به گزارش رواق، در مراسمی که شنبه ۲۲ مردادماه به همت مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد در محل باشگاه مفاخر و پیشکسوتان این دانشگاه برگزار شد از یک عمر فعالیت علمی و فرهنگی زنده‌یاد علی محمد برادران رفیعی، رئیس اسبق دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد تجلیل شد.

از پایه‌گذاری دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع) تا مرکز چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی
کریمی قدوسی حضور مرحوم برادران در آستان قدس رضوی را همزمان با انقلاب اسلامی و با دعوت تولیت فقید وقت آستان قدس رضوی، مصادف با ریل‌گذاری‌هایی در این دستگاه مقدس معرفی کرد و گفت: وحدت حوزه و دانشگاه را ایشان در آستان قدس رضوی پایه‌گذاری کرد و تحقیق و پژوهش را در قلب بنیاد پژوهش به ظهور رساند. مرحوم برادران رفیعی در ایجاد دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع) همت گماشت و با همه کمبودها و سرسختی‌هایی که آن زمان در آستان قدس رضوی وجود داشت، این دانشگاه را در یک آپارتمان در خیابان شهید محمد منتظری و با اولین رشته به نام کتابداری تأسیس کرد؛ دانشگاهی که امروز به یک پایگاه بین‌المللی تبدیل شده است.
وی افزود: مرحوم برادران رفیعی همچنین مرکزی به نام به‌پوش را با کمک دکتر سعیدی تبدیل به مرکز به‌نشر کرد و مجموعه‌ لباس‌فروشی مقابل دانشگاه تهران را به بزرگ‌ترین کتاب‌فروشی در این شهر بدل نمود. زمانی که در آستان قدس رضوی خبری از چاپ کتاب نبود، او با دو دستگاه چاپ ملخی، آن هم به صورت دسته دوم، در مرکز چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی کار نشر کتاب را پایه گذاری کرد.
قائم مقام اسبق تولیت آستان رضوی خاطرنشان کرد: زمانی که در آستان قدس رضوی با شرایط سخت توسعه همراه بودیم و کار عمرانی به همه امور ترجیح داشت، وی غافل از این موضوع نبود و با سرسختی، پافشاری و پیگیری مداوم برای تحقق بودجه‌های فرهنگی آستان قدس رضوی اقدام می‌کرد.
وی برادران را پایه‌گذار مسائل فرهنگی در آستان قدس رضوی دانست و با اشاره به دقت و وسواس او در تجلی مرکز خراسان‌شناسی این آستان نیز گفت: توسعه کتابخانه‌های وابسته آستان قدس رضوی یکی دیگر از اقدامات مرحوم برادران است که به توسعه علم و دانش کمک کرده‌است.

