به گزارش قدس آنلاین، فریدالدین ابوحامد محمد بن ابوبکر ابراهیم بن اسحق عطار کدکنی نیشابوری شاعر و عارف نام آور ایران در قرن ششم و آغاز قرن هفتم است.
در باب تاریخ تولد و مرگ وی اطلاع دقیقی در دست نیست و روایات مختلفی ذکر شده است. چنانکه دکتر شفیعی کدکنی زندگی او را پر از ابهام، رمز و ایهام میداند و در مقدمه «مختارنامه» و به نقل از کتاب «شرح احوال عطار» تألیف بدیعالزمان فروزانفرتولد او را ۵۴۰ هـ. ق ذکر میکند.
همانطور که از ناماو پیداست ولادتش در کدکن از توابع نیشابور اتفاق افتاده است. از ابتدای کار او اطلاعی در دست نیست جز آنکه نوشته اند پدر وی در شادیاخ نیشابور، عطار عظیم القدری بود و بعد از وفات او فریدالدین کار پدر را دنبال کرد و دکان عطاری (دارو فروشی) آراسته داشت.
عطار از آنجا که داروسازی را از شیخ مجدالدین بغدادی فرا گرفت و به کار عطاری و درمان بیماران پرداخت، به عطار شهره شد. او تحصیلات خود را در نیشابور فراگرفت و علوم زمانش را آموخت. آثار متنوع وی خود گواهی است که او در علوم و فنون ادبی، کلام، نجوم، تفسیر آیات و احادیث و سایر علوم فقه تبحر داشته و در علم گیاه شناسی و پزشکی استاد بوده است.
پیشه عطار، فروش گیاهان و گل های خوش بو و عطرآگین دارویی بوده است و بدین سبب، در بیشتر شعرهایش از خود به نام عطار یاد می کند، گاهی نیز لفظ «فرید» را که مخفف لقبش فریدالدین است، برای تخلص می آورد.
مسلما عطار در آغاز حیات و گویا تا مدتی از دوره ی تحقیق در مقامات عرفانی، شغل دارو فروشی خود را که لازمه ی آن داشتن اطلاعاتی از طب نیز بوده حفظ کرده و در داروخانه سرگرم طبابت بوده است.
وی همزمان با دارو فروشی و درمان بیماران به سرودن شعر می پرداخت که حاصل آن دو کتاب «مصیبت نامه» و «الهی نامه» است. وی به دلیل اشتغال به طبابت، سه سال از سرودن شعر دوری گرفت و دست به قلم نبرد
او ذوقی عرفانی داشت که در مقدمه «تذکره الاولیاء» علت گرایش خود را به عرفان علاقهاش از دوران کودکی برمیشمرد و نقش ابوسعید ابوالخیر، عارف و شاعر ایرانی، و بهرهگیری از دانش وی را در این امر، مهم و مؤثر میداند.
این شاعر بزرگ سفرهای متعددی کرد و عاقبت در زادگاهش اقامت گزید. برخی او را «شیخ الاولیاء» و برخی دیگر «سلیمان ثانی» خواندهاند. روزگار پیری عطار مصادف با حمله خانمانسوز مغول به ایران بود. درباره نحوه وفات او مشهور است که در ۶۱۸هـ. ق در نیشابور به دست مغولان کشته شد، اگرچه تاریخهای متعددی برای وفاتش ذکر کردهاند که محل تردید است و لیکن حدود ۶۱۶-۶۳۷ هـ. ق ذکر شده است. مزار عطار در نیشابور، نزدیک مزار خیام است که در قرن ۹ هـ. ق به همت امیرعلی شیر نوایی تجدید بنا شد.
عطار دارای آثار متعددی است و تذکره نویسان روایات مختلفی در باب تعداد آن آوردهاند و از ۴۵ تا ۱۹۰ کتاب را به او نسبت دادهاند که از آن جمله میتوان به مثنویهای «اشترنامه»، «بلبلنامه»، «پندنامه»، «جواهرنامه»، «جوهرالذات»، «حیدرنامه»، «خسرونامه»، «سیفصل»، «شرحالقلب»، «گل و هرمز»، «لسانالغیب»، «مظهرالعجایب»، «نزهتالاحباب»، «هیلاجنامه»، «وصلتنامه»، «ولدنامه» و «اخوانالصفا» اشاره کرد. دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، عطارشناس معاصر، بر این عقیده است که بسیاری از این آثار از عطار نیستند و آثار مسلم وی عبارتند از: «منطقالطیر»، «اسرار نامه»، «الهی نامه»، «مصیبت نامه»، «خسرونامه»، «تذکره الاولیاء»، «دیوان قصاید و غزلیات» و «رباعیات» (مختار نامه) است. درباره عطار چند کتاب مهم نوشته شده است که مهمترین آنها، «دریای جان» هلموت ریتر، «شرح احوال عطار» استاد فروزانفر، «زبور پارسی» دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی و «درباره عطار» دکتر زرینکوب است.
وی، یکی از شاعران بزرگ و از مردان نام آور تاریخ ادبیات ایران است. سخن او ساده و گیراست. او برای بیان مقاصد عرفانی خود بهترین راه را که همان آوردن کلام ساده و بی پیرایه و خالی از هرگونه آرایش است انتخاب کرده است.عطار اگر چه در ظاهر کلام و سخن خود آن وسعت اطلاع و استحکام سخن استادانی همچون سنایی را ندارد ولی آن گفتار ساده که از سوختگی دلی هم چون او باعث شده که خواننده را مجذوب نماید و همچنین کمک گرفتن او از تمثیلات و بیان داستانها و حکایات مختلف یکی دیگر از جاذبه های آثار او می باشد و او سرمشق عرفای نامی بعد از خود همچون مولوی و جامی قرار گرفته و آن دو نیز به مدح و ثنای این مرشد بزرگ پرداخته اند.
وی به واسطه خلق آثار متعدد، نمادی از فرهنگ والای ایرانی و اسلامی به شمار می رود و از جایگاه ویژهای در تاریخ فرهنگ و ادب ایران زمین برخوردار است. از این رو، ۲۵ فروردین ماه روز بزرگداشت وی نامیده شده است.
انتهای خبر/
نظر شما