به گزارش قدس آنلاین، آن‌ها در این پویش می‌خواهند به این نکته اشاره کنند که برخی از شهروندان تصور میکنند برای ادای یک نذر در ماه محرم و صفر به یاد و نام امام حسین(ع) به یک تمکن مالی بسیار زیادی نیاز است، در حالی که مهم‌ترین موضوع ترویج سنت ایرانی – اسلامی نذری دادن هر چند اندک و تغییر کاربری این نذرها به سمت و سوی برطرف نمودن نیازهای یک فرد است.
از سوی دیگر، نذر یکی از رسوم و آدابی است که مسلمانان به‌ویژه شیعیان به آن اعتقاد ویژه داشته و اغلب برای برآورده شدن حاجت یا رفع مصیبت و مشکلی به انجام این عمل یا سنت اسلامی رو می‌آورند، گرچه نذر بیشتر برای روا شدن حاجتی انجام می‌شود، اما آرامشی که برای فرد به دنبال دارد را نمی‌توان در جای دیگری جست. در سال‌های اخیر مردم به نذر کتاب، آموزش و... رو آورده‌اند که از آن با عنوان «نذر فرهنگی» یاد می‌شود.
طرح نذر فرهنگی به دلیل داشتن قید فرهنگی بر آن است تا علاوه بر نهادینه کردن فرهنگ نذر که موضوعی فراتر از نذر و انفاق مال و اموال انسان در راه خداوند است، گونه‌ای جدید و البته مغفول مانده که همانا نذر وقت و مهارت افراد است را ترویج کند تا موضوع نذر فقط در محدوده نذر مال، اموال و مایملک افراد قرار نگیرد و کسانی هم که دارای تخصص و مهارت هستند، فرصتی بیابند تا به‌وسیله نذر وقت و مهارت خود، ادای نذر کنند.
در نذر فرهنگی، فرد نذرکننده کاری فکری، خلاقانه، فرهنگی یا تخصصی را برای دیگران انجام می‌دهد و برخلاف نذرهای عمومی که مورد نذری عمدتاً مادی و شامل مواردی مانند اطعام دیگران است، نذر فرهنگی شامل انجام یک کار فرهنگی و فکری برای فرد یا گروهی از افراد می‌شود. اینکه این نوع از نذرها چه ویژگی‌هایی دارد و از نظر اهل بیت(ع) در چه جایگاهی است، از جمله سؤالاتی است که در گفت‌وگویی که با حجت‌الاسلام علی سرلک، استاد حوزه و کارشناس دینی انجام داده‌ایم به دنبال پاسخ آن بوده‌ایم. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید.
نذر چه ویژگی‌ها و برکاتی دارد و تمایز آن اساساً با مقوله‌ای چون وقف چیست؟
نذر عبارت است از باز کردن راهی به سمت جاودانگی و ابدیت‌خواهی؛ کاری است که بزرگ‌تر از هر نفعی بوده و افراد با آن، دارایی خود را در هر بخشی در مسیر اهداف نورانی و متعالی ثبت میکنند، نذر شبیه وقف و راهی درست برای ماندگاری است.
نذر به دو شکل انجام می‌شود؛ راه نخست برای حاجت روا شدن است، افراد به دلیل اینکه مشکلی دارند و می‌خواهند آن مشکل رفع شود، نذر میکنند. در شکل دوم، افراد بی هیچ حاجتی نذر میکنند، البته از نظر شرعی پیش از نذر در همه بخش‌ها، وقتی به عربی یا به فارسی بگوییم «لله علی» یا «برای خداست بر گردن من»، باید حتماً آن را نذر را انجام دهیم زیرا هم نذر واجب می‌شود هم از نظر شرعی مشکلی نداشته باشد، اما اگر این جملات را به زبان نیاوردیم، مشکل شرعی برای انجام نذر نداریم.
