براساس آخرین آماری که سازمان تأمین اجتماعی از حوادث کار سال ۹۹ ارائه داده، در این سال ۴۴هزار و ۴۴۱ حادثه ناشی از کار ثبت شده است. وزارت کار نیز آمار حوادث کار سال ۹۹ را ۹هزار و ۲۹۵ مورد اعلام کرده است. همچنین در آخرین آمار اعلام شده از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی سالانه ۱۳هزار حادثه ناشی از کار در کشور رخ می‌دهد که ۷۰۰تا ۸۰۰ مورد آن منجر به فوت می‌شود و در دولت سیزدهم نیز مسئولان وزارت کار بارها بر این موضوع تأکید داشته‌اند.
اگرچه تفاوت زیادی بین آمارهای رسمی منتشر شده از حوادث کار وجود دارد اما چه آمار دست پایین را ملاک قرار دهیم و چه آمار دست بالا را، در هر صورت آمار حوادث کار در ایران رقم بالایی است و باید در نظر گرفت که آمار رسمی همیشه میزانی کمتر از آنچه در واقعیت اتفاق افتاده را نشان می‌دهد.
آمارها دقیق نیست
اکبر شوکت، عضو هیئت مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران در گفت‌وگو با ما آمارهای وزارت کار را دقیق نمی‌داند و می‌گوید: براساس اعلام پزشکی قانونی سالانه دست‌کم هزارو۴۰۰ فوتی در حوزه کارگران ساختمان داریم و این در حالی است که مشابه همین آمار، کارگران قطع نخاع و قطع عضو می‌شوند. با این حال
۵۰ درصد حوادث کار کشور مربوط به کارگران ساختمانی است در حالی که این افراد ۲میلیون نفر هستند و بقیه حوادث کار مربوط به سایر کارگران است که تعداد آن‌ها هفت برابر کارگران ساختمانی است.
وی ساختار بیمه مسئولیت کارفرمایان را یکی از دلایل آمار بالای حوادث کار در کشور عنوان می‌کند و می‌افزاید: درحال حاضر کارفرمایان می‌توانند در بیمه مسئولیت پنج کارگر را بدون ذکر نام بیمه کنند و درصورتی که این تعداد کارگر در معدن یا کارگاه ساختمانی فوت شوند، بیمه دیه آن‌ها را پرداخت می‌کند و همین مسئله موجب بی‌توجهی کارفرمایان به مسائل ایمنی شده است. به نوعی این نوع بیمه مسئولیت قتل محسوب می‌شود و باید این قبیل قوانین اصلاح شود چرا که اگر مانند سایر کشورها بخشی از دیه کارگران برعهده کارفرما باشد به طورحتم کارفرما نمی‌تواند به پشتوانه بیمه مسئولیت مسائل ایمنی کار را نادیده بگیرد و مجبور خواهد شد ایمنی محیط کار را فراهم کند.
مرگ خاموش کارگران
شوکت ادامه می‌دهد: علاوه بر حوادث کار، سالانه تعداد زیادی مرگ خاموش در حوزه بهداشت حرفه‌ای داریم که به دلیل مجاورت کارگران با مواد شیمیایی و امثال آن به مرور و طی سال‌ها اتفاق می‌افتد و منجر به ابتلای کارگران به انواع سرطان‌ها، بیماری‌های تنفسی و قلبی می‌شود و به مرور جان خود را از دست می‌دهند که این آسیب‌ها هرگز ثبت نمی‌شود.
این عضو هیئت مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران با انتقاد از نحوه آموزش کارگران می‌افزاید: اگر این آموزش‌ها به انجمن‌های صنفی واگذار شود به طور حتم تا حد قابل قبولی از میزان
حوادث ناشی از کار کاسته خواهد شد.
شوکت در پاسخ به این پرسش که آیا وزارت کار بر محیط‌های کارگری پر خطر نظارت دارد یا خیر، اظهار می‌کند: تعداد بازرسان کار بسیار کم است و وزارت کار در نهایت اگر بتواند، سالی یک‌بار به کارگاه‌های ثابت سر می‌زند که البته در مورد پروژه‌های ساختمانی فقط برای بررسی حوادث مراجعه می‌کنند. بنابراین تا زمانی که این نظارت‌ها به انجمن‌های صنفی کارگران واگذار نشود به نتیجه مطلوب نخواهیم رسید و همواره شاهد حوادث دلخراشی نظیر حادثه ریزش ساختمان متروپل در آبادان و یا فوت دو کارگر ساختمانی که هفته گذشته در ارومیه بر اثر تندباد از یک ساختمان مرتفع سقوط کردند، خواهیم بود.
ضعف در اجرای این قوانین
سید هادی ابوی؛ نماینده کارگران در شورای عالی کار کشور با اشاره به اهمیت نقش مسئول ایمنی در پیشگیری از حوادث کار می‌گوید: متأسفانه در کشور ما از مسئولان ایمنی حمایت لازم نمی‌شود درحالی که اگر ماده۹۳ قانون کار و آیین‌نامه تأیید صلاحیت به طور کامل اجرا شود بسیاری از حوادث تحت کنترل قرار خواهد گرفت. بنابراین ما قوانین و آیین‌نامه‌های بسیار خوبی درخصوص امنیت شغلی و ایمنی محیط کار داریم، اما متأسفانه در اجرای این آیین‌نامه‌ها ضعیف هستیم. به عنوان مثال وقتی می‌گوییم نیروی انسانی باید با در نظر گرفتن و رعایت اصول ایمنی، حفظ امنیت شغلی و سلامت محیط کار به‌کار گرفته شود و همه کارگاه‌ها مسئول ایمنی بهداشت و محیط کار داشته باشند، اغلب کارفرماها برای دور زدن قانون، فردی که مسئول انبار است را به عنوان مسئول ایمنی بهداشت و محیط کار معرفی می‌کنند در صورتی که بیشتر این افراد هیچ اطلاعی از اقدامات پیشگیرانه و سلامت شغلی ندارند و همین مسئله موجب تهدید سلامت کارگران در محیط‌های غیر ایمن کاری می‌شود.
افزایش امنیت کارگر و کیفیت کار
ابوی با تأکید بر الزام آموزش‌های ایمنی برای کارگران و کارفرمایان اضافه می‌کند: متأسفانه در حوزه کارگری به‌ویژه کارگران ساختمانی میزان این آموزش‌ها صفر است و ایمنی محیط کار رعایت نمی‌شود. وقتی کارفرمایان و کارگران آموزش دیده نباشند ما نمی‌توانیم از آن‌ها انتظار مسئولیت‌پذیری داشته باشیم که بی‌تردید نتیجه آن ،سازه‌هایی نظیر متروپل و افزایش حوادث ناشی از کار است. بنابراین اجرای دقیق قوانین و آیین‌نامه‌های شغلی نه تنها موجب افزایش امنیت شغلی، بلکه موجب ثبات کارگاه و افزایش کیفیت کالاها و تولیدات می‌شود که علاوه برحفظ امنیت و سلامت کارگران، رضایت‌مندی بهره‌برداران و مصرف‌کنندگان را به همراه دارد.
خبرنگار: اعظم طیرانی
نظر شما