقل برسد.

ضرورت اصلاح اساسی برای کیفی‌سازی 

فرماندار تنکابن نیز با ابراز تاسف از شرایط به وجود آمده برای صادرات کیوی، گفت : امسال خرید کیوی به صورت گسترده صورت گرفته و لازم است مشکلی که در توقف صادرات پیش آمده سریع برطرف شود.

سید امیر حسینی جو با تاکید بر این که تمامی دست اندرکاران از مزرعه تا گمرک باید برای حفظ روند صادرات احساس مسوولیت کنند، افزود : تجارت بین الملل از شرایط سنتی خارج شده و اعمال استانداردها نیز می تواند علاوه بر رقابتی شدن تولید به اصلاح باغات منطقه منجر شود.

وی تاکید کرد : نباید اجازه داد حتی در حد و اندازه بسیار کم محصول فاقد کیفیت استاندارد از گمرک و قرنطینه عبور  کند. باید به سمت استانداردهای جهانی و اقتصادی کردن صادرات کیوی برویم تا شرایط موجود تغییر یابد.

حسینی جو با اعلام این که تلاش های زیادی در سطوح مختلف برای رفع ممنوعیت صادرات کیوی صورت گرفته، گفت : امیدواریم هر چه سریع تر این تلاش ها به نتیجه برسد ضمن این که  برای سال آینده باید تدابیری اندیشیده شود تا بار دیگر با مشکل مواجه نشویم و صادرات در شرایط مطلوبی تداوم یابد.

 برگشتی کیوی نداشتیم

نکته قابل تامل ماجرا این است که طبق گفته مسوولان هیچ محموله کیوی مربوط به مازندران تاکنون برگشت نخورده است و علت ایجاد وقفه در صادرات هم همان آفت سپردار است، موضو عی که مسئول حفظ نباتات جهاد کشاورزی مازندران هم تایید می کند و می گوید : با پیگیری هایی که در سطوح ملی صورت گرفته مشکل صادرات کیوی استان بزودی برطرف خواهد شد.

رحمان زاغی افزود : آنچه که در باره کیوی گفته شده و آن را با دیگر محصولات کشاورزی برگشت خورده جمع زدند، نادرست است چون ما اصلا برگشت کیوی از هیچ مقصد صادراتی نداشته ایم.

 وی توضیح داد : امسال ما ۵۴۰ فقره گواهی صادرات کیوی از مبدا مازندران صادر کردیم. هر فقره گواهی برای یک کانتینر ۲۰ تا ۲۲ تنی است. در مقابل این حجم از گواهی صادراتی کیوی ما تنها ۶ فقره اخطار از هندوستان و ازبکستان داشتیم که دو فقره از هند و چهار فقره از ازبکستان بود و در تمامی این اخطاریه ها هم انگشت روی آفت سپردار گذاشته شده است.

زاغی با توضیح این که آفت سپردار به شپشک سفید هلو یا سپردار توت هم معروف است، گفت : در گذشته یکی از آفات مهم نهالستان های توت، هلو و تعداد معدودی از درختان میوه بوده که در سال های اخیر به عنوان مهم ترین آفت کیوی در شمال کشور محسوب می شود. این آفت به شیوه باغداری مربوط است و می تواند علاوه بر تحت تاثیر قرار دادن ظاهر میوه که باعث از بین رفتن بازار پسندی صادراتی آن می شود، درخت را از بین ببرد.

وی افزود : آنچه که ما بررسی کردیم و باغداران مازندران به همراه سورتینگ داران می گویند این است که این آفت مربوط به مازندران نبوده است. با تو جه به این که برخی از صادر کنندگان از استان های همسایه هم کیوی خریداری و از مازندران صادر می کنند ، به نظر می رسد محموله هایی که باعث توقف صادرات مازندران شده از همان محموله های مختلط باشد بویژه این که کیوی استان همجوار زودتر به مرحله برداشت می رسد در حالی که ما اکنون در حال برداشت این میوه هستیم.  

زاغی با اظهار این که در شرایط حاضر باید مشکل را رفع و تدابیری اتخاذ شود که دیگر بروز ن کند، گفت : برای صادرات محصولات کشاورزی لازم است تا شرایط قرنطینه کشور مقصد مورد توجه قرار گیرد و محصولات بدون بیماری و آفت صادر گردد.

وی افزود : خوشبختانه جمهوری اسلامی ایران عضو قرنطینه جهانی است. تمامی کشورهایی که عضو قرنطینه جهانی هستند موظف به رعایت معاهده بین المللی صادرات محصولات کشاورزی هستند و باید قرنطینه کشور مقصد را کاملا رعایت کنند در غیر این صورت محصولات صادراتی آنها برگشت خواهد خورد و ما نباید اجازه دهیم که محصولات تولیدی استان که از کیفیت و استاندارد بالایی برخوردارند به این مرحله برسند.  

مدیر حفظ نباتات جهاد کشاورزی مازندران با تاکید بر این که کشاورزان و صادر کنندگان و متولیان امر همواره باید در جریان تغییر در استانداردهای صادراتی باشند تا دچار مشکل نشوند،  گفت : مثلا اخیرا برخی کشورهای حوزه اورآسیا شرایط جدیدی را برای محموله های گیاهی و میوه جاتی که از ایران صادر می شود وضع کرده اند که یکی از آنها داشتن گواهی نبود باقی مانده سموم است و اگر قرار باشد تولید کننده یا صادر کننده ای از این مقررات بی اطلاع با نسبت به آن بی اعتنا باشد طبیعی است که نمی تواند دوام بیاورد و باعث می شود تا کشور از بازار جهانی دور بیفتد.

 وی افزود : باید در زمینه صادرات محصولات کشاورزی و باغی کاملا به روز شویم و تابع قوانین کشورهای هدف صادراتی باشیم که در این زمینه لازم است تا اطلاع رسانی درست و بموقع به باغداران، سورتینگ داران و ذخیره کنندگان داده شود.

این مسئول با اظهار این که مشکل صادرات کیوی مازندران بزودی حل می شود، گفت : هندوستان خواستار دریافت اسامی باغداران، سورتینگ داران و صادرکنندگان کیوی شده و قرار است حضوری یا مجازی از این مراکز بازدید کنند و ما هم در این زمینه مشکلی نداریم و امیدواریم با پیگیری های صورت گرفته صادرات کیوی از سر گرفته شود.

 تنکابن از آن جهت کانون کشت کیوی مازندران محسوب می شود که حدود سه هزار و ۸۵۰ هکتار از ۶ هزار هکتار باغ کیوی استان را در اختیار دارد.

منبع: ایرنا

انتهای خبر/