به گزارش قدس آنلاین، در حالی که کارفرمایان در کشور به شدت تشنه جذب افراد متخصص در بخش های صنعت، کشاورزی و خدمات هستند، خروجی دانشگاه های کشور تنها به افزایش شـکاف موجـود میان مهارتهای دانـش آموختگـان و انتظـارات صاحبان کسب و کار منجر شده است.

نیروی انسانی از با ارزش‌ترین منابع در هر تجارت و کسب‌ وکار محسوب می‌شود، در کشور رو به توسعه ایران جذب افراد متخصص و آشنا با فناوری‌های جدید برای به گردش درآوردن چرخ های تولید بیشتر از هر زمان دیگری ضرورت یافته است.

یک متخصص حوزه کسب و کار درباره اینکه چرا با وجود ۴ میلیون دانشجو در کشور اقتصاد از کمبود نیروی انسانی ماهر چه از لحاظ فنی و چه از نظر مدیریتی رنج می برد، متناسب نبودن رشته‌های دانشگاهی با نیازهای جامعه و نبود مهارت‌های کاربردی در دانشجویان را از دلایل عمده بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی ذکر می کند.

کشاورزی رشته ۵ درصد دانشجویان گلستان

رضا تازیکی، متخصص توسعه کسب‌وکار و اشتغال پایدار در گفت و گو با خبرنگار قدس می افزاید: یکی از عواملی که موجب برهم زدن تناسب بین شغل و تحصیلات شده است، عدم تناسب و هماهنگی رشته‌ها با نیازهایی است که یک شهر و استان با توجه به موقعیت خود دارد. در حال حاضر نیازهای روز بازار کار ما فاصله بسیاری با رشته های دانشگاهی داشته و تطابقی با انها ندارد. نمونه اش هم این است که بسیاری از رشته های دانشگاهی بعد از فارغ التحصیلی امکان پیدا کردن کار را ندارند چرا که هم محتوای درسی امان در دانشگاه مشکل دارد هم رشته ها با مزیت های منطقه ای مطابقت ندارند مثلا در استان گلستان نزدیک به ۶۰ درصد دانشجویان در حال تحصیل در رشته های علوم انسانی هستند و کمتر از ۵ درصد در رشته های علوم کشاورزی و دامی هستند. در صورتی که استان گلستان مزیتش کشاورزی و علوم دامی است.

وی با اشاره به اینکه در شاخه علوم انسانی رشته های زیادی که فارغ التحصیلان ان شانسی برای کار کردن ندارند، رشته های مثل ادبیات عرب و تاریخ را از جمله گرایش هایی دانست که برای فارغ التحصیلان آن غیر از تدریس کار دیگری نمی شود پیدا کرد.

وی می گوید: به دلیل اینکه نظام آموزشی ما رویکردش مبتنی بر مزیت های منطقه ای نیست رشته های دانشگاهی اش نیز بر اساس اینکه کدام یک راحت تر برگزار و پول بیشتری در می اورد انتخاب می شود. مخصوصا دانشگاه غیر انتفاعی که کاملا رویکردشان مبتنی بر درامدزایی است.

افتخار سیستم آموزشی به مهاجرت فارغ التحصیلان

تازیکی می گوید: رویکرد نظام آموزشی باید به این نحو تغییر پیدا کند که دانشگاه ها هر سال اعلام بکنند چه تعداد از فارغ التحصیلانشان جذب بازار کار شدند و این را در سایت های خودشان اعلام بکنند هر دانشگاهی که فارغ التحصیلش بیشتر جذب بازار کار شده بود ان دانشگاه موفق تر ارزیابی شود نه اینکه دانشگاه ها مخصوصا دانشگاه های بزرگ در کشور افتخارشان به این باشد که تعداد دانشجویشان بیشتری در سیستم آموزشی آنها فارغ التحصیل شده و مهاجرت کردند.

تازیکی رویکرد نظام اموزشی کشور را اسیب دانسته و می گوید: با در پیش گرفتن این شیوه آموزشی ما نخبه هایمان را در تهران جمع می کنیم و بعد مسیر مهاجرت به خارج از کشور را برایشان اماده می کنیم.

اتصال دانشجو به بازار معیار تخصیص بودجه دانشگاه ها

متخصص توسعه کسب ‌وکار و اشتغال پایدار می گوید: در برخی از دانشگاه های خارج از کشور بدین شکل است که توی سایتشان آمار فارغ التحصیلان مثلا سال گذشته خود را اعلام می کنند و می گویند که چند درصدشان جذب بازارکار شده اند یا توانستند مشاغل مهمی پیدا بکنند. این معیار دستاورد محورشان است.

تازیکی می گوید: لازم است یک سازو کار ردیابی و اتصال به بازار برای فارغ التحصیلان وجود داشته باشد که بودجه اموزش عالی نیز بر اساس آن تعیین شود. بدین معنا که هر چند درصد موفقیت دانشجویان در بازار کار بیشتر بود بودجه بیشتری هم به ان دانشگاه اختصاص یابد.

نبود تناسب بین رشته ها با مزیت های منطقه ای

این کارشناس حوزه کار تاکید می کند: بایستی شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب کند که ۸۰ درصد رشته های دانشگاهی هر استان باید متناسب با وضعیت اقتصادی و کسب و کار و مزیت های آن استان باشد. بدین معنی که اگر استانی زمینه کشاورزی دارد ۸۰ درصد رشته های آن حول همین محور باشد. یک استانی مثل اراک که صنعتی است باید به همین نحو درباره انتخاب رشته های دانشگاهی ان عمل کنند.

تازیکی با اشاره به اینکه در سیستان و بلوچستان که استان ۳۱از نظر صنعتی است چندین گرایش مهندسی صنایع داریم می افزاید: بیشتر دانشجویان این رشته های صنعتی بومی همین استان هستند و وقتی فارغ التحصیل مهندسی صنایع بشوند چون در این استان کار صنعتی وجود ندارد ناچار به مهاجرت هستند. این یک اسیب جدی است که در یک جاهایی ما رشته هایی را گذاشتیم که اصلا زمینه کارش برای فارغ التحصیلان وجود ندارد.

فعالیت ۶۵ درصد فارغ التحصیلان در رشته غیر مرتبط

مدیرسابق طرح ملی تکاپو با اشاره به اینکه در رشته‌های پزشکی و نظامی بیشترین تطابق شغل و تحصیلات به چشم می‌خورد می گوید: در یک تحقیقی که در این باره انجام دادیم بالای ۶۵ درصد فارغ التحصیلان رشته های دانشگاهی در کل کشور در شغل مرتبط با ان رشته تحصیلی اشان کار نمی کنند و مشخص است که این حجم از نبود ارتباط بین رشته های تحصیلی و مشاغل افراد باعث نارضایتی شغلی گسترده در محیط کسب و کار کشور می شود و آن ۲۰ تا ۳۰ درصد مابقی نیز بیشتر شامل رشته های پزشکی و پرستاری و رشته های نظامی بودند که در محیط کار مرتبط با رشته تحصیلی خود مشغول کار بودند. دلیل عمده‌ی این امر نیز آموزش مهارت‌های عملی لازم در این رشته‌ها در طول تحصیل و جذب نیروی کار توسط ارگان‌های مربوطه بلافاصله بعد از فارغ‌التحصیلی است.

گفتنی است در حال حاضر ۲ میلیون و ۳۹۹ هزار و ۵۵۴ نفر بیکار در کشور داریم که ۴۰ درصد از آنها، در گروه فارغ‌التحصیلان آموزش عالی قرار دارند.

خبرنگار: زهرا طوسی