«امام موسی صدر» یک هفته پیش از واقعه تلخ ربوده شدن در نهم شهریور سال ۱۳۵۷ با انتشار مقاله‌ای در روزنامه معروف لوموند فرانسه با عنوان «ندای پیامبران»، نهضت اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی(ره) را در راستای حرکت تاریخی انبیا ارزیابی کرد. اکنون در ایام سالگرد ربوده شدن این مصلح بزرگ اجتماعی و فقیه روشن‌اندیش و مجاهد، نباید از یادآوری و پاسداشت مقام و میراث وی به قدر بضاعت دریغ ورزید که او خود «پژواک ندای پیامبران» بود.
در این مجال با مرور فرازهایی از سیر و صیرورت آن فرزانه دوران، تنها به خنکایی از یاد او بسنده می‌کنیم.
«امام موسی صدر» از سال‌های آغازین تحصیل حوزوی و بر دوش گرفتن رسالت تبلیغی، به گفته دوستان هم‌دوره خود که اکنون همگی در زمره مراجع معظم تقلید هستند، پیشتازی و افق بلند و همت‌عالی را در میان همقطاران بروز داد. تأسیس نخستین مجله فکری و فرهنگی در حوزه علمیه قم با نام «مکتب اسلام» و یا دریافت دانشنامه حقوق از دانشگاه تهران به عنوان نخستین حوزوی برخوردار از تحصیلات دانشگاهی، نمونه‌ای از شوق به دانش و اشتیاق به درک آفاق برون حوزه‌ای و معاصر بود. «امام موسی صدر» در حالی که از شاگردان مبرز حلقه‌های درس و تحقیق بزرگانی چون آیت‌الله بروجردی و آیت‌الله محقق داماد بود اما از سفرهای تبلیغی و تجربه محیط پیرامون خود دریغ نمی‌ورزید و ضمن التزام به سنت‌ها و اصالت‌های کهن حوزه، مقتضیات عصر را به گونه‌ای ممتاز و به دور از التقاط رعایت می‌کرد.
وی با هجرت به لبنان و استقرار در آن دیار، جهاد عظیم تبلیغی، فرهنگی و اجتماعی خویش را آغاز کرد. در حالی که به تصریح بسیاری از بزرگان، مقام مرجعیت شیعه در انتظار او بود اما سید موسی صدر با ترک حوزه علمیه قم و هجرت به لبنان، مرجع بسیاری از تحولات خاورمیانه شد و با شخصیت والای خود به مسیر تاریخ معاصر در این منطقه جهت بخشید.
«امام موسی صدر» را می‌توان یکی از نخستین مؤسسان گفت‌وگوی ادیان و تقریب مذاهب در قرن اخیر به شمار آورد، گرچه دیگر مؤسسان این حرکت نیز عموماً از علما و مصلحان شیعه بوده‌اند.
وی برای صیانت از کیان شیعه در مقابل تجاوزها و تعدی‌های رژیم صهیونیستی، جنبش نظامی امل را تشکیل داد، اما راهبری او به گونه‌ای بود که نه به عنوان فرمانده یک گروه میلیشیای مسلح بلکه به عنوان «ستاره کنفرانس»های الأزهر مصر(نجم المؤتمر) شناخته و معروف شد.
یکی از دغدغه‌های «امام موسی صدر» در لبنان وضعیت هویت و حجاب دختران و زنان شیعه بود که بر اثر سال‌ها استعمار فرانسه و حضور دولت‌های دست‌نشانده، در برخی مقاطع با نوعی برهنگی نیز جلوه‌گر شد. وی برای این مهم به تعبیر خود دو سال مطالعه و بررسی کرد تا الگوی مناسب با آن جامعه را طرح‌ریزی کند. وی توانست از یک جامعه مستضعف و بی‌هویت، یک جامعه کوشا، فکور و با شخصیت سامان دهد، از این رو بازخوانی سیره تربیتی امام موسی صدر نیز می‌تواند ضرورتی مهم برای مردم و مسئولان ما باشد.
همچنین مؤسسه‌های خیریه‌ای که امام موسی صدر در آن دوران تأسیس کرد عموماً تبدیل به مراکزی تولیدی و فرهنگی شدند که علاوه بر محصول، انسان می‌ساختند و تربیت می‌کردند.
«امام موسی صدر» بر مشارکت و رشد حقیقی جوانان تأکید می‌ورزید. جوانان همراه او بعدها از رجال بزرگ فرهنگی و اجتماعی و منشأ تحولات عمیقی در لبنان شدند. سید حسن نصرالله دبیرکل محبوب حزب‌الله لبنان تصریح می‌کند: «ما پای منبر امام موسی صدر بزرگ شدیم».
«امام موسی صدر» بر این باور بود شرافت قدس در فلسطین بالاتر از آن است که به دست «غیرمؤمنان» آزاد شود و رژیم اسرائیل را «شر مطلق» می‌دانست، باورهایی که این روزها درک بهتری از آن‌ها یافته‌ایم.
«امام موسی صدر» با تکیه بر اندیشه ژرف و راستین قرآنی، معتقد به آزادی انسان و کرامت و حقوق بشر بود به‌گونه‌ای که امروز آموزه‌های او راهنمای ارزنده‌ای برای نظریه‌پردازی و تقویت حقوق بشر بومی و اسلامی است. پایبندی به حقوق و هویت شیعه همزمان با التزام به وحدت و همبستگی اسلامی از دیگر خصوصیات امام موسی صدر است که هنوز یک ترکیب شگرف و جذاب به شمار می‌رود به‌گونه‌ای که جهان اهل سنت را متقاعد و مطمئن می‌کرد اما منزلت شیعیان را به عنوان یک رکن جهان اسلام مشروعیت می‌بخشید.