تحولات منطقه

«برای عملیات نظامی در شمال سوریه آماده می‌شویم. همه چیز ممکن است بی مقدمه و ناگهانی اتفاق بیفتد. نیمه شب، ناگهان حمله خواهیم کرد». این سخنانی بود که رجب طیب اردوغان ۱۰ تیرماه درباره عملیات احتمالی کشورش در شمال سوریه عنوان کرد.

 تهدید ترکیه در قبال سوریه محقق می‌شود؟
زمان مطالعه: ۳ دقیقه

در پی این رجزخوانی رئیس جمهور ترکیه، همه برای حمله دوباره آنکارا به خاک همسایه جنوبی ثانیه شماری می‌کردند. از اواخر خرداد ماه گذشته آنکارا بارها از انجام عملیات قریب‌الوقوع در «تل رفعت» و «منبج» که محل تمرکز نیروهای کُرد است، دم زده بود؛ موضوعی که ناظران سیاسی را بیمناک کرده بود. ترکیه پیشتر و به بهانه مقابله با عناصر «یگان‌های مدافع خلق» سه عملیات (سپر فرات، شاخه زیتون و چشمه صلح) در شمال سوریه انجام داده و بخشی از این کشور را به اشغال خود درآورده است. 

اردوغان به دنبال جذب افکار عمومی
با وجود هشدارها، ترکیه تاکنون در عملی کردن این نیت خود تردید داشته است. برخی این موضوع را به مخالفت صریح ایران و روسیه با این اقدام مرتبط می‌دانند. اردوغان در سفر اخیر خود به تهران با هشدار جدی رهبر انقلاب اسلامی مواجه شد. حضرت آیت الله خامنه‌ای در این‌باره تأکید کردند: حفظ تمامیت سرزمینی سوریه بسیار مهم است و هرگونه حمله نظامی به شمال این کشور قطعاً‌ به ضرر ترکیه، سوریه و همه منطقه، و به نفع تروریست‌ها خواهد بود. با این وجود لفاظی‌های مقامات آنکارا  علیه سوریه همچنان ادامه دارد. در آخرین مورد «ابراهیم کالین» سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه دو روز پیش گفت: «ما برای انجام عملیات نظامی در شمال سوریه از کسی اجازه نخواهیم گرفت و مجبور نیستیم به کسی در این باره اطلاع دهیم. این عملیات  بر اساس ارزیابی‌های ما از خطرات امنیتی هر لحظه می‌تواند اجرایی شود».
اما آیا باوجود اتمام حجت تهران و مسکو، آنکارا در این مقطع جرئت عملیات در شمال سوریه را به خود راه می دهد؟ احمد بخشایش اردستانی، دکترای علوم سیاسی از دانشگاه «نیو ساوت ولز» استرالیا در این باره می گوید: رهبر انقلاب اسلامی به درستی در دیدار با اردوغان اعلام کردند اشغال ۳۰ کیلومتر از خاک یک کشور به بهانه مقابله با تروریسم نه تنها در منطق سیاسی پذیرفتنی نیست بلکه می تواند ناامنی گسترده‌تری را به بار آورد. 
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در دور نهم مجلس افزود: ترکیه روی سخنان رهبر انقلاب حساب ویژه ای باز می‌کند. پس باید رجزخوانی‌های مقامات آنکارا در این زمینه را بیشتر رسانه ای و با هدف جلب افکار عمومی داخلی قلمداد کرد و بعید به نظر می‌رسد در این زمینه دست به اقدامی بزند. 

درک نگرانی‌های امنیتی ترکیه
این تحلیلگر مسائل بین الملل با بیان اینکه البته نگرانی های مشروع ترکیه از سوی جمهوری اسلامی دیده می‌شود، گفت: ایران هم نسبت به اقدامات تروریستی در مناطق کردنشین و به‌ویژه افزایش تحرکات رژیم صهیونیستی در این مناطق حساس است. با وجود این، تهران راه حل مشکل را اقدام نظامی نمی داند؛ چرا که معتقد است متزلزل شدن دولت بشار اسد بیش از هر طرفی به نفع تل‌آویو تمام خواهد شد. 

وی در این باره افزود: ایران و روسیه برای رفع نگرانی ترکیه پیشنهاد حضور ارتش سوریه در مناطق شمال سوریه را مطرح کردند. تنها راه حل به نظر استقرار ارتش در این مناطق است تا هم از تحرکات گروه های تروریستی جلوگیری شده و هم بهانه از دست آنکارا خارج شود. اگر آنکارا واقعاً به دنبال حل مشکل است، باید از این پیشنهاد استقبال کند.
احمد بخشایش اردستانی با بیان اینکه نباید از یاد برد آنکارا در موضوع سوریه دارد چوب ندانم کاری خود را می خورد، تصریح کرد: ترکیه در چند سال اخیر با حمایت از گروه‌های تکفیری ناامنی را به جان خرید. اردوغان در پس این تحولات با ایده نوعثمانی‌گری گسترش نفوذ خود در این مناطق را هم دنبال می کند. وی با بیان اینکه در این میان موضع کردهای سوریه درباره رویکرد آنکارا مهم به نظر می رسد، تأکید کرد: کردها در گذشته و هرگاه صحبت از عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه مطرح بود به صورت تاکتیکی تغییر رویکرد داده و از نزدیکی به دولت دمشق سخن می‌گفتند. این در حالی است که آن‌ها که ظاهراً از تجربه افغانستان و خالی کردن پشت دولت اشرف غنی درس نگرفته‌اند، همچنان روی دولت آمریکا به عنوان شریک اصلی حساب باز کرده‌اند. با وجود این، در حال حاضر هم ممکن است در ظاهر هم که شده دوباره از چرخش به سمت دمشق دفاع کنند. اما اگر آن‌ها واقع‌بین باشند، باید در نهایت دریابند تنها راه حل، استقرار ارتش سوریه در شمال سوریه است و بس.

خبرنگار: مهدی خالدی

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.