نذر تأمین نیازهای جامعه است، بنابراین وقتی می‌خواهیم نذر کنیم باید هوشمندانه و در قالب شناخت درست از نیازهای موجود در جامعه، نذر خود را نیت کنیم.
در سال‌های اخیر نذر فرهنگی نیز به سایر نذرهایی که مردم در نظر می‌گرفتند اضافه شده؛ این نوع نذر چه ویژگی‌هایی دارد؟
گام نخست نذر کردن، در نظر گرفتن اولویت‌های جامعه و نگاه هوشمندانه و دقیق به آن است. وقتی افراد به این نتیجه می‌رسند نذر فرهنگی انجام دهند نشان از نگاه و فهم عمیق آن‌ها به اولویت‌های جامعه است. به عنوان مثال شخصی که بیمارستان یا مدرسه می‌سازد، اولویت‌ها را در نظر گرفته، زیرا بیمارستان به افزایش درمان بیماران کمک کرده و نیازمندی‌های جامعه را در بخش سلامت تأمین می‌کند یا کسی که مدرسه می‌سازد، به افزایش تعلیم و تربیت و مهارت‌افزایی دانش‌آموزان کمک کرده که این خود نوعی نذر فرهنگی است.
از سوی دیگر مشکلاتی که در جامعه امروز مورد توجه قرار گرفته، بیشتر اقتصادی است، اما در حقیقت پایه همه این مشکلات موضوعات فرهنگی است، به طوری که اگر این مسائل بهبود یابد، بسیاری از مشکلات جامعه برطرف می‌شود.
چه کار کنیم که جامعه بیشتر با نذر فرهنگی آشنا شده و در این راستا پیش برود؟
هر چه مردم با نیازهای جامعه بیشتر آشنا شوند، برای اجرای نذر فرهنگی تلاش بیشتری میکنند. نیازهای فرهنگی جامعه باید بیشتر از همیشه به مردم معرفی شود، وقتی این نیازها معرفی شود، مشکلات اقتصادی و اجتماعی جامعه نیز برطرف می‌شود زیرا فرهنگ، زیرساخت مهم جوامع است.
از دیدگاه اهل بیت(ع) نذر فرهنگی چه جایگاهی دارد؟
تعلیم، آموزش، اقامه عزاداری برای ائمه اطهار(ع) و... از جمله نذرهای فرهنگی است که اهل بیت(ع) همواره به آن تأکید بسیار داشته‌اند. به عنوان مثال سیدالشهدا(ع) که محور فرهنگ هستند بارها به آموزش و تعلیم تأکید ویژه‌ای کرده‌اند یا امام هادی(ع) در میان حاجیان مکه به اقامه عزا و مباحث توحیدی اشاره داشتند.
این نگاه به آموختن همواره در مباحث تأکیدی اولیای خدا وجود داشته و گسترش شاگردان و ثبت کتاب‌های گوناگون علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی از اهل بیت(ع) نشان‌دهنده جایگاه مهم نذر فرهنگی در میان آن‌ها محسوب می‌شود.
آیا اینکه نذر فرهنگی برای اماکن مقدس انجام شود یا برای منطقه یا شهری که صاحب نذر در نظر می‌گیرد نیز مهم است؟
اولویت در نذر بسیار مهم است، ممکن است منطقه‌ای به یک کتابخانه نیاز داشته باشد یا یک مدرسه، بنابراین برای نیت و انجام نذر فرهنگی، اولویت داشتن بسیار مهم است.
به نظر شما در حال حاضر نیاز یا اولویت نذر فرهنگی برای جامعه چه مواردی است؟
مهارت‌آموزی نسل جوان و نوجوان، آموزش مهارت‌های زندگی مشترک از جمله همسرداری و آموزش مهارت «نه گفتن» در جوانان از جمله نیازها و اولویت‌های امروز جامعه است.
خبرنگار: مهدیه قمری
انتهای پیام/
نظر شما