دکتر برادران در انتشار تمام کتاب‌های آستان قدس رضوی شریک است
در ادامه این مراسم دکتر محمدجعفر یاحقی، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به فعالیت‌هایی که دکتر برادران در آستان قدس انجام داد، آن‌ را بی‌مانند توصیف کرد و گفت: او این فعالیت‌ها را به‌گونه‌ای انجام داد که هیچ‌کس متوجه نمی‌شد و در نهایت مدارا، خضوع و خشوع این کارها را انجام می‌داد.
یاحقی با وام گرفتن تعبیری از تاریخ بیهقی با عنوان «وزیران پوشیده» اظهار کرد: دکتر برادران از جمله مشاوران پوشیده‌ای بود که تمام کارها را انجام می‌داد اما با تدبیر و سیاستی که معلوم نبود او بوده کارها را انجام داده است. به عنوان نمونه در تأسیس قطب خراسان‌شناسی او در پشت صحنه بود.
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد نوع مدیریت و شایستگی در کار دکتر برادران را نظرگیر دانست و تصریح کرد: از سال ۱۳۴۸ که در آستان قدس با مرحوم رجایی کار می‌کردم، حرکت‌های فرهنگی آغاز شد؛ البته بعدها کمی مشکل در این فعالیت‌ها به وجود آمد اما دکتر برادران این حرکت‌ها را احیا و آن را به مسیر صحیح هدایت کرد.
وی ادامه داد: اگر بگویم دکتر برادران در تألیف کتاب‌هایی که در آستان قدس چاپ شده شریک است، مبالغه نیست زیرا چاپ کتاب‌ها با حمایت و پشتیبانی او صورت می‌گرفت. بنابراین نگران کمی تعداد کتاب‌های چاپ شده به نام دکتر برادران نباشید. در واقع در انتشار تمام کتاب‌های آستان قدس رضوی دکتر برادران شریک است. هر حرکت فرهنگی صورت گرفته در مؤسسات مختلف آموزشی، پژوهشی، هنری و کتابخانه را مدیون دکتر برادران هستیم.
وی همچنین با اشاره به صفت خدوم، دکتر برادران را تجسم این صفت دانست و گفت: خدوم یعنی بسیار خدمت‌کننده، خدمت بی‌چشمداشت، همیشگی و مستمر که این خدمت‌ها در تاریخ آستان قدس و در تاریخ مملکت خواهد ماند. در واقع هر کار خیری که در آستان قدس در این مسیر صورت گرفته، فاعلش دکتر برادران است؛ به‌ویژه در انتشارات و مؤسسه چاپ و نشر. توصیفی از تاریخ بیهقی با این مضمون که «وی مردی آهسته، ادیب و فاضل و معاملت‌دان با چندین خصال ستوده» بود، بر قامت دکتر برادران زیبنده است.

مرحوم برادران رفیعی عاری از هر گونه بیگانگی بود
رامپور صدر نبوی، استاد پیشکسوت دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد نیز در این مراسم با یادآوری سال ۱۳۴۸ و شروع همکاری و هم‌اتاقی بودنش با دکتر برادران رفیعی و اینکه وی موجبات آشنایی او را با دکتر علی شریعتی فراهم نمود، سخن را آغاز کرد. وی با بیان علت امور خیر پنهانی مرحوم برادران رفیعی گفت: من تعجب می‌کردم از اینکه از حق کسانی که با او زاویه‌های وحشتناک داشتند دفاع می‌کرد، زیرا همیشه رو به حقیقت ایستاده بود و اندیشه پاکش او را به صاحب هستی وصل می‌کرد. این مرد اقیانوسی آرام و هنگامی که تصمیم بر دفاع داشت، پرقدرت، نرم و باادب بود.
وی با بیان اینکه دکتر برادران رفیعی عاری از هرگونه بیگانگی بود، تصریح کرد: او با همه دوست بود زیرا بر جایگاه عظیم انسانیت قرار داشت. دین و مذهب و هر گونه اندیشه متافیزیکی برای آن است که این موجود را به مقام انسانیت ارتقا دهد و دکتر برادران از این جنبه سرشار بود و من هیچ‌گاه نشنیدم ادعای تدین کند اما به‌شدت دیندار بود و عبارت «و من یتوکل علی الله فهو حسبه؛ خدا برای کسی که به او توکل کند، کافی است» به کمال در دکتر برادران دیده می‌شد.

ویژه‌نامه نکوداشت مرحوم علی محمد برادران رفیعی رونمایی شد
در ادامه این برنامه ویژه‌نامه نکوداشت مرحوم علی محمد برادران رفیعی با حضور دکتر احد ضابط رئیس دانشگاه فردوسی مشهد، علی کریمی قائم مقام اسبق تولیت آستان قدس رضوی، دکتر محمدمهدی رکنی یزدی استاد پیشکسوت دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد و فرزندان مرحوم برادران رفیعی رونمایی شد. این ویژه‌نامه به کوشش محمدتقی منشی طوسی، مؤلف این ویژه‌نامه، عضو و مدیر پیشین گروه ترجمه بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی و محمدرضا مروارید، دیگر مؤلف این ویژه‌نامه منتشر شده است.