اعلام پرونده قتل علیه نخست‌وزیر پیشین یک روز پس از رأی کمیسیون نظارت بر انتخابات صورت گرفت که بر اساس آن رأی، خان به مدت پنج سال از هرگونه فعالیت سیاسی محروم می‌شود. در پی این تصمیم، گروهی از طرفداران حزب جنبش عدالت پاکستان در شهرهای مختلف ازجمله اسلام‌آباد، کراچی، لاهور و پیشاور تظاهرات برپا کردند. همه این اتفاقات در حالی بود که رسانه‌های محلی پاکستان به‌تازگی از حکم بازداشت عمران‌خان در ارتباط با پرونده تهدید یک قاضی زن در ۳۰آگوست گذشته خبر داده بودند.
در گفت‌وگو با محمدرضا منافی، کارشناس مسائل پاکستان رویکرد مخالفان سیاسی علیه نخست‌وزیر پیشین و تأثیر این تنازع بر آینده کشور همسایه را مورد کنکاش قرار دادیم که در ادامه می‌خوانید.

پرونده‌سازی علیه عمران‌خان با چه هدفی صورت می‌گیرد؟
همان‌گونه که در جریان هستید این رویکرد از همان آغازین روزهای کنار گذاشته شدن عمران‌خان از مقام نخست‌وزیری علیه او کلید خورده و هنوز هم ادامه دارد. این مسئله به‌ویژه با رأی اخیر کمیسیون نظارت بر انتخابات به اوج خود رسید. علت هم آن است که خان در میان اقشار خاصی از مردم پاکستان طرفداران پر و پاقرصی دارد. این محبوبیت هم نه به دلیل کارهای مثبتی است که وی در دوران نخست‌وزیری انجام داده، بلکه به مخالفت و ستیز وی با ساختار سیاسی و دو حزب سنتی حاکم بر این کشور برمی‌گردد که مردم دل‌خوشی از آن‌ها ندارند. حزب مردم و حزب مسلم لیگ امتحان خود را پس داده و مردم چیزی از آن‌ها ندیده‌اند. طبیعی است در این فضا و در حالی که مدت زیادی تا انتخابات پارلمانی نمانده آن‌ها از هر ابزاری برای به حاشیه راندن خان از عرصه سیاسی استفاده کنند.

تأثیر این رویکرد بر آینده سیاسی پاکستان چگونه قابل ارزیابی است؟
پاسخ به این پرسش از چند منظر باید دیده شود. نکته مهمی که اکنون وجود دارد رقابت دو حزب مسلم لیگ و حزب تحریک انصاف عمران‌خان بر سر قدرت است. همین مسئله سبب شده در حالی که مردم به‌خاطر پیشینه بد حزب شهباز شریف دل خوشی از آن‌ها ندارند آنان به تخریب خان رو بیاورند. موضوع مهم دیگر، نوع واکنش و بازیگری ارتش پاکستان است که در سیاست این کشور حرف نخست را می‌زند. فرمان اصلی سیاست در همسایه شرقی ما در دست ارتش است و هر گاه این نهاد احساس کند دولت خلاف منافع آن حرکت می‌کند زمینه را به‌گونه‌ای می‌چیند که حزب دیگری به قدرت برسد. به همین دلیل و برای مهار قدرت هیچ‌گاه اجازه نداده قدرت به‌طور متوالی در دست یک حزب باشد تا ارتش نادیده گرفته نشود. پاکستان یک کشور مدعی دموکراسی است ولی تا هنگامی که ارتش، قدرتمند و تصمیم‌گیر است با دموکراسی واقعی فاصله دارد. در نهایت اینکه تحولات پاکستان به دلیل هم‌مرز بودن با ایران همواره برای ما مهم بوده و این در حالی است که مسلماً جمهوری اسلامی ثبات در این کشور را مهم‌تر از هر چیزی می‌داند.

خبرنگار: مهدی خالدی